Kontent qismiga oʻtish

Lev Jivotovskiy

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Lev Jivotovskiy
Tavalludi 22-noyabr 1942
Kattaqoʻrgʻon Samarqand viloyati
Vafoti 16-noyabr 2024
Fuqaroligi Sovet Ittifoqi-Rossiya bayrogʻi Rossiya
Sohasi genetika, matematika
Ish joylari RAN Umumiy Genetika Instituti
Institutlar MGU
Ilmiy darajasi fan doktori, kandidat
Ilmiy unvoni professor
Akademik rahbarlari Nikolay Baxvalov, Boris Polyak

Lev Anatolyevich Jivotovskiy (1942-yil Kattaqoʻrgʻon, Samarqand viloyati) – sovet va rus genetigi (N. I. Vavilov nomidagi RAS Umumiy genetika instituti), populyatsiya genetikasi sohasidagi mutaxassis, biologiya fanlari doktori. Rossiyada xizmat koʻrsatgan fan arbobi. Rossiya Davlat mukofoti laureati.

Jivotovskiy 1959-yilda Belgorod viloyati Stariy Oskol shahridagi oʻrta maktabni tamomlagan. Xuddi shu yili Moskva davlat universitetining mexanika-matematika fakultetiga (matematika fakulteti) oʻqishga kirdi. Kurs ishi – differensial tenglamalarni yechishning ayirma sxemalari (ilmiy rahbar Nikolay Sergeyevich Baxvalov), diplom ishi – nochiziqli dasturlash masalalari (ilmiy rahbar Boris Teodorovich Polyak va Vladimir Grigoryevich Karmanov).

Moskva davlat universitetini tugatgandan soʻng, CEMI (SSSR Fanlar akademiyasining Markaziy iqtisodiyot va matematika instituti) aspiranturasiga oʻqishga kirdi, oʻyin nazariyasi va optimallashtirish muammolarini oʻrgandi; „Nauka“ nashriyotining Fizika va matematika adabiyoti bosh tahririyatida ishlagan[1]. 1968-yilda Xalqlar doʻstligi universitetida kechikkan argumentli differensial tenglamalar boʻyicha nomzodlik dissertatsiyasini himoya qilgan[2].

U nomzodlik dissertatsiyasini himoya qilgandan soʻng ilmiy yoʻnalishini keskin oʻzgartirib, qishloq xoʻjaligi hayvonlari populyatsiyalarida seleksiya va genetik jarayonlarni matematik modellashtirishga kirishdi: 1968-yildan 1974-yilgacha – Butunittifoq qishloq xoʻjaligi fanlari akademiyasining Butunittifoq chorvachilik ilmiy-tadqiqot instituti hisoblash laboratoriyasida katta ilmiy xodim boʻlib faoliyat olib bordi (boʻlim Lev Konstantinovich Ernst, kurator – Boris Vladimirovich Aleksandrov).

1972-yilda Moskva davlat universiteti Biologiya fakultetining genetika va seleksiya kafedrasida malaka oshirish fakultetida maxsus kurslar va mahorat darslarida qatnashdi, Drozofiladagi krossing-over va birikma xromosomalar mavzusidagi dissertatsiyasini (ilmiy rahbar Nikolay Vasilyevich Glotov) oldi.

Kolchinskiy 2017-yilgi sharhida Jivotovskiy kitobining tanqidini biokimyogar, Moskva davlat universitetining enzimologiya professori Vladimir Muronets[3] va molekulyar genetik va fan tarixchisi Valeriy Soifer ham nashr etganini taʼkidlaydi[4]. Soiferning soʻzlariga koʻra, boshidanoq butun dunyo biologlari va agronomlari Lisenkoning gʻoyalarini qayta-qayta sinab koʻrishgan va qaytadan sinab koʻrishgan, biroq har bir tajriba bir narsani koʻrsatgan: Lisenkoning farazlari notoʻgʻri, Lisenkoning har bir amaliy tavsiyasi ham samarasiz boʻlib chiqdi. Soiferning soʻzlariga koʻra, Jivotovskiyning kitobi ilmiy nashr emas[5].

  1. „Дифференциальные уравнения с запаздывающим аргументом“ (ru).
  2. „Лев Эрнестович Эльсгольц“ (ru). 2018-yil 10-iyulda asl nusxadan arxivlangan.
  3. „Своевременная неправильная книга о Лысенко - Троицкий вариант — Наука“. 2022-yil 29-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 17-iyun.
  4. „Письмо в редакцию - Троицкий вариант — Наука“. 2021-yil 5-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 17-iyun.
  5. Kolchinsky E. I. (2017) „Current attempts at exonerating 'Lysenkoism' and their causes“. In: „The Lysenko controversy as a global phenomenon“ (Edited by deJong-Lambert W., Krementsov N.), vol. 2, p. 222. Palgrave Studies in the History of Science and Technology, Palgrave Macmillan / Springer Nature, ISBN 978-3-319-39178-6