Lal masjidi (Dehli)
| Masjid | |
Lal masjidi (Dehli)
| |
 | |
| Lal masjidi | |
| Mamlakat |  Hindiston
|
| Shahar | Dehli |
| Koordinatalar | 28°39′55″N 77°13′47″E / 28.665186°N 77.229613°E |
| Binokorlik | 1728—1729 |
Dehlidagi Lal masjidi (soʻzma-soʻz „Qizil masjid“), Fakr-ul masjid (soʻzma-soʻz „Masjidlar faxri“) yoki Sikandar Sohib masjidi[1] deb nomlanuvchi masjid boʻlib, Hindistonning Dehli shahridagi Bara bozorida, Eski Kashmir darvozasi yaqinida joylashgan.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Bino 1728-yilda Kaniz-i-Fotima („Fakr-i-Jahon“) tomonidan Boburiylar imperatori Avrangzeb saroyida zodagon boʻlgan eri Shujaat Xon xotirasiga atab qurilgan[2]. Polkovnik James Skinner masjidni taʼmirlatgan va masjidning qurilishiga baʼzan notoʻgʻri yondashgan[1].
Masjidning rasmlari va tavsiflari ser Tomas Metcalfening 1844-yilda nashr etilgan „Reminiscences of Imperial Delhi (Imperator Dehli xotiralari)“ kitobiga kiritilgan.
1857-yilda Dehli qamalida masjidga ziyon yetgan, ammo oʻshandan buyon bir necha marotaba qayta taʼmirlangan[3].
Arxitekturasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Masjid taxminan 12 metr (40 ft), 7.3 metr (24 ft) va 2.5 metr (8.2 ft)lik qoʻshni doʻkonlar bilan qoplangan koʻcha ustida joylashgan[4][5]. Asosiy majmua uchta xonadan iborat boʻlib, har birining oʻziga xos arkali kirish yoʻli mavjud. Markaziy arkning ikki tomonidagi ikkita chiziqli minoralar masjidning orqa burchaklarida joylashgan ikkita minorasi bilan simmetrik joylashtirilgan. Masjid peshtoqidagi bezatilgan parapet orqasida uchta oq va qora marmar gumbaz oʻrnatilgan[5]. Binoning qizil qumtosh va oq marmardan keng foydalanib qurilishi oʻsha davr uchun gʻayrioddiy holat hisoblanadi, ammo uning boshqa koʻplab xususiyatlari, jumladan, minoralari va gumbazlari Dehlining yirik masjidlari, shu jumladan yaqin atrofdagi Jome masjidi bilan oʻxshash tarzda modellashtirilgan[6].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1,0 1,1 Smith, R,V. Delhi: Unknown Tales of a City (en). Roli Books Private Limited, 30 May 2015. ISBN 9789351941255.
- ↑ Peck, Lucy. Delhi, a thousand years of building (en). The Lotus Collection, August 2005. ISBN 9788174363541.
- ↑ Keene, Henry George. A Handbook for Visitors to Delhi and Its Neighborhood. Bombay: Thacker & Co, 1906 — 25–26-bet.
- ↑ Stephen, Carr. The Archæology and Monumental Remains of Delhi. Ludhiana: Thacker Spink & Co, 1876 — 270–271-bet.
- ↑ 5,0 5,1 „Lal Masjid (Fakrul Masjid)“ (2007-yil 6-iyul). 2007-yil 6-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 30-sentyabr.
- ↑ Asher, Catherine B.. India before Europe. New York: Cambridge University Press, 2006. ISBN 0521809045. OCLC 61303480.