Manilov
| Manilov | |
| Portret | |
| Ijodkor: | N. V. Gogol |
| Asarlari: | Oʻlik jonlar |
| Birinchi tilga olinishi: | 1-bob |
| Jinsi: | erkak |
| Farzandlari: | 2 oʻgʻil. Femistoklyus va Alkid |
| Mashgʻuloti turi: | katta yer egasi |
Manilov — Nikolay Vasilyevich Gogolning „Oʻlik jonlar“ sheʼridagi qahramon. Ushbu obraz tabiatidan sheʼrdagi eng qiziqarli obrazlaridan biri boʻlgan „Manilovshina“ uchar iborasi asossiz xayolparastlikni, haqiqatga haddan tashqari xotirjam va passiv munosabatni bildirish uchun shakllangan[1], Manilov nomining oʻzi ham pretsedentga aylandi[2]. Manilov nafaqat oʻz rejalari koʻlami bilan, balki toʻliq harakatsizlik bilan (oʻxshash xususiyatlar uning sherigi Tentetnikovda ham uchraydi), balki amaliy masalalarga mutlaqo eʼtibor bermasligi bilan ham ajralib turadi: Manilov oʻz mulkidagi vayronagarchilikni ham sezmaydi. (Tentetnikov bu haqda qaygʻuradi)[3][4].
Sheʼrning tasvirlari odatda Gogolning zamonaviy jamiyatining ijtimoiy turlariga satira sifatida qaraladi. Barcha ajratilgan yer egalari singari, Manilov, V. F. Pereverzeva gaplariga koʻra, „boʻsh“ va foydasizlik uning tabiatining yumshoqligiga beoʻxshov rang beradi. Bekorchilik ijobiy xususiyat — yumshoqlikni „xushaxloq yaramasga“ aylantiradi. Boʻrttirilgan tasvirga qaramay, Manilovning harakatsizligi nafaqat yaxshilikka, balki yomonlikka ham xizmat qiladi va shuning uchun Pereverzevning fikriga koʻra, u „yomon odamdan yiroq“. N. Chuvelevaning fikriga asosan, zamonaviy kitobxonlarning Manilovga boʻlgan subyektiv munosabati, koʻpincha xush koʻrishlikka asoslangan.
Chuveleva Manilovning „maʼnaviy boʻshligʻi“ ni ham taʼkidlaydi. „Muqaddas joy hech qachon boʻsh qolmaydi“ ekan, yorugʻlik boʻlmagan boʻshliq zulmat bilan toʻldiriladi. Ekranlashtirilgan versiyasida P.S. Lungina („Oʻlik jonlar“ ishi) bu boʻshliqni yovuzlik bilan toʻldirish tasvirlangan: Manilov, Chichikov haqida gapira turib, xuddi gipnoz taʼsiri ostida, nayrangbozning soʻzlari va xulq-atvorini gavadalantiradi. Manilovning oʻzi yashamaydi; bu qahramonning statik tabiati „oʻlguday zerikarli“ dir. Chuveleva nuqtai nazaridan, kitobxonlarning qahramonga nisbatan zamonaviy iliq munosabati bugungi jamiyatning ahvolini tavsiflaydi, unda oʻlik jonlardan foyda olishga urinishlar rad etilmaydi, „axir, bu haqiqiy revizion ruhlarga hech qanday zarar yetkazmaydi“.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Manilovщina // Словарь Ушакова
- ↑ Naximova, Yelena Anatolevna. Presedentnie imena, vosxodyaщie k tekstam N. V. Gogolya, v sovremennoy kommunikatsii // Politicheskaya lingvistika 23 (2007).
- ↑ Kondakova, Yu. V. „Mertvaya dusheada“: funksionalnie diadi personajey poemi N. V. Gogolya // Dergachevskie chteniya-2008. T. 1.— Yekaterinburg, 2009 9 (2009): 209—215.
- ↑ Кривонос, В. Ш. Фемистоклюс и Алкид в «Мертвых душах» Гоголя // Н. В. Гоголь и русская литература: материалы докладов и сообщений Международной научной конференции IX Гоголевские чтения.
Adabiyotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Наталья Чувелева. Мертва ли душа Манилова?:(попытка интерпретации образа Манилова в поэме НВ Гоголя «Мертвые души») (Wayback Machine saytida 2022-02-15 sanasida arxivlangan) // NV Gogol: Bytí díla v prostoru a čase: (studie o živém dědictví) (2015): 95-102.