Kichkina Aleksandr
| Kichkina Aleksandr | |
|---|---|
| Tavalludi |
Deman Iskander Over 1964 yil 28 may Istanbul Turkiya |
| Vafoti |
2019 yil 3 iyul (55 yosh) Beykoz Istanbul |
| Taxallusi | Kichkina Aleksandr |
| Fuqaroligi | Turkiya |
| Faoliyat turi | Shoir, tanqidchi, aktyor |
| Mukofotlari |
2000yil- O'rxon Murat Ariburu she'riyat mukofoti 2006 yil- Melih Jevdet Anday she'riyat mukofoti 2014 yil- Erdal Oz Adabiyoti mukofoti 2017 yil- Necatigil she'riyat mukofoti 2018 yil- Yunus Nadi she'riyat mukofoti |
Derman İskender Over, ya'ni Kichik İskandar nomi bilan tanilgan (28-may 1964-yil, Istanbul - 2019-yil 3-iyul, Beykoz ) - turk shoiri, tanqidchisi va aktyori .[1]
Hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]
U 1964 yilda Istanbulda tug'ilgan.[2] Kabatosh o'g'il bolalar o'rta maktabini tugatgach, Istanbul universiteti Cerrahpasha tibbiyot fakultetiga o'qishga kirdi va oxirgi kursida universitetni tark etti. Keyin Istanbul universitetining sotsiologiya bo'limiga o'qishga kirdi, 3 yildan so'ng uni tark etdi. 1980-yillardan boshlab turli jurnallarda she’rlar, tanqidlar va insholar yozgan. Uning ilk she'ri "Milliyet Genç Sanat" jurnalida "Iskender Över" nomi bilan nashr etilgan. She’rlari 1985 yildan “Adam sanat” jurnalida professional tarzda chop etila boshlandi.
She’rlari ayrim antologiyalarda chop etilgan. Kanadadagi "Descant" adabiy jurnalining turkcha maxsus sonida va AQShda Murat Nemet-Nejat "eda" tushunchasiga e'tibor qaratgan turk shoirlari antologiyasida o'z o'rnini topdi. U Italiyada oʻtkazilgan Yevropa yosh shoirlar tanlovida (La Giovane Poseia D'europa Nel 1999) kuchli oʻntalikka kirdi va sheʼrlari shu shoirlar bilan birga kitob holida chop etildi.
2000-yilda “Bir juft qora charm qo‘lqop” she’riy kitobi bilan “O‘rxon Murat Ariburnu” mukofotlarida birinchi o‘rinni oldi. U 2001 yilda Germaniyaning turli shaharlarida, 2002 yilda Niderlandiyada, 2005 yilda Avstriyada, 2007 yilda Makedoniyada va 2008 yilda Shvetsiyada bo'lib o'tgan tadbirlarda o'zini ma'ruzachi sifatida va she'riy chiqishlari bilan namoyon etdi. U 2003 yilda Berlinda bo'lib o'tgan Birinchi Turk Gomoseksuallar Kongressida bu boradagi bayonotini o'qidi. 2004 yilda u Nyu-York va Shimoliy Karolina universitetlarida nutq so'zladi va bir kishilik kitobxonlik kechalarida mehmon bo'ldi. 2006 yili “Iskenderni o‘ldirmadim” she’riy kitobi bilan “Melih Jevdet Anday” she’riyat mukofotiga sazovor bo‘ldi. 2014-yilda 7- Erdal Oz Adabiyot mukofoti Küçük İskenderga berildi. Hakamlar hay’ati mukofot sababini “turk she’riyatiga olib kelgan o‘ziga xos nafas va she’riy til taraqqiyoti hamda o‘ttiz yillik munosabatidagi izchillik” deb sarhisob qildi.[3] 2017-yili Necatigil sheʼriyat mukofotini oldi. Tanlov komissiyasi “Kichik Iskandar o‘zining “Ko‘zlarim yuzimga sig‘maydi” nomli birinchi kitobidan boshlab, bugungi she’riyatga yangi ifoda va yangi nafas olib kirdi. Hozirgi turk she’riyatining to‘planishini yangicha til va yangicha yondashuvlar bilan boyitdi. ifoda. U bugungi jamiyatning turli qatlamlari turmush madaniyatini she’r tiliga yetkazdi. May Giremez, Kichik İskenderning o‘ttiz yillik she’riyat to‘plamining yorqin namunasi bo‘lishi bilan birga, bugungi she’riyatni ulug‘lovchi xususiyatlari bilan ham mukofotga loyiq ko‘rildi”. bayonot berdi.[4]
