Kihnu

Kihnu
Kihnu; Kihnu
	Island
	58°7′42.600″N 23°59′4.560″E / 58.12850000°N 23.98460000°E
Mamlakat	[[ Estoniya]]
Region	Pärnu tumani
Municipality	Kihnu parish
Maydon	16.38 km2 (6.32 kv mi)
Markazi balandligi	29.6 m
Aholisi (2013)	690
Zichligi	auto kishi/km2
Pochta indeks(lar)i	88005
	[[File:\|290px\|Kihnu xaritada]] Kihnu

Kihnu — Boltiq dengizidagi orol. Maydoni 16.4 km² (6.3 kv mi), Riga koʻrfazidagi eng katta orol^[1]. Kattaligi boʻyicha Estoniyaning eng yirik yettinchi orol. Uzunligi 7 km (4.3 mi), kengligi 3.3 km (2.1 mi), orolning eng baland nuqtasi dengiz sathidan 8.9 metr (29.2 ft) balandda.

Kihnu Parnu tumani hududiga kiradi va qoʻshni orollar bilan birgalikda mamlakatning eng kichik munitsipalitetlaridan biri boʻlgan Kihnu Parishni tashkil qiladi, uning maydoni 16.8 km² (6.5 kv mi).

2007-yil holatiga koʻra Kihnuda 604 kishi yashagan, ulardan 69 nafari boshlangʻich sinf oʻquvchilari edi. Orolda toʻrtta qishloq bor: Lemsi, Linakula, Rootsikula va Sääre. Qishda dengiz muzlagan boʻlsa, muz ustida orolga borish mumkin.

YuNESKO 2003-yil 7-noyabrda Kihnu madaniy makonini va anʼanalarini Insoniyat ogʻzaki va nomoddiy merosining durdona asari deb eʼlon qildi^[2]^[3].

Kihnu mahalliy dialektda Kihnumua deb ham ataladi. Boshqa tillardagi ismlar qatoriga latish tilida Ķīļu, shved tilida Kynö, eston shved tilida Kin va eski nemis tilida Kühnö kiradi. Kihnu nomining etimologiyasi boʻyicha turli xil nazariyalar mavjud^[4].

Madaniyat

Kihnu erkaklari koʻp vaqtini dengizda oʻtkazganligi sababli, ayollar orolda asosan kundalik ishlar, hunarmandchilik, raqslar bilan shugʻullanadilar^[5].

Kihnu oroli oʻziga xos anʼanaviy kiyimlari bilan mashhur boʻlib, bugungi kunda ham mahalliy aholi kiyimlardan foydalanadi. Ular orasida chiziqli yubkalar (kort), naqshli trikotaj erkaklar shimlari (troi) va trikotaj qoʻlqoplar bor. Yosh ayollar anʼanaga koʻra, hunarmandchilik qilish uchun kechki yigʻinlar (ülalistmine, yaʼni „oʻtirish“) uyushtirishadi.

Anʼanaviy oshxonada xamirga kartoshka, choʻchqa yogʻi yoki Boltiq seld baligʻi qoʻshilgan javdar noni kiradi. Bundan tashqari baliqchilar tomonidan tayyorlangan ilon baligʻi shoʻrvasi va toʻylarda tortilivchi shirin sutli osh ham asosiy taomlardan sanaladi^[6]

XIX asr va XX asr boshlarida Kihnu shahridan koʻplab erkaklar dengizchilik kasbini tanlashgan. Ulardan eng mashhuri kapitan Enn Uuetoa edi.

Til

Kihnu lahjasi Saaremaa, Muhu va Hiiumaa lahjalari bilan bir qatorda Shimoliy Estoniyaning insular dialekt guruhiga tegishli. Shimoliy Estoniya guruhiga kiruvchi tillar orasida boshqa fin tillari kabi singarmonizmni saqlab qolish muhim. Dialekt triftonglarni oʻz ichiga oladi. Lugʻat va intonatsiyada shved tili taʼsiri mavjud.

Geografiya va iqlim

Orolning qumli ichki qismi va ellikdan ortiq orolchalardan iborat toshli qirgʻogʻi qushlar uchun asosiy yashash joyi hisoblanadi. Orolning dengiz sathidan maksimal balandligi 29,6 m ga etadi^[7].