Kuchuk O‘zenbosh qal’asi

Kuchuk-Oʻzenbosh (ukraincha: Кучук-Узенбаш, qrim tatarcha: Küçük Özenbaş, Кучюк Озенбаш) — XIII-XIV asrlarga oid oʻrta asr qal’asi xarobalari. Mnogorechie qishlogʻining janubiy chekkasida (sobiq Kuchuk Oʻzenboshi) xuddi shu nomdagi buloq boʻyida joylashgan^[1]. Qrim Avtonom Respublikasi Oliy sudining 2000-yil 16-fevraldagi 914-2 /20-son qarori bilan „Kechki oʻrta asrlardagi Kuchuk-Oʻzenbosh qalʼasi“ mintaqaviy ahamiyatga ega boʻlgan tarixiy yodgorlik deb eʼlon qilindi^[2].

Tavsif[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qal’aning oʻlchami 65 ga 40 m, maydoni 0,18 gektar boʻlgan tosh platformada joylashgan edi. Shimoli-sharqdan va shimoli-gʻarbdan tosh balandligi 5–15 m balandlikdagi qoyalar, janubi-gʻarbdan chuqurligi 10 m gacha boʻlgan jar bilan oʻralgan. hozirgi vaqtda devor yomon vayron qilingan va sirtda deyarli koʻrinmas. Qoʻrgʻonni tekshirish chogʻida 13—14-asrlarga oid sopol buyumlar parchalari topildi, bu esa yodgorlik tarixini aniqlash imkonini berdi. Qal’a strategik jihatdan joylashgan edi — bu Ay-Petrining janubiy yonbagʻirlarini va Lapata-Bogʻoz dovoni (Qrimning janubiy qirgʻogʻi) yoʻlini, Boyka massivining sharqiy yon bagʻirlarini, Kuchuk-Uzenbosh vodiysini va boshqa hududlarni boshqarishga imkon berdi. Arxeologik qazishmalar olib borilmagan va Kuchuk-Oʻzenbosh istehkomi ilmiy adabiyotlarda tasvirlanmagan. Yaqin vaqtgacha qadimiy manzilgoh hududi qishloqning turar-joy qismida joylashgan boʻlib, oʻrta asr qoldiqlari XVIII-XX asrlarga oid binolar bilan qoplangan^[1].

Kuchuk-Oʻzenbosh hisori Kuchuk-Uzenbash va Biyuk-Uzenbash qishloqlari bilan birgalikda Teodoro knyazligining bir qismi sifatida Kipiya qal’asi egasining merosiga kirgan degan versiya mavjud^[3].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

↑ ^1,0 ^1,1 Мыц В.Л. „Укрепления Таврики X - XV вв“,. . Киев: Наукова думка, 1991 — 131 bet. ISBN 5-12-002114-X.
↑ „Список объектов культурного наследия (памятников архитектуры), расположенных на территории Республики Крым“. Правительство Республики Крым. 2021-yil 27-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 22-oktyabr.
↑ Фадеева, Татьяна Михайловна, Шапошников, Александр Константинович „Земли княжества Феодоро. Внутреннее деление княжества: крепости и уделы“,. Княжество Феодоро и его князья. Крымско-готский сборник.. Симферополь: Бизнес-Информ, 2005 — 127 bet. ISBN 978-966-648-061-1.

[Укрепления-1] 1,0 ^1,1 Мыц В.Л. „Укрепления Таврики X - XV вв“,. . Киев: Наукова думка, 1991 — 131 bet. ISBN 5-12-002114-X.

[2] „Список объектов культурного наследия (памятников архитектуры), расположенных на территории Республики Крым“. Правительство Республики Крым. 2021-yil 27-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 22-oktyabr.

[3] Фадеева, Татьяна Михайловна, Шапошников, Александр Константинович „Земли княжества Феодоро. Внутреннее деление княжества: крепости и уделы“,. Княжество Феодоро и его князья. Крымско-готский сборник.. Симферополь: Бизнес-Информ, 2005 — 127 bet. ISBN 978-966-648-061-1.

[1]

[2]

[3]