Masjid Al-Abdul Razak

colspan="2" class="infobox-above" style="background-color: 9BE89B" \|msjd ạlʿbd ạlrzạq; ; ; ; </br> Masjid Abdul Razak; ; ; ; </br> Al-Abdul Razak masjidi;
	</img> Masjid Al-Abdul Razakning tungi tashqi koʻrinishi
colspan="2" class="infobox-header" style="background-color: 9BE89B" \| Din;
Mansublik	Islom
Filial / anʼana	Sunniy islom
colspan="2" class="infobox-header" style="background-color: 9BE89B" \| Manzil;
Manzil	30 Jalan Ismoil; ; ; ; </br> Singapur 419285
Geografik koordinatalar

Masjid Al-Abdul Razak (Jawi :msjd ạlʿbd ạlrzạq; malaycha Al-Abdul Razak masjidi uchun) — Singapurdagi masjid, Jalan Ismoilda, Jalan Eunos yaqinida joylashgan boʻlib masjidga faqat Eunos MRT stantsiyasidan kirish mumkin.

Masjid qurilishi 1964-yil oʻrtalarida boshlangan, bu davrda Singapur Malayziya hukmronligi ostida edi. Masjid 1965-yil oxirida, Singapur Malayziya Federatsiyasidan mustaqillikka erishgandan keyin qurib bitkazildi^[1]. 1966-yil mart oyida u Singapur Respublikasining Singapurning birinchi Prezidenti, marhum Yusof Bin Ishoq tomonidan rasman ochildi^[2]^[3].

Hudud tarixi

1800-yillardan to 1900-yillarning oʻrtalarigacha boʻlgan tarixiy xaritalar bu hududning bir vaqtlar Qat’iylik mulki deb atalganligini koʻrsatadi^[4]. 1900-yillar kampung uylarining paydo boʻlishini koʻrsatdi, yerlarning aksariyati badavlat arab oilalariga tegishli boʻlib, ular yerni plantatsiyalar uchun ishlatgan^[5]. Hudud soʻnggi malay posyolkasi sifatida ham tanilgan Jalan Eunos Malay turar-joyining bir qismi edi^[5].

Tarixi

Masjidga Quvaytlik arab tadbirkor Abdul Razak nomi berilgan, u masjid joylashgan yerga egalik qilganligi sababli Abdul Razak nomini olgan. U yerni vaqf qilib berganidan soʻng qurilishiga homiylik qilgan.

Rasmiy ochilishdan keyin masjidga Tuan Sayed Husayn Ali Habsyi imom etib tayinlandi. U masjidning orqasida joylashgan kvartirada yashagan edi. U oʻsha hududda yashovchi bir qancha oqsoqollar bilan birga masjidning asl qoʻriqchilari boʻlgan kelgan. Ular masjidning birinchi norasmiy boshqaruv qoʻmitasini tuzadilar. Masjid dastlab faqat erkaklar jamoati uchun ochiq edi. Ayollar kirishi taʼqiqlangan edi^[1].

Rasmiy kengashni tashkil etish

1991-yilda masjid Singapur Islom diniy kengashi - Majlis Ugama Islam Singapura (MUIS) tomonidan qabul qilingan. Imom Tuan Syed Husayn Ali Habsyi va jamoatdagi boshqa faol shaxslar MUIS tomonidan rasman masjidning Masjid Boshqaruvini (MMB) tayinlangan edi^[1].

MMB tashkil etilgandan soʻng, ayollar jamoati namoz oʻqishlari uchun masjidda alohida joy ajratishga harakat qilina boshlandi. Ayniqsa ayollar uchun diniy dars (Fardhu Ayn) hozirgacha dars oʻtayotgan Xoja Habsah Bte Senin tomonidan boshlangan va boshqarilgan edi^[1].

Masjidning uzoq umr koʻrishi

Masjid tashkil etilgan kundan boshlab har doim diniy boyitish bilan shugʻullangan. Imom Tuan Sayid Husayn Al-Habsiy davrida u koʻplab taniqli ulamo va asatizalarni (din ulamolari va diniy ustozlarni) diniy darslar oʻtkazish va diniy masalalarni muhokama qilish uchun masjidga Singapurdagi musulmonlarni toʻplashga muvaffaq boʻldi^[1]. Hozirgacha masjid ulamolar va asatizalar orasida yaxshi obroʻga ega boʻlib kelgan.

