Liviya — Meksika munosabatlari
 | |
 Liviya |
 Meksika |
Liviya — Meksika munosabatlari Liviya va Meksika oʻrtasidagi ikki tomonlama diplomatik munosabatlar hisoblanadi. Mamlakatlar Birlashgan Millatlar Tashkilotiga (BMT) aʼzo sanaladi.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]1947-yilda Liviya Italiyadan mustaqillikka erishdi. 1961-yilda Meksika Prezidenti Adolfo Lopes Mateos ikki davlat oʻrtasida diplomatik munosabatlar oʻrnatishga yoʻl ochish uchun maxsus elchi Alexandro Karrillo Markor va delegat Xose Ezekiel Iturriaga boshchiligidagi delegatsiyasini Liviyaga tashrif buyurish uchun yubordi[1]. 1975-yil 6-avgustda Liviya va Meksika oʻrtasida diplomatik munosabatlar oʻrnatildi[2]. Mamlakatlar oʻrtasidagi munosabatlar cheklangan boʻlib, asosan BMT kabi koʻp tomonlama tashkilotlarda boʻlib oʻtdi. 2003-yil dekabr oyida polkovnik Muammar Qaddafiy Liviya ommaviy qirgʻin qurollari dasturlarini toʻxtatib, terrorizmdan voz kechishini eʼlon qildi[3]. U G‘arb davlatlari bilan munosabatlarni normallashtirishda sezilarli yutuqlarga erishdi. 2008-yil yanvar oyida Liviya Mexiko shahrida doimiy elchixonasini ochdi[2].
2008-yil aprel oyida Liviya Tashqi ishlar vaziri Abdel Rahmon Shalgam Meksikaga rasmiy tashrif bilan borib, u yerda tashqi ishlar vaziri Patrisiya Espinosa bilan muzokaralar oʻtkazdi. Liviya tashqi ishlar vazirining tashrifi ushbu davlat vakilining Meksikaga birinchi yuqori darajadagi tashrifi boʻldi[4]. Tashrif chog‘ida tashqi ishlar vazirlari mamlakatlar o‘rtasidagi ikki tomonlama munosabatlarning holatini muhokama qildilar va ularni siyosiy muloqot, iqtisodiy, savdo, madaniy-maʼrifiy hamkorlik yo‘li bilan mustahkamlash istiqbollarini taʼkidladilar[2]. Suv resurslari, arxeologik yodgorliklarni asrab-avaylash va cho‘llanish kabi aniq sohalarda, migratsiya va konsullik masalalari bo‘yicha tajriba almashishda ikki tomonlama hamkorlikni rivojlantirish muhimligi birgalikda taʼkidlandi.
2009-yil iyun oyida Addis-Abebada (Efiopiya) joylashgan Meksika elchisi Sirtda (Liviya) boʻlib oʻtgan 13-Afrika Ittifoqi sammitida ishtirok etdi[5]. 2009-yil avgust oyida Meksikaning Afrika va Yaqin Sharq boʻyicha bosh direktori Sara Valdes Tripoliga tashrif buyurdi va u yerda ikki davlat oʻrtasidagi oʻzaro masalalar boʻyicha birinchi maslahatlashuvda qatnashdi[6]. 2011-yil fevral oyida Liviyada birinchi fuqarolar urushi boshlandi va Meksika oʻz fuqarolarini bu mamlakatdan evakuatsiya qildi[7]. 2011-yil iyul oyida Meksika hukumati Saʼdiy Qaddafiy va uning oilasining boshqa aʼzolarini Meksikaga olib kelish rejasini barbod qildi[8].
Meksika hukumati har yili Meksika universitetida magistr yoki doktorlik darajasini olishni xohlovchi Liviyalik talabalarga stipendiyalar taklif qiladi. 2016-yil dekabr oyida Meksika deputatlar palatasi Meksika— Liviya doʻstlik guruhini ishga tushirdi[2].
Savdo
[tahrir | manbasini tahrirlash]2018-yilda mamlakatlar o‘rtasidagi tovar ayirboshlash hajmi 9,2 million AQSH dollarini tashkil qildi[9]. 1999-yildan 2017-yilgacha Liviyaning Meksikaga investitsiyalari 2 million AQSh dollarini tashkil etdi: ishlab chiqarish, savdo, transport, pochta boʻlimlari, omborxonalar, koʻchmas mulk xizmatlari va Quintana Roo, Yukatan va Mexiko Siti shtatlarida koʻchmas mulk lizingiga sarmoya kiritildi[6].
Diplomatik missiyalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Liviyaning Mexiko shahrida elchixonasi mavjud[10].
- Liviyadagi Meksika manfaatlari Jazoirdagi elchixona orqali ifodalanadi[11].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „José Ezequiel Iturriaga: Rastros y Rostros (in Spanish)“. 2021-yil 11-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 2-may.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 „Bilateral relations between Mexico and Libya (in Spanish)“. 2021-yil 2-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 2-may.
- ↑ „Libya to give up arms programs, Bush announces“. 2021-yil 2-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 2-may.
- ↑ „La Secretaria Patricia Espinosa recibe al Canciller de Libia (in Spanish)“. 2019-yil 3-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 7-iyul.
- ↑ „La diversificación de la política exterior mexicana en África, Medio Oriente y Asia Central (in Spanish)“. 2021-yil 2-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 2-may.
- ↑ 6,0 6,1 „Nomination of Ambassador of Mexico to Algeria, Daniel Rosenzweig Pichardo (in Spanish)“. 2021-yil 5-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 2-may.
- ↑ „Salieron 7 mexicanos de Libia (in Spanish)“. 2021-yil 2-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 2-may.
- ↑ „Mexico 'prevents entry' of Libya’s Saadi Gaddafi“. 2021-yil 2-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 2-may.
- ↑ „Mexican Ministry of the Economy: Libya (in Spanish)“. 2019-yil 28-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 2-may.
- ↑ „EMBASSY OF LIBYA IN MEXICO CITY, MEXICO“. embassypages.com.
- ↑ „Embassy of Mexico in Algeria“. 2021-yil 2-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 2-may.