LZTR1

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Leysin-fermuarga o'xshab transkripsiya regulyatori 1 insonlarda LZTR1 geni orqali kodlangan oqsildir . [1] [2] [3]

LZTR1 geni superoilasi keng kompleksli, tamtrack & brick-a-bac / poxvirus va sink barmoq (BTB/POZ) sinfi orasida oqsil hosil qilish haqida ko'rsatmalar beradi. Oqsillarning superoilasi keng funksiyalarga ega, xususan hujayra siklining konformatsiyasi paytida xromatin kondensatsiyasi. LZTR geni bilan bog'liq boshqa nomlari: BTBD29, LZTR-1, NS10, NS2, SWNTS2. Bu gen BTB - kelch superoilasi a'zosini kodlaydi. Birinchi leytsin fermuar kabi asosiy oila a'zolariga zaif homologiyaga asoslangan taxminiy transkripsiya regulyatori sifatida tasvirlangan, keyin esa kodlangan oqsil faqat Golji tarmog'ida lokalizatsiya qilingan va Golji kompleksini barqarorlashtirishga yordam berishi ehtimoli borligi ko'rsatilgan. [3]

Funktsiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ko'plab o'sma turlaridagi roliga ko'ra, LZTR1 oqsili o'simta bostiruvchi sifatida ishlaydi. O'simta bostiruvchilar - bu hujayralarni juda tez yoki nazoratsiz tarzda o'sishi va bo'linishidan saqlaydigan oqsillardur. LZTR1 o'ziga xos bo'lmagan oqsil xisoblanib, u tananing barcha hujayralarida mavjud. Asosan apoptotik hujayralarda parchalanadigan transkripsiya regulyatori ekanligiga ishoniladi. Protein tirozin retseptorlarida fosforlanadi, bu esa uni parchalanishga yo'naltiradi. Hujayra ichida LZTR oqsillari Golji apparatida topiladi. Tadqiqotlar shuni aniqladiki, LZTR1 oqsili bu strukturani barqarorlashtirishga yordam beradi. LTZR1 oqsili CUL3 ubiquitin ligaza (Cullin-Based Ubiquitin Ligase 3) kompleksi bilan bog'lanishi mumkin, bu hujayradagi keraksiz oqsillarni yo'q qilishga yordam beradi. Shuningdek, LZTR oqsili Rasning membranaga yaqinligini kamaytirish orqali membranada Ras signaliga to'sqinlik qilishi kuzatilgan. Ras transkripsiyani tartibga solish va Raf fermentlarini faollashtirishda ishtirok etadigan GTPazalar sinfiga kiradi. Raf molekulalari hujayraga keng ta'sir ko'rsatish uchun tanadagi boshqa molekulalarni fosforlaydi. LZTR genining funktsiyasini aniqlash uchun endogen LZTR1 ning immunopresipitatsiyasidan so'ng quritishdan foydalangan holda tadqiqotlar o'tkazilgan. LZTR1 komplekslarini zarar ko'rmagan sutemizuvchilar hujayralaridan tutib, Steklov va boshqalar. (2018) guanozin trifosfataza RAS ni LZTR1-CUL3 kompleksi uchun substrat sifatida topti. [4]

Gen[tahrir | manbasini tahrirlash]

LZTR 1 geni 22-xromosomada o'rin olgan: aniqrog'i 22q11.21 da uzun qo'lda. Genning uzunligi taxminan 16 768 ta asosiy juftni o'z ichiga oladi.

Mutatsiyalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tadqiqotlar shuni ko'rsatdiki, LZTR1 genidagi mutatsiyalar glioblastoma bilan kasallanganlarning o'smalarida malign saraton hujayralarida topilgan. Bu kabi mutatsiyalar somatik hisoblanib, ko'p hollarda atrof-muhit omillaridan kelib chiqadi va LZTR1 genining yo'qolishi nazoratsiz bo'lingan hujayralarda kuzatiladi.

