Mary Rudge
Mary Rudge
| ||
|---|---|---|
| ||
| Tugʻilgan | 1842-yil 6-fevral Leominster, Angliya
|
|
| Oʻlgan | 1919-yil 22-noyabr (yosh 77) London, Angliya |
|
| Kasb-hunar | Shaxmat ustasi | |
Mary Rudge (1842-yil 6-fevral — 1919-yil 22-noyabr) — ingliz shaxmat ustasi.
Yoshlik yillari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Rudge Angliyaning Herefordshire shahridagi kichik shaharcha Leominsterda tugʻilgan. U 1872-yilda sirtqi turnirda shaxmat oʻynay boshladi. Uning birinchi shaxmat musobaqasi 1874-yil avgust oyida Birmingemdagi okruglar shaxmat assotsiatsiyasining yigʻilishida ikkinchi sinfda oʻqib yurgan vaqtlarida boʻlgan. Otasi Henry Rudge vafotidan soʻng Mary Bristolga koʻchib oʻtdi va u yerda shaxmatni jiddiy tarzda oʻrgana boshladi.[1]
Faoliyati
[tahrir | manbasini tahrirlash]Rudge Bristol shaxmat klubining birinchi ayol aʼzosi boʻlib, u 1872-yilda klubga qoʻshilgunga qadar ayollarga klub aʼzosi boʻlishga ruxsat berilmagan. U bir vaqtning oʻzida oʻnta raqibga qarshi koʻzini bogʻlab oʻynay oluvchi mashhur shaxmatchi Jozeph Henry Blackburnega qarshi oʻynadi. 1887-yil mart oyida u Bristoldagi Imperial mehmonxonasida Bathga qarshi oltita bortda oʻynadi va durang natija qayd etadi. 1888-yil boshida Rudge Bristol & Clifton uchun oltita bortda City Chess & Drafts Clubga qarshi oʻynadi va gʻalaba qozonadi. Keyingi yili u Bristol & Clifton shaxmat klubining Challenge kubogini qoʻlga kiritadi.
1889-yilda u bir vaqtning oʻzida shaxmat koʻrgazmalarini oʻtkazgan dunyodagi birinchi ayol boʻldi. Mary Rudge Kembrijda 1890-yilda ayollar uchun Challenge kubogini qoʻlga kiritdi va 1896-yilda Kliftonda boʻlib oʻtgan Janubiy okruglar turnirida ikkinchi darajali gʻoliblikka erishdi.[1]
1897-yilda Mary Nyu-York ayollar shaxmat klubi bilan birgalikda London xonimlar shaxmat klubi boshqaruvi ostida oʻtkazilgan ayollar oʻrtasidagi birinchi xalqaro shaxmat turnirida[1] gʻolibi boʻldi. Shuningdek, u Lady Newnes Turnir qoʻmitasi prezidenti ham edi va ser George Newnes, baron Albert Salomon von Rothschild, janob Harry Nelson Pillsbury va boshqalar sovrinlarni qoʻlga kirtdi. Musobaqa Masonlar zalidagi Sesil mehmonxonasida olti kun davom etdi, ammo soʻnggi turlar 1897-yil 22-iyundan 3-iyulgacha „Xonimlar shaxmat klubi“ shtab-kvartirasi boʻlgan „Ideal“ kafesida oʻtkazildi.[2] Miss Rudge 55 yoshida 20 nafar ayol shaxmatchilarning eng keksasi sifatida tariflandi.[3] va u oʻsha paytda shaxmat oʻynashda katta tajribaga ega edi. Mary taniqli ingliz shaxmatchisi boʻlib, shaxmat boʻyicha yetakchi erkaklar klublarining birinchi toifasini egallagan. U musobaqada 18 gʻalaba va 1 durang bilan gʻalaba qozondi, ikkinchi oʻrinda Signorina Luiza Matilda Fagan (Italiya), Miss Eliza Meri Torold (Angliya), Missis Xonim. Garriet Uorral (AQSh), xonim Marie Bonnefin (Belgiya), xonim. FS Berry (Irlandiya), Lady Edith Margaret Tomas (Angliya) va boshqalar ishtirok etgan.[4]
Keyingi yillarda u Bristol va Dublinda boʻlib oʻtgan turli musobaqalarda qatnashdi. 1898-yilda Mary Imperial mehmonxonasida bir vaqtning oʻzida jahon chempioni Emanuel Laskerga qarshi oʻynadi. Lasker magʻlubiyatni tan oldi, chunki u eng yaxshi oʻyinchi ayolga magʻlub boʻlishi tayin edi.[5]
Vafoti
[tahrir | manbasini tahrirlash]Mary Rudge 1919-yil 22-noyabrda 77 yoshida Londondagi Guy kasalxonasida vafot etdi.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Richards, John. Bristol’s Forgotten World Chess Champion. Accessed 1 January 2021.
- ↑ „Women Can Play Chess!“.
- ↑ Bill Wall. „Women and Chess“. www.geocities.com. 28-oktabr 2009-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-yanvar 2022-yil.
- ↑ van Winsen. „The Ladies Made an International Move“. Chess Archaeology (2016-yil iyun). Qaraldi: 20-fevral 2022-yil.
- ↑ Bill Wall. „Who's who in chess“. www.geocities.com. 28-oktabr 2009-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-yanvar 2022-yil.