Les Hommes de bonne volonté

„Les Hommes de bonne volonté“ (oʻzbekcha: Yaxshi niyatli kishilar)- Jules Romains tomonidan yozilgan, 27 jilddan iborat, 1932-1946 yillar oraligʻida muntazam nashr etilgan epik roman.

Syujeti

Asar 1908-yil 6-oktyabrdagi Parij va qahramonlar taqdimoti bilan boshlanib, 1933-yil 7-oktyabri voqealari bilan tugaydi. Ushbu asar epopiyaning bir necha tamoyillariga asoslanadi:

• asarda turlicha ramz va ishoralar juda koʻp hamda jamiyatning har xil tabaqalaridan vakillari boʻlishi kerak. Masalan, mazkur asarda siyosatchilar, aktrisalar, it, talabalar, ruhoniy, Monmartrda yashovchi bola, 16-yildan boshlab oila ham qoʻshiladi;
• baʼzi romanlarda koʻproq qahramonlardan biriga eʼtibor qaratilgan boʻlsa ham, muallifning maqsadi maʼlum bir vaqtda har birining hayoti haqida hisobot berishdir. Ushbu romanda yigirma toʻrt yil davomida biz xarakterlarning jamiyatda rivojlanishini, turmush qurishini, inqirozga uchrashini yoki vafotini koʻramiz. Shunday qilib, bizda katta hikoya (Birinchi Jahon urushi, Yevropaning qurilishi) va kichik (jinoyatchilar, biznesmenlar, sotsialitlar va demi-mondainlar kabi…) paydo boʻladi;
• asarlarning katta qismi turli fikrlarga bagʻishlangan. Jules Romains oʻzining savollari, kundalik fikrlari, shaxsiy his-tuygʻulari bilan hammani oʻz oʻrniga qoʻyadi ;
• nihoyat, qizil ip boʻlib xizmat qiladigan ikkita belgi romanlar ustida muntazam ravishda uchrashadi: Pierre Jallez va Jan Jerphanion birinchi romanida oʻzlari talabalar sifatida kirishgan oddiy maktabda, rue d’Ulmda uchrashadilar. Kelib chiqishi turlicha boʻlishiga qaramay (Jerphanion provinsiyalik, dehqon oʻgʻli, Jallez parijlik), ular doʻst boʻlishadi va hech qachon oʻz hayotlarini tushunish va sharhlashdan toʻxtamaydilar, har ikkalasi ham kichik boʻlsa-da oʻz gʻishtlarini insoniyat binosiga olib kelishni xohlashadi. Oxirgi roman ikkalasidan biri tomonidan boshlangan jumla bilan tugaydi.

Romantik freskaning nomi Injildagi Luqo Xushxabarining 2-bob, 14-oyatidan olingan. : „[…] va yaxshi niyatli odamlarga yer yuzida tinchlik“.

Tahlil va tanqid

Batafsil kirish qismida Jules Romains nima qilishni istayotganini tasvirlaydi:

• jamiyatni qatlamlarda, bir vaqtning oʻzida, real tasvirlarda bayon qilish lozim;
• koʻp nuqtai nazarga asoslangan boʻlishi va shaxsiy his-tuygʻularni, shuningdek, umumiy fikrlarni aks ettirishi kerak;
• uning qahramonlari oʻrtasida yozishmalarni oʻrnatish, ularning shaxsiy ruhlari yigʻindisi natijasida jamoaviy ruh paydo qilish (Unanimizm nazariyasi).

Mazkur tabiiy va romantik tadqiqot Emil Zolyaning „Les Rougon-Macquart“ asaridagi ishini eslatadi. Jyul Romains oʻzining Les Hommes de Bon Volontéga kirish qismida asosiy farqlarni tushuntirib, bundan uzoqlashdi.

Nashrlar

• Jules Romains, Yaxshi niyatli odamlar, Parij, Laffont, Buquins toʻplami, 4 jild, 1988 yil. (IV jildda belgilar fayli va Lise Jules-Romains tomonidan tuzilgan belgilar indeksi mavjud)
• Tayyorgarlik fayllari n° 5 dan 7 gacha Cahiers Jules Romains tomonidan nashr etilgan, Flammarion, 1982-1987 (ISSN 0150-228X)

Ekranlashtirilshi

1983-yilda François Villiers asar asosida televideniye uchun "Bir necha yaxshi niyatli odamlar" nomli serial suratga olgan.

Adabiyotlar

• André Cuisenier, Jules Romains et Les Hommes de bonne volonté, Parij, Flammarion, 1954 yil

• André Cuisenier, Jules Romains, l’Unanimisme et Les Hommes de bonne volonté, Parij, Flammarion, 1969 yil
• Noël Martin-Deslias, Jules Romains ou quand Les Hommes de bonne volonté se cherchent, Parij, Nagel, 1951 yil.