Kebehsenuf
Kebehsenuf („Birodarlarini yoshartiruvchi“) — qadimgi Misr dinida dafn xudosi, Gorning toʻrt oʻgʻlidan biri. Kebehsenuf himoya va Gʻarb[1] xudosi boʻlib, marhumning ichaklarini qoʻriqlagan. U lochin boshli xudo sifatida tasvirlangan. Kebehsenufning homiysi Selket maʼbuda edi.
Tasvir[tahrir | manbasini tahrirlash]
Kebehsenuf birinchi marta antropomorf sifatida tasvirlangan, Yangi qirollik davridan boshlab — lochin boshi bilan. Duamutef misolida boʻlgani kabi, adabiyotda uning hayvon boshi bilan tasviri haqida qarama-qarshi maʼlumotlar mavjud: baʼzi manbalarga koʻra, u lochinning boshi bilan, boshqalarga koʻra[2] ― shoqol boshi bilan tasvirlangan[2][3][4][5].
Shofiy[tahrir | manbasini tahrirlash]
Gorning qolgan uchta oʻgʻli — Amset, Hapi va Duamutef bilan birgalikda u Kebexsenuf sur`ati tushirilgan soyabonga joylashtirilgan mumiyalangan ichaki aʼzolarini, aniqrogʻi ichaklarni qoʻriqlagan.
U ham inson mohiyati sax homiysi edi[6].
Mifologiyada maʼnosi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Piramida matnlarida Kebehsenuf oʻliklarning qoʻriqchi xudosi va ularning osmonga koʻtarilishdagi yordamchisi deb ataladi. Kanopli idishlar va ular qoʻyilgan qutilardagi yozuvlarda Kebehsenuf deyiladi.
Osirisning tsiklida Kebehsenuf, Gorning qolgan oʻgʻillari singari, „Osirisning jasadidagi soatning qoʻriqchilaridan biri“. U toʻrtinchi kun va tunning toʻrtinchi soatining homiysi boʻlganligi haqida aytilgan[7]:
- Kebehsenuf sizni koʻrgani keladi, orqangizdan kelayotgan dushmanning zarbasini qaytaradi.
Mifologiyaga koʻra, Horus, akalari singari, uni asosiy nuqtalardan birining qoʻriqchisi etib tayinladi va uni toj kiyish jarchisi sifatida Gʻarbga yubordi. Qebehsenuf ham yulduz xudosidir. Hierakonpolisdagi maʼbadda u Duamutef bilan birgalikda Horusning qoʻllarini qoʻriqlab, „yulduz“ sifatida hurmat qilinadigan er-xotinni tashkil qiladi. Unga Selket homiylik qiladi.
Zikr qilish[tahrir | manbasini tahrirlash]
Papirusda Ani Qebehsenuf quyidagi nutqni aytadi[1]:
Men sening oʻgʻlingman, hoy Osiris, Ani. Men seni himoya qilish uchun keldim. Men sening suyaklaringni yigʻib, aʼzolaringni birlashtirdim. Men sening yuragingni olib kelib, tanang ichra taxtga qoʻydim. Sendan keyin men uyingni gullattim, Oh! sen abadiy yashovchi.
Hammasi birgalikda Maa-atef-f [ aniqlash ] Heri-bek-f [ tozalash ], Gor-Khenti-maa [ aniqlash ] va Horusning toʻrtta oʻgʻli Osiris tanasining „Yetti porloq“ himoyachilari sifatida tanilgan.
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Horusning toʻrt oʻgʻli
- qadimgi Misr dini
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 Budge, E. Wallis. The Book of the Dead: The Papyrus of Ani, 1895.
- ↑ 2,0 2,1 Martin, Karl. Kanopen II, Lexikon der Ägyptologie. (LÄ), Wiesbaden: Harrassowitz, 1980. ISBN 3-447-02100-4.
- ↑ Wilkinson, Richard H. Die Welt der Götter im Alten Ägypten. Glaube, Macht, Mythologie (= The complete gods and goddesses of ancient Egypt). Stuttgart: Theiss, 2003 — 88 bet. ISBN 3-8062-1819-6.
- ↑ Drenkhahn, Rosemarie. Kebehsenuef, Lexikon der Ägyptologie. (LÄ), Wiesbaden: Harrassowitz, 1980. ISBN 3-447-02100-4.
- ↑ Eggebrecht, Arne. Duamutef, Lexikon der Ägyptologie. (LÄ), Wiesbaden: Harrassowitz, 1980. ISBN 3-447-01670-1.
- ↑ Швец Н.Н.. Словарь египетской мифологии, Загадки древнего Египта. Центрполиграф, 2008. ISBN 978-5-9524-3466-0.
- ↑ Roeder, Günther. Urkunden zur Religion des Alten Ägypten. Jena: Diederichs, 1923 — 36, 43 bet.
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Hans Bonnet. Kebehsenuf. // Lexikon der ägyptischen Religionsgeschichte. — Gamburg, 2000-yil. — S. 373. — ISBN 3-937872-08-6.
- Veronika Ions. Die großen Religionen der Welt — Götter, Mythen va Legenden. — Verlag Buch und Welt, 1988-yil.
- Manfred Lurker. Lexikon der Götter und Symbole der alten Ägypter. — Scherz Verlag, 1998-yil. — ISBN 3-502-16430-4.
- Rolf Felde. Ägyptische Gottheiten. — Visbaden, 1995-yil.
- Meri Barnett. Götter und Mythen des alten Ägypten. — Verlag Gondrom, 1998-yil. — ISBN 3-8112-1646-5.
- Lucia Gahlin. Ägypten-Götter, Mythen, Religionen. — XXL nashri. — ISBN 3-89736-312-7.