Kontent qismiga oʻtish

Mariinskiy saroyi

Vikipediya, erkin ensiklopediya
Mariinskiy saroyi
Joylashuvi Kiyev
Arxitektura uslubi Barokko
Arxitektor Francesco Rastrelli
Asos solinishi 1752–yili
Mariinskiy saroyi

Mariinskiy saroyi (ukraincha: Маріїнський палац) Ukraina Prezidentining rasmiy qarorgohi. Yelizaveta davri barokko uslubida qurilgan saroy Ukrainaning Kiyev shahrida Dnepr daryosining oʻng qirgʻogʻida, Ukraina parlamenti Oliy Radaning neoklassik binosi yonida joylashgan.

Mariinskiy saroyi 1918-yilda qurilgan
Mariinskiy saroyi

Saroy 1744-yilda rus imperatori Yelizaveta Petrovna buyrugʻi bilan qurilgan. Uning qurilishida oʻsha paytda Rossiya imperiyasida ishlagan eng mashhur meʼmor Bartolomeo Rastrelli edi. Rastrelli talabalaridan biri Ivan Michurin boshqa meʼmorlar guruhi bilan birgalikda 1752-yilda saroyni qurib bitkazdi. Ammo Yelizaveta saroyning qurib bitkazilgunga qadar yashamaydi. Imperator oilasining saroyda qolgan birinchi yuqori martabali aʼzosi imperator Yelizavetaning jiyani Yekaterina II edi. U 1787-yilda Kiyevga tashrif buyurgan. XVIII asr oxiri — XIX asr boshlarida saroy general-gubernatorlarning asosiy qarorgohi boʻlgan.

XIX asrning boshlarida saroy yongʻinlar sabab zarar koʻrdi va deyarli yarim asr davomida butunlay yaroqsiz hamda tashlandiq holda qoldi. 1870-yilda imperator Aleksandr II saroyni meʼmor Konstantin Mayevskiy rekonstruksiya qildi. Mariya Aleksandrovna xohishiga koʻra, saroyning janubiy tomonida katta bogʻ tashkil etildi. Saroy 1917-yilgacha imperator oilasi aʼzolari uchun qarorgoh sifatida ishlatilgan.

1917-1920-yillardagi Rossiya fuqarolar urushi yillarida saroy Kiev revkomining shtab-kvartirasi sifatida ishlatilgan. 1920-yillarda bino qishloq xoʻjaligi maktabiga tegishli boʻlib, tez orada u muzeyga aylandi. Mariinskiy Ikkinchi Jahon urushi paytida jiddiy shikastlangan va 1940-yillarning oxirida qayta tiklangan. Yana bir yirik restavratsiya 1980-yillarning boshlarida yakunlandi.

Zamonaviy turar-joy

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2007-yil iyun oyida saroyni rekonstruksiya qilish boshlandi, u 2011-yilga qadar yakunlanishi kutilgan edi, ammo 2017-yilga qadar davom etdi[1][2][3].

Ommaviy madaniyatda

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2022-yilda chiqarilgan hind telugu tilidagi RRR filmidagi „Naatu Naatu“ qoʻshigʻi sahnasi 2021-yil avgust oyida Mariinskiy saroyida suratga olingan[4][5]. Qoʻshiq 2022-yil eng yaxshi qoʻshiq uchun Oltin globus mukofotini[6] va eng yaxshi qoʻshiq uchun 95-Oskar mukofotini qoʻlga kiritdi[7][8].

Mariinskiy saroyining mehmonlar kitobida Jo Bayden qoldirgan esdalik yozuvi. 20.02.2023.