Kontent qismiga oʻtish

Lobelia erinus

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Lobelia erinus
Ilmiy tasniflash
Oʻsimliklar
Yuksak oʻsimliklar
Gull oʻsimliklar
Ikki urugʻpallalilar
Asterids
Asterales
Campanulaceae
Lobelia
L. erinus
Binar nomi
Lobelia erinus

Sinonimlar
List
  • Dortmannia debilis var. natalensis Kuntze
  • Dortmannia erinoides (L.) Kuntze
  • Dortmannia erinus (L.) Kuntze
  • Dortmannia flexuosa (C.Presl) Kuntze
  • Dortmannia lavandulacea (Klotzsch) Kuntze
  • Dortmannia senegalensis (A.DC.) Kuntze
  • Enchysia erinoides (L.) C.Presl
  • Grammatotheca erinoides (L.) Sond.
  • Laurentia erinoides (L.) G.Nicholson
  • Lobelia acutangula (C.Presl) A.DC.
  • Lobelia algoensis A.DC.
  • Lobelia altimontis E.Wimm.
  • Lobelia bellidifolia L.f.
  • Lobelia bellidifolia Thunb.
  • Lobelia benguellensis Hiern
  • Lobelia bicolor Sims
  • Lobelia bracteolata A.DC.
  • Lobelia candida Link nom. inval.
  • Lobelia chilawana Schinz
  • Lobelia dortmannii Dammann
  • Lobelia erinifolia Salisb. nom. illeg.
  • Lobelia erinoides L.
  • Lobelia erinoides Thunb.
  • Lobelia filiformis f. albiflora E.Wimm.
  • Lobelia filiformis var. filiformis
  • Lobelia filiformis f. multipilis E.Wimm.
  • Lobelia filiformis f. muzandazora E.Wimm.
  • Lobelia filiformis var. natalensis (A.DC.) E.Wimm.
  • Lobelia jugosa S.Moore
  • Lobelia keilhackii E.Wimm.
  • Lobelia kohautiana Vatke nom. illeg.
  • Lobelia lavendulacea Klotzsch
  • Lobelia lydenburgensis E.Wimm.
  • Lobelia melsetteria E.Wimm. nom. inval.
  • Lobelia montaguensis E.Wimm.
  • Lobelia natalensis A.DC.
  • Lobelia nuda Hemsl.
  • Lobelia nuzana E.Wimm.
  • Lobelia oranjensis E.Wimm.
  • Lobelia parvifolia Raf. nom. illeg.
  • Lobelia polyodon E.Wimm.
  • Lobelia procumbens J.Forbes
  • Lobelia pubescens var. simplex Kuntze
  • Lobelia raridentata E.Wimm.
  • Lobelia rosulata S.Moore
  • Lobelia schrankii Sweet
  • Lobelia senegalensis A.DC.
  • Lobelia transvaalensis Schltr.
  • Lobelia trierarchii R.D.Good
  • Lobelia turgida E.Wimm.
  • Lobelia wildii E.Wimm.
  • Monopsis conspicua Salisb. nom. illeg.
  • Monopsis debilis var. conspicua Sond.
  • Monopsis simplex var. conspicua (Sond.) E.Wimm.
  • Rapuntium acutangulum C.Presl
  • Rapuntium bellidifolium (L.f.) C.Presl
  • Rapuntium bicolor (Sims) C.Presl
  • Rapuntium erinoides (L.) Mill.
  • Rapuntium erinus (L.) Mill.
  • Rapuntium kohautianum C.Presl
  • Rapuntium krebsianum C.Presl
  • Rapuntium procumbens (J.Forbes) C.Presl

Lobelia erinus (qirrali lobeliya, bogʻ lobeliyasi yoki lobeliya) — Afrikaning janubida oʻsuvchi Campanulaceae oilasiga mansub gulli oʻsimlik turi.

Tavsif

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bu balandligi 8-15 sm gacha oʻsadigan oʻsimlik. Bazal barglari oval, uzunligi 10 mm va kengligi 4–8 mm, cheti tishli. Poyasida balandroq barglari ingichka, baʼzan esa tishsiz.

Gullari yovvoyi oʻsimliklarda koʻkdan binafsha ranggacha boʻlib, gullari 8–20 mm besh boʻlakli. Gullari roʻvak toʻgullarda ochiladi. Gullari ikki jinsli uzunligi 1 santimetrgacha boʻlgan zigomorf. Beshta sepals birlashtirilgan. Gultojning rangi oq, koʻk, binafsha, pushti yoki qizil rangga qarab oʻzgaradi va markaz sariq yoki oq rangga ega. Beshta stamens uzunligi 3 dan 7 millimetrgacha[1].

Meva 5–8 mm gacha boʻlgan koʻplab mayda urugʻlarni oʻz ichiga olgan koʻsakdir[2][3].

Diapazon

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tarqaish maydoni Afrikaning janubidan boshlanib, Malavi, Mozambik, Zambiya va Zimbabvedan janubga Botsvana, Namibiya, Esvatini, Lesoto va Janubiy Afrika provinsiyalarigacha choʻzilgan.

Oʻstirish va foydalanish

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Lobelia erinus — bogʻlarda oʻstirish uchun juda mashhur oʻsimlik. Moʻtadil zonalarda u yarim chidamli bir yillik oʻsimlik sifatida oʻstiriladi. Bahorda issiqxonaga shisha ostiga ekiladi, soʻngra barcha sovuq xavfi oʻtib ketganda keyin yerga koʻchirilgan. Oʻsimlik koʻchatlarini may yoki iyun oylarida sotib olish mumkin[4].

Turlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Oq, pushti, toʻq qizil („qizil“), ochdan toʻq koʻkgacha binafsha rang, koʻpincha oq dogʻli gul ranglarining koʻplab navlari tanlab olingan. Eng yaxshi maʼlum boʻlgan navlarga „Blue Moon“, „Gracilis“, „Crystal Palace“[5], „Sapphire“, „Rosamund“ va „Riviera Rose“ kiradi[2].

Buyuk Britaniyada quyidagi navlar Qirollik bogʻdorchilik jamiyatining Bogʻdagi xizmatlari uchun mukofotiga sazovor boʻlgan[6]:  Cambridge Blue Cascade Series Colour Cascade Crystal Palace Mrs Clibran Purple Star Regatta Midnight Blue Regatta Sky Blue String of Pearl’s Watterfall Blue

Galereya

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • 'Cambridge Blue'
    'Cambridge Blue'
  • Illustration
    Illustration
  • 'Riviera Rose'
    'Riviera Rose'
  • 'Sapphire'
    'Sapphire'

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ Erich Oberdorfer : Plant sociology excursion flora for Germany and adjacent areas.
  2. ↑ 2,0 2,1 Huxley, A., ed. (1992).
  3. ↑ PlantZAfrica: Lobelia (Wayback Machine saytida 2012-10-06 sanasida arxivlangan)
  4. ↑ RHS A-Z encyclopedia of garden plants. United Kingdom: Dorling Kindersley, 2008 — 1136-bet. ISBN 978-1405332965. 
  5. ↑ „Plant of the week: Lobelia erinus 'Crystal Palaceʼ“. 2022-yil 2-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 2-noyabr.
  6. ↑ „AGM Plants - Ornamental“. www.rhs.org. Royal Horticultural Society (2017-yil iyul). Qaraldi: 25-mart 2018-yil. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Lobelia_erinus&oldid=4714449" dan olindi