M.I.Kalinin haykali (Sankt-Peterburg)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

M. I. Kalinin yodgorligi — Sankt-Peterburgdagi haykaltaroshlik yodgorligi, 1955-yilda Kalinin maydonida oʻrnatilgan. Haykaltarosh M.G.Manizer, meʼmorlar A.K. Barutchev va Y.O.Rubanchik loyihasiga koʻra ishlab chiqilgan. Yodgorlik sovet davlat va partiya arbobi, „Umumittifoq rahbari“ M.I. Kalininga bagʻishlangan. Yodgorlik federal ahamiyatga ega boʻlgan monumental sanʼat yodgorligi maqomiga ega[1].

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

1946-yilda M.I.Kalinin vafotidan keyin SSSR Vazirlar Kengashining farmoni chiqdi, unga koʻra Leningradda yodgorlik oʻrnatilishi kerak edi. Haykal ustida M.I.Kalininni shaxsan tanigan va uning naturasidan ikkita haykaltarosh portretini yaratgan M.G.Manizer ishlagan. Haykaltarosh oʻz ishi haqida quyidagicha gapirdi: „M.I.Kalinin yirik davlat arbobi… sobit bolshevik, kommunizm gʻoyalarining tinimsiz targʻibotchisi, hayotda juda dilbar shaxs. Men intilgan narsa davlat arbobining qatʼiyati va matonatini cheksiz maʼnaviy joziba bilan uygʻunlashtirib bera olish“. Yodgorlikning meʼmoriy qismini A. K. Barutchev va Y.O.Rubanchik[2] bajargan.

Bronza haykal 1950-yilda[3] Monumentskulptura zavodida ishlangan. Poydevor uchun granit Putsaari orolidan keltirilib, „Krasnaya Zarya“ zavodida qayta ishlangan. Yodgorlik oʻrnatilishidan biroz oldin Kondratyevskiy va Polyustrovskiy kesishmasidagi hudud obodonlashtirilib, Kalinin nomi bilan atalgan[4]. Yodgorlikning tantanali ochilishi 1955-yil 20-noyabrda boʻlib oʻtdi[2].

M.I.Kalinin maʼruza qilayotgan koʻrinishda sifatida taqdim etilgan. Chap qoʻlida buklangan qogʻoz bor, u shu qogʻoz bilan ustiga mato tashlangan kichik minbarga suyanib turibdi[5]. Silliqlangan pushti granitdan yasalgan toʻrtburchak shakldagi poydevor eman bargli bronza gulchambar bilan oʻralgan. Poydevor pogʻonali stilobat[6] ustida joylashgan. Haykalning balandligi 5 m, poydevorining balandligi 4,5 m[4].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Постановление Правительства РФ № 527 от 10.07.2001“. 2020-yil 9-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 2-noyabr.
  2. 2,0 2,1 Lisaevich I. I., Bexter-Ostrenko I. Yu. Pamyatniki revolyutsioneram i gosudarstvennim deyatelyam // Skulptura Leningrada — Leningrad: Iskusstvo, 1963.
  3. Yermonskaya V. V. Matvey Genrixovich Manizer. Izd-vo Akademii xudojestv SSSR, 1961. — S. 62
  4. 4,0 4,1 „Энциклопедия Санкт-Петербурга. Калинину М.И., памятник“. 2021-yil 18-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 2-noyabr.
  5. Pamyatniki Leningrada i ego okrestnostey. 1965. — S. 50
  6. Skulptura i skulptori Sankt-Peterburga, 1703-2007. — S. 235