Mariupoldagi Tolya Balabuxa haykali
Mariupoldagi Tolya Balabuxa haykali — Ukrainaning Donetsk viloyati Mariupol shahridagi kashshof qahramon uchun oʻrnatilgan yodgorlik[1][2].
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Tolya Balabuxa haykali shaharning Primorskiy tumanidagi Admiral Naximov va Lunin shoh koʻchalari chorrahasida oʻrnatilgan. Mariupol shahridagi 31-sonli oʻrta maktab oʻquvchilari ishlab topgan mablagʻ evaziga qurilgan. Kashshof vafot etgan joyga haykalning tantanali qoʻyilishi 1965-yil 1-iyun — Xalqaro bolalarni himoya qilish kunida boʻlib oʻtdi. Buyuk Oktabr Sotsialistik inqilobining 50 yilligi arafasida — 1965-yil 5-noyabrda yodgorlik ochildi: kulrang granit stelasidan qizil boʻyinbogʻ taqqan oʻgʻil bola qiyofasi chiqib keladi. Yodgorlik poydevori quyuq granitdan yasalgan boʻlib, uning tagida qiya yodgorlik lavhasi oʻrnatilgan: "Bu yerda 1943-yil 10-sentabrda kashshof ANATOLIY BALABUHA oʻz tugʻilgan shahrini fashist bosqinchilaridan ozod qilishda qatnashib halok boʻldi. „ Stelaning tepasida: “KASHSHOF-QAHRAMONGA" degan soʻzlar bor. Yodgorlik muallifi va haykaltaroshi 31-sonli maktabning tarix fani oʻqituvchisi Leonard Trofimovich Marchenko edi[2].
Yodgorlik bir necha bor vandalizm harakatlariga uchradi[3]. 2010-yilda xalq hisobidan rekonstruksiya qilindi. Uning oldidagi maydon yoʻlka plitalari bilan qoplangan, gulzor va gultuvaklar oʻrnatilgan.
Xotirlanishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Anatoliy Balabuxa yashagan koʻcha uning sharafiga oʻzgartirildi va endi u Pioner Balabuxa koʻchasi deb nomlandi.
- Yosh kashshof qahramonga bagʻishlab Yozuvchi Pavel Bessonov „Sentabr tongi“ qissasini, shoirlar Nikolay Berilov va Anton Shapurma esa sheʼrlar yozishgan[4].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Памятник пионеру-герою Анатолию Балабухе“. 2021-yil 29-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 7-iyul.
- ↑ 2,0 2,1 „Памятник пионеру-герою Толе Балабухе в Мариуполе“. 2021-yil 27-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 7-iyul.
- ↑ „В Мариуполе пионеру Балабухе вернули руку, но отобрали гранату“. 2021-yil 27-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 7-iyul.
- ↑ „Мариупольские поэты о войне“. 2021-yil 27-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 7-iyul.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Виртуальная энциклопедия «Дети-герои» (Wayback Machine saytida 2021-10-27 sanasida arxivlangan)
- Памятник Толе Балабухе (Мариуполь)
- Пионер-герой остался без гранаты