Kirmonshoh
Kirmonshoh | |
|---|---|
 | |
| 34°19′0″N 47°4′7″E / 34.31667°N 47.06861°E | |
| Mamlakat | Eron |
| {{{mintaqa_turi}}} | Kirmonshoh viloyati |
| Asos solingan | 4 asrda |
| Vaqt mintaqasi | UTC+3:30 |
| Pochta indeks(lar)i | 67146 |
|
| |
Kirmonshoh (forscha: کرمانشاه 1979-1990; kurdcha: Kirmaşan, Kirmanşan, Kirmanşah; yillarda: Baxtaron) — Eronning gʻarbidagi shahar, Kirmonshoh viloyatining maʼmuriy markazi. Shahar o'z nomini Gerodot tilga olgan janubiy Eron qabilasi germanii etnonimidan olgan. Savdo va transport markazi. Neftni qayta ishlash zavodi (neft Neftshohdan neft quvuri orqali yetkazib beriladi), shakar va toʻqimachilik sanoati kuchli rivojlangan.
Islom davri
[tahrir | manbasini tahrirlash]Kirmonshoh eramizning 640-yilda arablar tomonidan bosib olingan. 1038-yilgacha bu yerda mahalliy Kuhidlar sulolasi hukmronlik qilgan, keyin uning oʻrniga boshqa kurd sulolasi Annazidlar kelgan, biroq 7 yildan soʻng shahar saljuqiy turklar tomonidan bosib olingan. 11-asrda Saljuqiylar hukmronligi davrida Kirmonshoh Eronning gʻarbiy qismida va umuman janubiy kurdlar yashovchi hududlarda yirik madaniy va savdo markaziga aylandi.
Fath Alishoh (1797-1834) davrida Safaviylar shaharni mustahkamladi. Qojarlar esa shaharga Usmonlilarni qaytardilar. Kirmonshoh 1723-1729 va 1731-1732 yillarda Usmonlilar tomonidan bosib olingan.
18-asrning 30-yillarida Kirmonshoh so‘fiylikka qarshi kurash markazi bo‘lgan. Shaharning diniy yetakchisi Ogʻa Muhammad Ali Behbehoniy bu yerda soʻfiylar yetakchisi Maʼsum Ali Shohni qatl qilgan.
Yangi tarix
[tahrir | manbasini tahrirlash]1914-yilda Rossiya imperatorlik armiyasi, keyin esa 1915-yilda Birinchi jahon urushi paytida Usmonli armiyasi tomonidan bosib olingan. 1917-yilda ingliz qoʻshinlari Usmonlilarni quvib chiqarish uchun kelganida shahar evakuatsiya qilingan. Kirmonshoh Qojarlar sulolasi davrida Eron konstitutsiyaviy inqilobida, Pahlaviylar sulolasi davridagi respublika harakatida muhim rol o‘ynagan. Eron-Iroq urushi paytida shahar qattiq vayron bo'lgan va u qayta qurilgan bo'lsa-da, hali to'liq tiklanmagan.
Hozirda shahar aholisi 1.083.833 kishini tashkil etadi (2016-yil).
Birodar shaharlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]AQSH. Rouzberg shahri, Oregon shtati.
Italiya. Sitsiliya shahri.
Turkiya. G'oziantep shahri.
Xorvatiya. Split shahri.
