Labiau qal’asi

Labiau qal’asi — Kaliningrad viloyati, Polessk shahrida joylashgan Tevton qal’asi. Federal ahamiyatga ega boʻlgan Rossiya xalqlarining madaniy merosi obyekti^[1]. Hozirda muzey sifatida foydalanilmoqda.

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

1277-1280-yillarda Prussiya qal’asi va Tevtonlarning yogʻoch va sopol istehkomi oʻrnida 1330-yilda Laba (Deymining sobiq nomi) daryosi boʻyida Labiau deb nomlangan tosh qal’a qurilgan^[2]. 1360-yilga kelib, devorlar va suv bilan oʻralgan xandaq bilan oʻralgan 4 ta gʻisht va tosh inshootlar qurildi. 1454-yilda Prussiya ittifoqi qal’aga hujum boshladi, ammo Albrecht Sparukel boshchiligidagi himoyachilar barcha hujumlarni qaytarishdi.

1519-yil may oyida bu yerda Tevton ordeni ustasi Albrecht va Vasiliy III elchilari oʻrtasida uchrashuv boʻlib oʻtdi. Orden dunyoviylashtirilgandan soʻng, qal’a Gertsog Albrextning mulkiga oʻtdi. 1526-yilda Albrecht qal’ani oʻzining kelini Daniya Doroteyaga berdi. Doroteyaning oʻlimidan soʻng, Gertsog Albrextning ikkinchi xotini, Brunsviklik Anna Mariya qal’aning bekasi boʻldi. 1564-yilda ritsarlar zali italyan saroy rassomi Iogann Baptist tomonidan chizilgan.

1656-yil 20-noyabrda Labiau shahrida Shvetsiya qiroli Karl Gustav va Brandenburg saylovchisi Frederik Uilyam oʻrtasida muhim uchrashuv boʻlib oʻtdi, natijada Polsha qaramligidan ozod qilindi.

1860-yilda qal’a qayta qurildi, shundan soʻng u qamoqxona sifatida ishlatilgan. 1917-yilda qal’a yonib ketdi.

1948-yildan 1953-yilgacha u Sovet Armiyasining aviatsiya boʻlinmalaridan birining shtab-kvartirasi sifatida ishlatilgan, keyinchalik „Yantar“ PZSga oʻtkazilgan. Zavod boʻlganida ular ichki qismni, zinapoyalarni, koridorlarni oʻzgartirdilar. 1968-yilda qisqa tutashuv sodir boʻldi va yongʻin yuqori qavatlarning tomini va bir qismini yoʻq qildi. 2000-yillarning boshida zavod yopildi va qal’a ijaraga olindi. Qal’adan faqat devorlar va yertoʻlalar qolgan.

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kaliningrad viloyati qal’alari

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

↑ „Постановление Совета Министров РСФСР № 1327 от 30.08.1960“. 2018-yil 26-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 26-oktyabr.
↑ „История Полесска - Лабиау до 1946 года“. www.prussia39.ru. Qaraldi: 2019-yil 10-iyul.

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Москвин А. Г. Калининградская область: история Янтарного края. М.: Вече, 2013 — 155, 210 bet. ISBN 978-5-4444-1178-0.
Постников Н. Д. Драма в Восточной Пруссии. Судьба 1-й русской армии генерала Ренненкампфа. М.: Вече, 2014 — 107 bet. ISBN 978-5-4444-1815-4.