Kuprit
Kuprit (lot. cuprum — mis), qizil mis rudasi, — oddiy oksidlar kichik sinfiga mansub mineral.
Tasnif
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Nomlanishi: Kuprit (xalkozin)
- Formulasi: Cu2O
- Topilgan Sanasi: 1845-yil
Umumiy Ma'lumot
[tahrir | manbasini tahrirlash]To'q qizil, kubik tizimning shaffof kristallari, ko'pincha oktaedr ko'rinishda [1], donador va tuproqli massalar, chigal igna shaklidagi agregatlar . Qattiqlik - 3,5 dan 4 gacha; zichligi - 6 g/sm³. Piezoelektrik . Birinchi marta 1845 - yilda tasvirlangan.
Tarqalishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Mis rudasi konlarining oksidlanish zonasida joylashadi. Katta to'planishlarni hosil qilmaydi. U mis konlarining oksidlanish zonasida malaxit, mahalliy mis [1] va boshqa ikkilamchi minerallar bilan birga uchraydi. Mis rudasi murakkab mis rudalarining tarkibiy qismi sifatida, mis eritish uchun minerallar bilan birga ishlatiladi. Bundan tashqari, mis yuzalarni (asosan, yodgorliklarni) tashqi muhit bilan aloqa qilishdan uzoq muddatli himoya qilish uchun ishlatiladi.
- Rossiyadagi konlar - Ural Gumeshevskiy koni va Mednorudyanskoye koni ; Fransiyaning Lion yaqinida ham [1] bor .
- Oʻzbekistonda Olmaliq — Angren rayonidagi Qalmoqqir va Sari-Cheku konlarida bor. K. eng yaxshi mis rudalaridan biri.[2]
Adabiyotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Andoza:ВТ-ЭСБЕ
- Новый Энциклопедический Словарь, Рипол Классик, Москва, 2004
- Смольянинов Н. А.. Практическое руководство по минералогии, 2-е изд., испр. и доп 27000 экз, М.: Недра, 1972 — 80-bet.
- Вертушков Г. Н. Скелетные кристаллы куприта и антлерита из Меднорудянска. — Тр. Свердл. горн. института, 1975, вып.106, 133—134.
- Hurlbut, Cornelius S.; Klein, Cornelis, 1985, Manual of Mineralogy, 20th ed., Wiley, ISBN 0-471-80580-7