DiJorj sindromi[tahrir | manbasini tahrirlash]

DiJorj sindromi . [3] (22q11.2 deletsiya deb nomlangan) 22-xromosomadagi deletsiya natijasida paydo bo'ladi. DiJorj sindromi bilan bog'liq bo'lgan tipik alomatlar yuzning o'ziga xos tuzilishi, tug'ma yurak kasalligi va rivojlanish kechikishi kabilardur. LTZR1 mutatsiyalarining oqibatlari birinchi marta DiJorj bilan kasallanganlarda aniqlangan. Tadqiqotlar shuni ko'rsatdiki, LZTR1 ning yo'q qilinishi yoki mutatsiyasi DiJorj sindromi tashxisi qo'yilgan kasallarning ko'pchiligida aniqlanadi. LZTR1 genining transkripsiyani tartibga solish qobiliyati embriogenezda muhim rol o'ynashi mumkin va bir nechta homila organlarida kuzatiladi. [5]

Noonan sindromi avtosomal dominant ko'p tizimli xastalik bo'lib, keng fenotipik spektr bilan tavsiflanadi, xususan o'ziga xos yuz dismorfizmi, tug'ruqdan keyingi rivojlanish pasayishi, past bo'y, ektodermal va skelet nuqsonlari, tug'ma yurak anomaliyalari, buyrak anomaliyalari, limfa anomaliyalari va o'zgaruvchan nuqsonldir.

Tadqiqotlar shuni ko'rsatdiki, Noonan sindromi bilan kasallangan bemorlarda 29 genda 163 ta variant mavjud. Tadqiqotda In Silco dasturidan foydalangan holda, 4-eksondagi LZTR1 genining geterozigotali noto'g'ri mutatsiyasi eng ko'p kasallikni qo'zg'ovchi bo'ldi. [6] Aniqlangan noto'g'ri mutatsiya LZTR oqsili uchun aminokislotalarning birlamchi tuzilishidagi alaninni valinga almashtirishga sabab bo'ladi.

Shvannomatoz bilan kasallangan odamlarda LZTR1 genida ellikdan ortiq turli mutatsiyalar kuzatiladi. [7] Ushbu mutatsiyalarning o'zi buzilishlarni keltirib chiqarish uchun yetarli emas, ammo asosan u bilan bog'liq. Shvannomatoz bilan og'rigan insonlarda atrof-muhit omillaridan somatik o'zgarishlar ham kuzatiladi. Gen o'zgarganda, LTZR oqsili o'sish bo'linishini nazorat qilish orqali hujayra aylanishini tartibga solish uchun to'g'ri ishlay olmaydi. Ushbu tartibga solinmagan o'sish Schwann hujayralari bo'ylab saraton kasalligini rivojlanishiga sabab bo'ladi.

  1. "Isolation and characterization of a novel gene deleted in DiGeorge syndrome". Hum Mol Genet 4 (4): 541–9. Sep 1995. doi:10.1093/hmg/4.4.541. PMID 7633402. 
  2. "The BTB-kelch protein LZTR-1 is a novel Golgi protein that is degraded upon induction of apoptosis". J Biol Chem 281 (8): 5065–71. Feb 2006. doi:10.1074/jbc.M509073200. PMID 16356934. 
  3. 3,0 3,1 3,2 „Entrez Gene: LZTR1 leucine-zipper-like transcription regulator 1“. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "entrez" defined multiple times with different content
  4. „OMIM Entry - * 600574 - LEUCINE ZIPPER-LIKE TRANSCRIPTIONAL REGULATOR 1; LZTR1“. www.omim.org. Qaraldi: 2019-yil 18-aprel.
  5. Kurahashi, H.; Akagi, K.; Inazawa, J.; Ohta, T.; Niikawa, N.; Kayatani, F.; Sano, T.; Okada, S. et al. (April 1995). "Isolation and characterization of a novel gene deleted in DiGeorge syndrome". Human Molecular Genetics 4 (4): 541–549. doi:10.1093/hmg/4.4.541. ISSN 0964-6906. PMID 7633402. 
  6. Reference. „Noonan syndrome“ (en). Genetics Home Reference. Qaraldi: 2019-yil 18-aprel.
  7. "Germline loss-of-function mutations in LZTR1 predispose to an inherited disorder of multiple schwannomas". Nat Genet 46 (2): 182–7. Dec 2013. doi:10.1038/ng.2855. PMID 24362817. PMC 4352302. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=4352302.