Suaxili tili
| Suaxili tili | |
|---|---|
 | |
| Milliy nomi | Kiswahili |
| Mamlakatlar | Tanzaniya[1], Kongo Demokratik Respublikasi[2], Keniya[3], Ruanda[4] va Uganda[5] |
| Rasmiylik holati |
Tanzaniya Keniya Kongo Demokratik Respublikasi Ruanda Uganda |
| Soʻzlashuvchilarning umumiy soni | 15 437 390 |
| Turkumlanishi | |
| Til oilasi | Niger-kongo tillari |
| Alifbosi | lotin va arab |
| Til kodlari | |
| ISO 639-1 | sw |
| ISO 639-2 | swa |
| ISO 639-3 | swa |
Suaxili tili, kisuaxili yoki savohiliy - bantu tillarining sharqiy guruhiga mansub til. Eng avvalo suaxili xalqi shu tilda soʻzlashadi. Sharqiy va Markaziy Afrika mamlakatlarida tarqalgan (asosan, Birlashgan Tanzania Respublikasi, Keniya Respublikasi va Uganda Respublikasida ingliz tili bilan bir qatorda rasmiy til hisoblanadi). Turli manbalarga koʻra, soʻzlashuvchilarning umumiy soni 35— 55 mln. kishi atrofida. Suaxili kiungu, kimvita, kingare, kiunguja, kitumbatu, kivumba kabi 20 ga yaqin lahjadan iborat. Suaxili taxminan 7—8-asrlarda Sharqiy Afrika qirgʻogʻi xalqlarining Afrika ichki hududlari va Sharq mamlakatlari bilan savdo aloqalari tufayli ijtimoiyiqtisodiy rivojlanishi jarayonida shakllana boshlagan. Turli davrlarda shu tilda kiamu, kimvita va kiunguja lahjalari ustunlik qilgan. Kiunguja lahjasi haqiqiy suaxili areali (Zanzibar o.) dan tashqariga chiqib, Sharqiy va Markaziy Afrikaga tarqalgan va adabiy tilga asos boʻlgan. Bantu tillari ichida suaxili katta miqdordagi arabizmlar (barcha soʻzlarning 40%) mavjudligi, qadimiy yozuv anʼanasiga egaligi bilan ajralib turadi. Suaxili 10—11-asrlardan arab grafikasi, 20-asr boshlaridan esa lotin grafikasi asosidagi yozuvga ega.
 | Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |
Pll
 |