Matyoqub Qoʻshjonov
| Matyoqub Qoʻshjonov | |
|---|---|
| Tavalludi | 5-may 1918-yil |
| Vafoti |
16-avgust 2005-yil (87 yoshda) |
| Mukofotlari |
 |
Matyoqub Qoʻshjonov Oʻzbek adabiyotshunosi va munaqqidi. 1918-yil 5-mayda hozirgi Turkmaniston Respublikasining Toshhovuz viloyati Hallang qishlogʻida tugʻilgan. Filologiya fanlari doktori (1972), Oʻzbekiston Respublikasi Fanlar Akademiyasining aʼzosi (1979), Oʻzbekiston Respublikasi fan arbobi (1978), Hamza nomidagi Davlat mukofoti laureati (1977).
30-yillarning ikkinchi yarmida Toshhovuzdagi oʻqituvchilar institutida oʻqigan. 1941–1945-yillarda urushda qatnashgan, mergan boʻlgan. 1945–1950-yilllarda Oʻrta Osiyo Davlat universiteti filologiya fakultetida oʻqigan, imtiyozli diplom olgan. 1950–1954-yillarda Oʻzbekiston Kompartiyasi Markaziy qoʻmitasi apparatida ishlagan. 1954–1957-yillarda Markaziy Komitet qoshidagi ijtimoiy fanlar akademiyasi aspiranturasida oʻqidi. 1957–1960-yillarda SAGU filologiya fakultetida oʻqituvchi boʻldi. 1960-yildan Oʻzbekiston Fanlar Akademiyasining Til va adabiyot institutida ilmiy xodim, direktor, boʻlim boshligʻI boʻlib ishlagan.
Matyoqub Qoʻshjonov 40 dan ortiq ilmiy, adabiy-tanqidiy, badia, tarixiy biografik xotira kitoblar muallifi. XX asrda yashagan taniqli yozuvchilar, eng muhim badiiy asarlar haqida olim risolalar, adabiy portretlar, tanqidiy ocherklar yozdi. Abdulla Qodiriy, Oybek, Abdulla Qahhor ijodi talqini va tahlili olim faoliyatining asosidir. Matyoqub Qoʻshjonov oʻnlab oʻta jiddiy, tahliliy taqrizlar muallifi.
Olim oʻzbek adabiyotshunoshligi va tanqidchiligiga ilmiy izchillik olib kirdi. U xarakter muammosiga bogʻliq holda syujet, kompozitsiya, konflikt, badiiy til haqida ilmiy-nazariy tadqiqotlar yaratdi. Mustaqillik davrida Matyoqub Qoʻshjonov Abdulla Qodiriy, Abdulla Oripov ijodi haqida tadqiqot yaratdi. Yangi sharoitda bir qancha asarlarni yangicha talqin va tahlil qildi.[1][2][3][4][5][6][7][8]
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ * Hayot va mahorat. Toshkent, Badiiy adabiyot nashriyoti, 1962.
- ↑ * Oybek mahorati. Toshkent, Badiiy adabiyot nashriyoti, 1965.
- ↑ * Saylanma. I va II jild. Toshkent, Adabiyot va sanʼat nashriyoti, 1982–1983/
- ↑ * Jizn. Xarakteri. Masterstvo (rus tilida). Toshkent, Izdatelstvo xudojestvennoy literaturi, 1963.
- ↑ * Shedrost talanta. Moskva. «Sovetskiy pisatel», 1980.
- ↑ * Dagish. Toshkent, «Xalq merosi nashriyoti», 1997.
- ↑ * Quljonov A. Ilm va ijod olamida. Toshkent, Adabiyot va sanʼat nashriyoti, 1980, 149–171 sahifalar.
- ↑ * Oʻtayev Oʻ. Uslub va mahorat (adabiy portret). Toshkent, Adabiyot va sanʼat nashriyoti, 1979.
 |