2018-yilda o‘pka saratoni[5][6] tashxisi qo‘yilgan rassom bir muddat Bodrumdagi uyida dam oldi. Istanbuldagi Beykoz Pashabahche davlat kasalxonasida reanimatsiya bo‘limida davolanayotgan Küçük İskender 2019-yil 3-iyul kuni tunda vafot etdi.[7]
Martaba[tahrir | manbasini tahrirlash]
Baba Zula, Rashit, Teoman, Nejat Yavashog'ullari, Gripin, Hayko Cepkin, Zakkum, Horun Tekin, Derya Koro'g'li, Mabel Matiz, Can Bonomo, Model, Flirt, Jamiyat Pazandachilik, adabiyot va kino yana Istanbulda U kabi nomlar bilan sahnani o'rtoqlashdi. O'z dunyosidan Orxan Alkaya, Mustafo Altioklar, Shenol Erdo'g'an, Pelin Batu, Haydar Ergulen, Arif Damar, Lale Muldur va Enver Ercan. Kichik Iskandar Beyog'lu, Anqara, Izmir, Izmit, Zonguldak, Elazig', Tekirdag, Edirne, Gaziantep, Milas, Seferihisar, Gümüşlük, Bodrum, Bolu, Kirshehir, Lefkosiya kabi ko'plab joylarda yosh shoirlar bilan sahna kechalari uyushtirdi.
Aktyorlik[tahrir | manbasini tahrirlash]
Küçük İskender rejissyori Mustafo Altioklar tomonidan suratga olingan ikkita filmda rol oʻynagan: 1997-yilda “Ogʻir Roman” va 2002-yilda “O endi askar” .
Uning kitoblari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Kitoblarning hozirgi nashriyotlari va birinchi nashr etilgan sanasi hisobga olindi.
Sherlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Gözlerim Sığmıyor Yüzüme (1988 / Adam Yayınları )
- Erotika (1991 / Adam Yayınları )
- Yirmi5April (1994 / YKY )
- Periler Ölürken Özür Diler (1994 / Gendaş )
- Suzidilara (1996 / Adam Yayınları )
- Güzel Annemin Hayal Gücü (Tek Baskılık Kitap) (1996 / Hera Şiir Kitaplığı )
- Ciddiye Alındığım Kara Parçaları (1997 / YKY )
- Papağana Silah Çekme! (1998 / Om Yayınları )
- Alp Krizi (Tek Baskılık Kitap) (1999 / Çalıntı Yayınları )
- Gözyaşlarım Nal Sesleri (1999 / Adam Yayınları )
- Bir Çift Siyah Deri Eldiven (2000 / Adam Yayınları )
- İpucu Bırakma Sanatı (2000 / Om Yayınları )
- Bahname (2000 / Om Yayınları )
- Teklifsiz Serseri (2001 / Om Yayınları )
- Kahramanlar Ölü Doğar (2001 / Om Yayınları )
- Çürük Et Deposu (2001 / Adam Yayınları )
- Eski Kral Deposu (2002 / Adam Yayınları )
- Siyah Beyaz Denizatları (Toplu Şiirler I) (2003 / Gendaş )
- Barudî (Kürtçe Çeviri) (2003 / Piya )
- Dicle ile Fırat (2004 / Gendaş )
- Bir Daha Bana Benzeme Angel! (2004 / Varlık )
- Sarı Şey (2010 / Sel Yayınları )
- Bu Defa Çok Fena (2011 / Sel Yayınları )
- Ali (2013 / Sel Yayınları )
- Elli belirsiz (2014 / Sel Yayınları )
- Ölen Sevgilimin Şiir Defteri (2017 / Can Yayınları )
