Kontent qismiga oʻtish

Koʻkchatov tashqi okrugi

Vikipediya, erkin ensiklopediya

Koʻkchatov tashqi okrugi- (qozoqcha: Көкшетау сыртқы округі, كوكشەتاۋ سىرتقى وكرۋگى) 1824-yil 29-aprelda Rossiya imperiyasining 1822-yil 22-iyuldagi “Sibir qozoqlari toʻgʻrisidagi nizom”ga muvofiq tashkil etilgan.Tumanni oqsoqol Sulton boshqargan.Birinchi oqsoqol sulton etib Ualixonuli Gubaydolla (Abaydilda),qozi etib otig'ay qabilasidan Zilgara Baytoqo‘li va Kerey qabilasidan Muset Janibekuli saylandi.1857-yilda Koʻkchatov tashqi okrugida 16 bo‘li (Maylibalta atig'ay,Atig'ay bog‘i, Gudibberdi atig'ay, Kursari kerey, Tuadan kerey, Baltikosh kerey, Esenbaqti kerey, Vak kerey, Esenali kerey, Jaulybai kanayiga, Kuliy kerayga, Vaylibai kereyga, Sayo‘y keray) bor edi. Qipchoq, kurleuit qipchoq, boy qirgʻiz ), 144 qishloq, 8778 uy boʻlgan . Podshoh hukumatining 1868-yil 21-oktabrdagi qaroriga ko'ra Koʻkchatov tashqi okrugi tumanga aylanib , Oqmola viloyati tarkibiga kirdi . [1]

  1. Gubaydolla Ualixonov - 1824, 1832-1838.
  2. Jilgara Baitokin - 1824-1826, 1838-1841.
  3. To'qtamis raqsi - 1826-1827.
  4. Abilay Gabbasov - 1829-1832.
  5. Abulxayr Gabbasov - 1841-1845.
  6. Manday Toʻqtamisov - 1845-1851.
  7. Abdig‘afar Mandaev – 1852-1854.
  8. Pireli Gabbasov - 1854-1857.
  9. Muso Zylgarin - 1858-1860, 1866-1868.
  10. Chingiz Valixonov - 1860-1862, 1863-1866.
  • Chingiz Valiuli Ualixonov (1857 - 68)
  1. Quspek Taukin - 1862-1863.

Markaziy davlat arxivi materiallarida 1820-yillarda Qozoq boʻyilarining Koʻkchatov tumanidagi joylashuvi roʻyxati quyidagicha tuzilgan:[2]

Yo'q Bolis nomi Urug'lar Saylangan sultonlar
1 Maylibalti Atig'aiy bolisi Babasan, Suindik Qora-Qodir, Sari Balya, Eltok Abilpeyis Gabaydullin
2 Bagus Atig'aiy bolisi Otiqay Bag‘is, Oq bug‘u, Bobo, Qulansu, Qo‘yli otig‘ay Konysbay Gabbasov
3 Xudoyberdi Atig'aiy bolisi Xudo rozi bo‘lsin, Baymbet raisi M. Jangarin
4 Qursari kerey bolisi Kursariy, Barsh Qurmon, Sirim, Sagal-Sari, Esenberdi XXX
5 Quandiq kerey bolisi Kunadan Janibek, Karmurin, Qipchoq va Bobo otigaylar bilan birga. XXX
6 Balta Koshebe kerey bolisi Balta, Koshebe, Muratali, Toley, Siban, Shagalan Boshliq Etek Jandosov
7 Esenbay kerey bolisi Shig‘ir, Abiz, Andagul, Murot va Kursarining bir qismi Sulton Kenjesar Rustemov
8 Uaq kerey bolisi Vak, Bidali, Jansariy, Shaygul, Barjaksi, Shagay Starshin Shuak
9 Imanali kerey bolisi Alday, Kantay, Jadyar, Dauletinbet, Binay, Madyar, Nurali, Nurimbet, Kultobe Sulton Abdulgul Ablayxonov
10 Jumabay qo'riqchi bolisi Jumabay, Ydiqbay, Bakqoshqar Sulton Seyitqul Chingisov
11 Ochiq jauar qo'riqchi bolisi Ashki, Javar, Montik, Sari, Kildi Samay Chingisov
12 Uaq bolisi Shog'a maydoni, Jansari maydoni, Bayjigit maydoni XXX
13 Samamy kerey bolisi Samay, Matakay, Aldiberdi XXX
14 Qanjig'ali bolisi Qalapar, Barak Shabak, Kultabar, Qo‘shkeldi, Jo‘limbet Sulton Nurmuhambet Sidiqov
15 Qulatay qipchoq bolisi Qulatay, Kogaydar, Qudas, Kulan Sulton Ablai Ishimov
16 Kurleuit qipchak bolisi Kurleuvit, Yulubay, Aikuldik, Magyar Sulton Nurali Kurashev
17 Bayqirg'iz bolisi Bayqirg'iz, Janqirg'iz Sulton unvonli raqqosa Quandiq Qutambetov

1844-yilgi aholini ro'yxatga olish ma'lumotlariga ko'ra

Bolislar qishloq Kigiz uy Erkaklar Ayollar ot Qora mol Qo'y va echkilar
1) Bobosan-Bolisi 16 1047 3073 3173 19320 3820 29852
2) Andag'ul-Oraz-Bayimbet bolisi 16 1215 3291 3353 39303 5140 85519
3) Anday-Rsay bolisi 12 598 1627 1459 17863 1680 35703
4) Oqkiik-Qulansu-Qo‘yli bolisi 11 601 1590 1615 13729 1979 yil 194201
5) Esenbay bolisi 19 1219 2646 2233 37507 3932 54497
6) Noyabr-Jaulibay bolisi 12 906 2390 2565 13685 2023 yil 29949
7) Mayli-Balta bolisi 15 1045 2896 3167 27853 4273 38816
8) Qaldi-No‘g‘ay bolisi 13 947 2652 2935 12906 2069 22258
9) Axti-Karaul bolisi 19 498 1133 1323 22259 1655 38194
10) Jabar-Qoraul bolisi 9 424 765 859 8814 1273 23054
11) Muntek-Sari-Qoraul bolisi 7 405 795 771 9940 1769 20329
Hammasi Duan tomonidan: 149 8905 22358 23453 223179 29603 574372
  1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, V том
  2. http://emirsaba.org/azastan-tarihshilarini-ltti-kongresi-azastan-tarihi-innovaciya.html?page=18