Masjid tashkil etilganidan buyon oʻtkazilayotgan tadbirlar soni ortib bormoqda va uning dasturlari, juma namozlari ayniqsa, muqaddas Ramazon oyida masjidga toʻplanadigan musulmonlar soni ortib bormoqda edi. Masjidda haftalik va oylik dasturlar mavjud boʻlib, ular yillar davomida asosiy hisoblanadi. Uning haftalik muntazam dasturlariga misol qilib, ayollar uchun Maulid Dibaie va Fardhu Ain sinflarini keltirish mumkin^[1]. Aksariyat tadbirlar 2-rasmda koʻrsatilgan namoz zalida oʻtkazilar edi. Bu omillar musulmon jamoatchiligi masjidga nisbatan ijobiy koʻrinishga ega ekanidan dalolat beradi, bu uning barqarorligiga yordam beradi va uning dunyoqarashiga foyda keltiradi.

Taʼmirlash ishlari

Masjidning eskirgan inshootlarini tuzatish uchun 1991-yildan 1997-yillgacha masjidda kichik taʼmirlash ishlari olib borildi^[1]. Asosiy ibodatxonaning pollari bir necha yilda bir marta choʻkib ketardi. Bunga masjid qurilgan dengiz tuprogʻi sabab boʻlgan deb taxmin qilingan. Bunday tuproq sharoitlari odatda qirgʻoq yaqinida joylashganligidir. Masjid taxminan 2.4 km (1.5 mi) 1966-yilda boshlangan Dengiz paradini melioratsiya qilish loyihasi oldidan Sharqiy qirgʻoqdan boshlangan edi^[6].

Masjid hududi 1980-yillarda katta rekonstruksiya qilingan^[7]^[8] bunga tuproq harakati sabab boʻlgan, bu esa oddiygina keng poydevorsiz qurilgan masjidga taʼsir qilgan. Eski shaharni qayta qurish va notinch tuproq sharoiti sababli 1990-yillarda kichik taʼmirlash ishlariga olib kelishi mumkin boʻlgan muammolardan biri boʻlgan.

2007-2008 yillardagi kapital taʼmirlash ishlari

Masjidning 2007-yildagi sharoitlari taʼmirlash va modernizatsiya qilishni talab qildi. Taʼmirlashning ushbu bosqichi kelajakda pol qoplamasi bilan bogʻliq muammolarni oldini olish uchun asosiy namoz zalining pollarini tamirlash ishlarini oʻz ichiga oladi. Bundan tashqari, maʼmuriy idora va koʻp funksiyali zal qurish uchun bir qancha kvartiralar buzildi. Asosiy masjid binosi atrofidagi inshootlar va hududlar ham ta’mirlandi.

Katta yangilanishlarga qaramay, masjid quruqlikdagi mulk sifatidagi maqomini saqlab qolish uchun asl shaklini saqlab qoldi. Buning oʻrniga kengaytirilgan namoz joylari 4-rasmda koʻrsatilgan (asosiy ibodat zaliga kiraverishda joylashgan) yopiq veranda maydonini ochiq holga keltirish uchun oʻzgartirish orqali amalga oshirildi (3-rasm). Shuningdek, yangi qurilgan koʻp maqsadli zal oldidagi joy namoz uchun joy sifatida ishlatilishi mumkin edi. Bu masjidning maksimal sigʻimini taxminiy 350 kishidan, 700 kishiga oʻzgartirish imkonini berdi.

Masjid 2009-yil iyun oyida doktor Yakob Ibrohim va sobiq muftiy Tuan Sayid Iso Semait tomonidan rasman qayta ochilib berildi.

Xususiyatlari

Namoz zalida mehrobga (qibla yoʻnalishini koʻrsatadigan joy) yangi mimbar (maʼruza minbari) qurilgan. Oddiy va yalangʻoch toʻrtburchaklar namoz oʻqish joyi boʻlgan masjidning asosiy vazifasini aks ettiruvchi boʻlib qoldi^[9]. Masjid havodan koʻrinib, qibla tomonga qarab qurilgan^[10]. Minora va gumbaz kabi boshqa xususiyatlar eski uslubdagi kampung masjidlari uchun keng tarqalgan.

