Kolumbiya — Fransiya munosabatlari
Kolumbiya — Fransiya munosabatlari Kolumbiya va Fransiya oʻrtasidagi ikki tomonlama diplomatik munosabatlardir. Davlatlar Birlashgan Millatlar Tashkiloti (BMT), Iqtisodiy hamkorlik va taraqqiyot tashkiloti va Jahon savdo tashkilotining toʻliq aʼzolaridir.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Fransiya va hozirgi Kolumbiya oʻrtasidagi birinchi aloqa 1697-yil may oyida oʻrnatilgan. Augsburg Ligasi urushining bir qismi sifatida mustahkamlangan Kartaxena shahriga muvaffaqiyatli fransuz hujumi paytida munosabatlar yuzaga kelgan. XVIII asrning boshlarida koʻplab fransuz tadqiqotchilari Kolumbiyaning Karib dengizi sohillariga va Uraba koʻrfaziga tashrif buyurishgan. Biroq, Kolumbiya fransuzlarning ommaviy immigratsiyasi uchun orzudagi hudud emasdi. Hammasi boʻlib, 1843—1851-yillarda Kolumbiyaga 200 ga yaqin fransuz fuqarolari koʻchib kelgan[1].
Kolumbiyaning Ispaniyaga qarshi Mustaqillik urushi paytida koʻplab fransuz subyektlari Kolumbiya urushida ispan kuchlariga qarshi kurashdilar[1]. 1830-yil 1-yanvarda Kolumbiya va Fransiya oʻrtasida rasmiy diplomatik munosabatlar oʻrnatilgan[2]. Fransiya XIX asrda Kolumbiya elitasi va hukmron sinflari uchun muhim madaniy va intellektual modelga aylangan[1].
1964-yil sentyabr oyida Fransiya Prezidenti Sharl de Goll Kolumbiyaga rasmiy tashrif bilan borib, Janubiy Amerika davlatiga tashrif buyurgan birinchi fransuz hukumati rahbari boʻldi. Tashrif davomida Prezident Sharl de Goll Kolumbiya Prezidenti Gilermo Leon Valensiya bilan uchrashdi[3].
2000-yillardan beri Fransiya hukumati FARC-EP va Kolumbiya hukumati oʻrtasidagi gumanitar almashinuv tashabbusini qattiq qoʻllab-quvvatladi. Bundan tashqari, Fransiya hukumati ikki tomonlama Kolumbiya-Fransiya fuqaroligiga ega boʻlgan Ingrid Betankurni ozod qilishda faol ishtirok etdi.
2017-yil yanvar oyida Fransiya prezidenti Fransua Olland Kolumbiyaga tashrif buyurdi, bu prezident Fransua Mitteran[4] tashrifidan keyin 25 yil ichidagi birinchi sayohat boʻldi. Xuddi shu yili mamlakatlar Fransiya va Kolumbiya yilini nishonladilar, bu har ikki xalqning merosini nishonlaydigan madaniy tadbirlar yili sifatida nishonlandi[5]. 2017-yil iyun oyida Kolumbiya prezidenti Xuan Manuel Santos Fransiya va Kolumbiya yilini nishonlashda ishtirok etish uchun Fransiyaga tashrif buyurdi va Fransiya prezidenti Emmanuel Makron bilan uchrashdi[6].
2019-yil iyun oyida Kolumbiya prezidenti Ivan Duke Markes Kolumbiyadagi tinch vaziyatni va Venesuelada davom etayotgan inqirozni, shuningdek, Venesuela fuqarolarining Kolumbiyaga koʻchib kelishiini muhokama qilish uchun Parijga bordi[7].
Kolumbiya Fransiya Taraqqiyot Agentligining rivojlanish boʻyicha dunyoda 5-oʻrinda turadigan yordamini oladi (va Amerikada eng katta). Yordamning koʻp qismi Kolumbiyaning mojarodan keyingi rivojlanishi va qishloq rivojlanishiga bevosita hissa qoʻshadigan tadbirlarga ketadi[6].
Yuqori darajadagi tashriflar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Kolumbiyadan Fransiyaga[8]:
- Prezident Andres Pastrana Arango (2001);
- Prezident Alvaro Uribe Velez (2008);
- Prezident Xuan Manuel Santos (2011, 2014, 2015, 2017);
- Prezident Ivan Duque Markes (2018, 2019).
Fransiyadan Kolumbiyaga[9]:
- Prezident Sharl de Goll (1964);
- Prezident Fransua Mitteran (1985, 1989);
- Prezident Fransua Olland (2017).
Ikki tomonlama shartnomalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Davlatlar oʻrtasida bir qancha ikki tomonlama shartnomalar imzolangan, masalan: Madaniy almashinuv toʻgʻrisidagi bitim (1952); Havo transporti shartnomasi (1953); Ilmiy-texnikaviy hamkorlik toʻgʻrisidagi bitim (1963); Madaniy hamkorlik shartnomasi (1979); Universitetlar oʻrtasida hamkorlik shartnomasi (1996); Harbiy-texnik hamkorlik toʻgʻrisidagi bitim (1996); Jinoyat ishlari va oʻzaro huquqiy yordam toʻgʻrisidagi shartnoma (1998); Investitsiyalarni oʻzaro jalb qilish va himoya qilish toʻgʻrisidagi bitim (2014); Ikki tomonlama soliqqa tortishning oldini olish va daromadlar hamda mol-mulk soligʻi boʻyicha soliq toʻlashdan boʻyin tovlashning oldini olish toʻgʻrisidagi bitim (2015); Taʼtil va ish dasturi boʻyicha kelishuv (2016); Moliyaviy hamkorlik shartnomasi (2016); Turizm sohasida hamkorlik toʻgʻrisidagi bitim (2017) va Atrof-muhit va tabiiy resurslar sohasida hamkorlik toʻgʻrisidagi bitim (2019) va boshqalar[10].
Diplomatik missiyalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]-
Kolumbiyaning Parijdagi elchixonasi -
Kolumbiyaning Parijdagi Bosh konsulligi -
Fransiyaning Bogotadagi elchixonasi
.jpg)
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1,0 1,1 1,2 „Los franceses (in Spanish)“. 11-iyul 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-avgust 2021-yil.
- ↑ „Relaciones diplomáticas (in Spanish)“. 9-iyul 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-avgust 2021-yil.
- ↑ „Delirante recepción a De Gaulle (in Spanish)“. 10-iyul 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-avgust 2021-yil.
- ↑ „François Hollande avec la communauté française de Colombie (in French)“. 12-iyul 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-avgust 2021-yil.
- ↑ „L’année France Colombie 2017 (in French)“. 13-iyul 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-avgust 2021-yil.
- ↑ 6,0 6,1 „Francia y Colombia (in Spanish)“. 13-iyul 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-avgust 2021-yil.
- ↑ „Le président colombien à Paris pour parler de l’ex-guérilla des Farc (in French)“. 12-iyul 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-avgust 2021-yil.
- ↑ „Sarkozy se reúne con Uribe en París (in Spanish)“. 12-iyul 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 15-aprel 2022-yil.
- ↑ „Conférence de presse de M. François Mitterrand (in French)“. 11-iyul 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-avgust 2021-yil.
- ↑ „Instrumentos y Acuerdos Suscritos Colombia — Francia (in Spanish)“. 12-iyul 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-avgust 2021-yil.
- ↑ „Embassy of Colombia in Paris“. 30-oktabr 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-avgust 2021-yil.
- ↑ „Embassy of France in Bogotá“. 11-iyul 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-avgust 2021-yil.