Manuel Blum
Manuel Blum | |
---|---|
Manuel, Lenora, and Avrim Blum 1973 | |
Tavalludi |
Manuel Blum 26-aprel 1938-yil |
Fuqaroligi | AQSh |
Taʼlimi | Massachusetts texnologiya instituti |
Kasbi | Amerikalik matematik va kompyuter olimi |
Mukofotlari | Turing mukofoti va boshqalar. |
Manuel Blum ispancha Manuel Blum, (1938-yil 26-aprelda tugʻilgan, Karakas, Venesuela), Venesuelada tugʻilgan amerikalik matematik va kompyuter olimi va 1995-yilgi A. M. Turing mukofoti, informatika sohasidagi eng yuqori mukofot, „hisoblash murakkabligi nazariyasi asoslariga qoʻshgan hissasi va uni kriptografiya va dasturlarni tekshirishga qoʻllaganligi uchun“ taqdirlangan.
Hayoti va ish faoliyati
[tahrir | manbasini tahrirlash]Manuel Blum Karakasda Ruminiyadan yaqinda kelgan yahudiy muhojirlar oilasida tugʻilgan. Otasi Chernivtsi shahrida soatsoz edi. Blum Massachusetts texnologiya institutida elektrotexnika boʻyicha bakalavr (1959) va magistr (1961) va matematika boʻyicha doktorlik (1964) darajasini oldi. Oʻqishni tugatgandan soʻng, Blum, Berklidagi Kaliforniya universitetining kompyuter fanlari boʻlimiga qoʻshildi. 1999-yilda Karnegi Mellon universitetida Blum va uning rafiqasi Lenoreni Berklining [1] kompyuter fanlari boʻlimidan ishga olishga muvaffaq boʻldi. 1991-yilda Karnegi Mellonning kompyuter fanlari boʻlimiga oʻqishga kirgan oʻgʻli Avrim Blumga [2] qoʻshilish imkoniyati ularning Berklidagi professorlik faoliyatini tark etishiga muhim turtki boʻldi. Ota-onalar oʻgʻlining ikki tomonidagi ofislarga koʻchib oʻtishdi va uchalasi ham hamkorlik qilishdi. Xususan, ular ALADDIN (algoritm moslashuvini tarqatish va integratsiya) loyihasining bir qismi boʻlib, AQSH Milliy Ilmiy Jamgʻarmasidan akademiyada ishlab chiqilgan algoritmlarni potentsial sanoat ilovalariga moslashtirish uchun mablagʻ olgan.
2000-yilda Yahoo! Inc., Amerika Internet qidiruvi kompaniyasi oʻz veb-saytiga tashrif buyuruvchilarni inson va kompyuterdan ajratishda yordam soʻrab Karnegi Mellonning kompyuter fanlari boʻlimiga murojaat qildi. Manuel Blum, CAPTCHA (kompyuterlar va odamlarni bir-biridan ajratish uchun toʻliq avtomatlashtirilgan ommaviy Turing testi) yaratilishiga olib kelgan bu muammoni hal qilgan olimlardan biri edi. CAPTCHA-da oddiygina yashirin soʻzlarni aniqlash uchun murakkab kompyuter dasturlari ishlab chiqilganligi sababli, Blum va boshqalar insonni tanib olish chegaralarini sinab koʻradigan murakkabroq buzilishlarni sinab koʻrishda davom etishdi. 2018-yilda Blum va uning rafiqasi Karnegi Mellon universitetdagi „professional taʼqib“ va jinsiy aloqada ayblanib, isteʼfoga chiqdi.[3]
Mukofotlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]- 1977-yil – Berkli universitetining taniqli oʻqituvchi mukofoti,
- 1995-yil – Turing mukofoti " hisoblash murakkabligi nazariyasi asoslari va uni kriptografiya va dasturlarni tekshirishda qoʻllash boʻyicha ishiga hurmat sifatida ",
- 2007 yil – Gerbert A. Simon oʻqituvchilik mukofoti.