Manikuagan (krater)

Bu atamaning boshqa maʼnolari ham mavjud. Qarang: Manikuagan (maʼnolari).

Manikuagan krateri Kanadaning Kvebek viloyati markaziy qismidagi zarba krateri boʻlib, diametri 5 km boʻlgan asteroid bilan toʻqnashuv natijasida hosil boʻlgan. Asteroid zarbasi diametri taxminan 100 km boʻlgan kraterni paydo qildi, ammo choʻkindi jinslarning eroziyasi va choʻkishi natijasida koʻrinadigan oʻlcham 71 km gacha kamaydi. Bu Yerdagi eng katta beshinchi kraterdir^[1]. Bobil togʻi ("Bobil") kraterning markaziy choʻqqisi ekanligi taxmin qilinadi. Kraterda hozirda Manikuagan suv ombori joylashgan.

M. S. Markov va V. S. Fedorovskiylar Manikuagan krateri paydo boʻlganda 10²³ J energiya ajralib chiqqanligini va 1000 km ³ togʻ jinslari eriganligini koʻrsatdilar^[2]. Oxirgi tadqiqotlar shuni koʻrsatdiki, toʻqnashuv natijasida erigan jinslar 214 ± 1 million yoshda. Shunday qilib, bu toʻqnashuv Trias davri tugashidan 13 ± 1 million yil oldin sodir boʻlgan (zamonaviy shkala boʻyicha 201,3 ± 0,2 million yil oldin^[3]) va trias-yura davrining yoʻqolishiga sabab boʻlishi mumkin emas edi^[4].

Manbalar

↑ „Earth Impact Database“ (deadlink). 2013-yil 25-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 15-fevral. „arxiv nusxasi“. 2013-yil 8-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 27-aprel.
↑ Кац Я.Г., Полетаев А.И., Сулиди-Кондратьев Е.Д.. Кольцевые структуры лика планеты, Новое в жизни, науке, технике. Серия «Науки о Земле»; № 5, 1989. М.: Знание, 1989 — 22-bet.
↑ Международная стратиграфическая шкала (версия за август 2012) на сайте Международной комиссии по стратиграфии
↑ Hodych, J. P.; G. R. Dunning. Did the Manicougan impact trigger end-of-Triassic mass extinction?^(ingl.) // Geology : journal. — 1992. — Vol. 20. — P. 51.54. — DOI:10.1130/0091-7613(1992)020<0051:DTMITE>2.3.CO;2. — Bibcode:1992Geo....20...51H.

Havolalar

Manikuagan tuzilishini havodan o'rganish, fotosurat(Inglizcha)

[1] „Earth Impact Database“ (deadlink). 2013-yil 25-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 15-fevral. „arxiv nusxasi“. 2013-yil 8-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 27-aprel.

[2] Кац Я.Г., Полетаев А.И., Сулиди-Кондратьев Е.Д.. Кольцевые структуры лика планеты, Новое в жизни, науке, технике. Серия «Науки о Земле»; № 5, 1989. М.: Знание, 1989 — 22-bet.

[ISC_2012-3] Международная стратиграфическая шкала (версия за август 2012) на сайте Международной комиссии по стратиграфии

[4] Hodych, J. P.; G. R. Dunning. Did the Manicougan impact trigger end-of-Triassic mass extinction?^(ingl.) // Geology : journal. — 1992. — Vol. 20. — P. 51.54. — DOI:10.1130/0091-7613(1992)020<0051:DTMITE>2.3.CO;2. — Bibcode:1992Geo....20...51H.

[1]

[2]

[3]

[4]