Yana qarang

Singapurda Islom
Singapurdagi masjidlar roʻyxati
Majlis Ugama Islom Singapura

Manbalar

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 „Masjid Al-Abdul Razak – Masjid Pilihan Ulama“. 2021-yil 13-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 9-noyabr.
↑ „President Yusof Ishak (third from left) officiates at …“. www.nas.gov.sg. 2022-yil 9-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-mart 2019-yil.
↑ „President Yusof Ishak speaking during opening of the new Al- …“. www.nas.gov.sg. 2022-yil 9-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-mart 2019-yil.
↑ „Historical Maps of Singapore, digitised by Department of Geography, National University of Singapore“. libmaps.nus.edu.sg. Qaraldi: 7-mart 2019-yil.
↑ ^5,0 ^5,1 „Jalan Eunos | Infopedia“. eresources.nlb.gov.sg. Qaraldi: 7-mart 2019-yil.
↑ „Marine Parade | Infopedia“. eresources.nlb.gov.sg. Qaraldi: 7-mart 2019-yil.
↑ „Republic of Singapore - Master Plan 1980“. www.ura.gov.sg. Qaraldi: 7-mart 2019-yil.
↑ „JALAN EUNOS KAMPONG MELAYU, MALAY HOUSE MAKING WAYFOR …“. www.nas.gov.sg. 2022-yil 11-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-mart 2019-yil.
↑ Ahmad, Tayyab; Thaheem, Muhammad Jamaluddin; Anwar, Amad; Din, Zia ud (2016-yil yanvar). „Implications of Stereotype Mosque Architecture on Sustainability“. Procedia Engineering. 145-jild. 96–103-bet. doi:10.1016/j.proeng.2016.04.023. {{cite magazine}}: sana kiritilishi kerak boʻlgan parametrga berilgan qiymatni tekshirish lozim: |date= (yordam)
↑ Hassan, Ahmad Sanusi (17-oktabr 2010-yil). „Concept of Prostration in Traditional Malay Mosque Design to the Surrounding Environment with Case Study of Tranquerah Mosque in Malacca, Malaysia“. Journal of Techno Social (inglizcha). 2-jild, № 2. ISSN 2600-7940.{{cite magazine}}: CS1 maint: date format ()

Havolalar

[http://"Official%20website" Rasmiy sayti]

Andoza:Mosques in Singapore

[:0-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 „Masjid Al-Abdul Razak – Masjid Pilihan Ulama“. 2021-yil 13-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 9-noyabr.

[2] „President Yusof Ishak (third from left) officiates at …“. www.nas.gov.sg. 2022-yil 9-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-mart 2019-yil.

[3] „President Yusof Ishak speaking during opening of the new Al- …“. www.nas.gov.sg. 2022-yil 9-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-mart 2019-yil.

[4] „Historical Maps of Singapore, digitised by Department of Geography, National University of Singapore“. libmaps.nus.edu.sg. Qaraldi: 7-mart 2019-yil.

[:1-5] 5,0 ^5,1 „Jalan Eunos | Infopedia“. eresources.nlb.gov.sg. Qaraldi: 7-mart 2019-yil.

[6] „Marine Parade | Infopedia“. eresources.nlb.gov.sg. Qaraldi: 7-mart 2019-yil.

[7] „Republic of Singapore - Master Plan 1980“. www.ura.gov.sg. Qaraldi: 7-mart 2019-yil.

[8] „JALAN EUNOS KAMPONG MELAYU, MALAY HOUSE MAKING WAYFOR …“. www.nas.gov.sg. 2022-yil 11-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-mart 2019-yil.

[9] Ahmad, Tayyab; Thaheem, Muhammad Jamaluddin; Anwar, Amad; Din, Zia ud (2016-yil yanvar). „Implications of Stereotype Mosque Architecture on Sustainability“. Procedia Engineering. 145-jild. 96–103-bet. doi:10.1016/j.proeng.2016.04.023. {{cite magazine}}: sana kiritilishi kerak boʻlgan parametrga berilgan qiymatni tekshirish lozim: |date= (yordam)

[10] Hassan, Ahmad Sanusi (17-oktabr 2010-yil). „Concept of Prostration in Traditional Malay Mosque Design to the Surrounding Environment with Case Study of Tranquerah Mosque in Malacca, Malaysia“. Journal of Techno Social (inglizcha). 2-jild, № 2. ISSN 2600-7940.{{cite magazine}}: CS1 maint: date format ()

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]