Mandali tumani
 | Bu maqolaga boshqa birorta sahifadan
ishorat yoʻq. (avgust 2024) |
Mandali | |
|---|---|
| Tuman | |
| Mamlakat | Iroq |
| Muhofazot | Diyala muhofazoti |
| Aholisi (2019) |
47,796[1] |
| Vaqt mintaqasi | UTCAST +3 |
Mandali (arabcha: مندلي, kurdcha: مەندەلی, romanizatsiya: Mendelî, Mandali) Bagʻdod va Erbil oʻrtasidagi bahsli hududlardan biri va maʼmuriy jihatdan Diyala muhofazotiga tegishli. Diyala muhofazoti markazi Baquba shahridan 93 km uzoqlikda joylashgan. Tumanda arablar, kurdlar va turkmanlar aralash istiqomat qiladi.
Mandali shimoldan Xanaqin tumani bilan, sharqdan Eron, gʻarbdan Baladruz tumani markazi Qozoniya bilan chegaradosh.
1987-yilda Baladruz va Qozoniya tumanlari Mandali tumaniga qarashli boʻlgan. Keyinroq Baladruz alohida tumanga, Mandali esa Baladruz tumani tarkibidagi tumanga aylantirilgan[2].
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Mandali tumanida 1970-yillarning oxiri va 1980-yillarning boshlarida Baʼas rejimining keng koʻlamli koʻchirish kampaniyasiga duchor boʻlgan, Iroq fuqaroligi va mulklaridan mahrum qilingan Feyli kurdlarining aksariyati istiqomat qilgan.
Feyli kurdlar 1970 va 1975-yillarda sobiq prezident Ahmad Hasan al-Bakr, 1980-yilda esa Saddam Husayn rejimi davrida deportatsiya, koʻchirilish, hibsga olish va qotilliklarga duchor boʻlgan.
Tarixchilarning fikricha, ko‘chirishga ularning diniy va etnik mansubligi, shuningdek, muxtoriyat va mustaqillik uchun kurashi sabab bo‘lgan.
2010-yilda Oliy jinoyat sudi Feyli kurdlarning ko‘chirilishi, yo‘qolib qolishi va huquqlarining toptalishi jinoyatlari bo‘yicha o‘z hukmini chiqardi va jarayonni genotsid deb topdi.
Oʻsha yilning 8-dekabrida Iroq hukumati Feyli kurdlarini taʼqib etishning salbiy oqibatlarini bartaraf etish toʻgʻrisida qaror qabul qildi. Shundan soʻng 2010-yil 1-avgustdagi parlament qarori bilan Feyli kurdlarining majburiy koʻchirilishi va gʻoyib boʻlgani genotsid deb eʼlon qilindi. genotsid jinoyati sifatida[3].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Kurds push for Mandali Mayor office“. www.kirkuknow.com. Qaraldi: 2019-yil 28-dekabr.
- ↑ „Mandali turned into district again“ (en). Kirkuknow. Qaraldi: 2024-yil 3-yanvar.
- ↑ „Mandali district re-established in Diyala governorate“ (en). Shafaq News. 2024-yil 3-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 3-yanvar.
 |