Mustaqil Matnlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Dedem Beni Korkuttu Hikâyeleri (1992 / Parantez )
- İkizler Burcu Hikâyeleri (1993 / Parantez )
- 666 (1994 / Gendaş )
- Galileo'nun Pergeli ( 2009 / Sel )
- The Kırmızı Başlıklı İstasyon Şefi (1996 / Parantez )
- Belden Aşağı Aşk Hikâyeleri (1996 / Parantez )
- Pop H'art (1997 / İnkılâp )
- Balık Burcu Hikâyeleri (2000 / Parantez )
- Made In Hell (2001 / İnkılâp )
- Insectisid (2002 / Stüdyo İmge )
- Necronomicon / Ölüm Kitabı (2004 / Turuncu Medya )
- Waliz Bir (2016 / Can )
- Her Şey Ayrı Yazılır ( 2016 / Can )
Roman[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Flu'es (1998 / Parantez)
- Cehenneme Gitme Yöntemleri (1999 / Parantez )
- Zatülcenp (2000 / İnkılâp )
Maxsus Kompilyatsiya[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Kanlı Lağım Fareleri'den küçük İskender'e (2001 / Stüdyo İmge )
- Aşk Şiirleri Kolonisi (2004 / Everest )
- İnceleme / Eleştiri
- Şiirli Değnek (1995 / YKY )
- Eflatun Sufleler (2002 / Gendaş )
- Rimbaud'ya Akıl Notları (2004 / Alkım )
Kundalik[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Cangüncem (1996 / Gendaş )
- Bu defa çok fena (2011/ Sel)
Uning asarlari bo'yicha tadqiqotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Küçük İskender kitobini ko'rib chiqish, muhokamalar va intervyular (2019 / İkaros Yayınları )
U haqida maqolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Marhumlar uyida aqldan ozish Can Severning Kichik Aleksandrning she'riy kitobi haqidagi maqolasi
- She'riyat konsertlari Kichik Iskandarning she'rlari
- Solih Aleksandr Volter: Erinnerung va Kichik Iskandar. In: Das Sternbild des Matrosen lesen. Schwules Leben - schwule Literatur. Gissen 2020: Psixososial-Verlag. pp. 113–116. ISBN 978-3-8379-3012-2
- [1] 23 yanvar 2020 sanasida Wayback Machine saytida arxivlandi. "Kichik Aleksandrning kitobining ma'nosi" Murat Esmer maqolasi.
Manba[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Küçük İskender yaşamını yitirdi!“. haberturk.com (3 temmuz 2019). 3 temmuz 2019da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3 temmuz 2019.
- ↑ 20. Yüzyıl Türk Şiiri Antolojisi. bilgi yayınevi, Eylül 2009 — 564 bet. ISBN 975-494-022-3.
- ↑ „Erdal Öz Edebiyat Ödülü Küçük İskender'in!“. milliyet.com.tr. 15-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 28-mart.
- ↑ „2017 YILI NECATİGİL ŞİİR ÖDÜLÜ“ (BASIN DUYURUSU). necatigil.com (6 nisan 2017). 6 temmuz 2019da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6 temmuz 2019.
- ↑ „küçük İskender’den sevenlerine mesaj“. cumhuriyet.com.tr. Cumhuriyet Gazetesi (1 temmuz 2018). 5 temmuz 2019da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3 temmuz 2019.
- ↑ „Şair Küçük İskender’e kanser teşhisi konuldu“. evrensel (28 haziran 2018).
- ↑ „Şair küçük İskender hayatını kaybetti“. birgun.net. Birgün (3 temmuz 2019). 5 temmuz 2019da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 5 temmuz 2019.