Kontent qismiga oʻtish

Maymunchechak epidemiyasi (2022)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Maymunchechak epidemiyasi (2022)

     Gʻarbiy Afrikaning endemik qismi     Endemik Kongo Basseyni (Markaziy Afrika).     Ikkala shtamm ham qayd etilgan     2022-yilda Gʻarbiy Afrika shtamm epidemiyasi
Kasallik Maymunchechak
Joylashuv 24 mamlakat (27-may 2022-yil maʼlumoti)
Birinchi holati London, Angliya
Sana 4 May 2022 – ongoing (2 yil, 6 oy, va 28 kun)
Tasdiqlangan holatlar 336
Ogʻir holatlar 12
Oʻlimlar
 0

2022-yil 6-mayda davom etayotgan maymunchechak epidemiyasi tasdiqlandi, u Nigeriyaga (kasallik endemik boʻlgan) sayohat qilgan Britaniya fuqarosidan boshlangan, u 2022-yil 29-aprelda maymunchechak kasalligiga mos keladigan alomatlarni koʻrsatgan. Fuqaro 4-mayda Buyuk Britaniyaga qaytgan[1].

Maymunchechak - virusli infektsiya boʻlib, u isitma va boshqa oʻziga xos boʻlmagan alomatlar bilan taʻsirlanadi va keyin bir yoki ikki hafta oʻtgach namoyon boʻladi, keyin odatda tozalanguncha bir necha hafta davom etishi mumkin va badanda toshma hosil qiladi[1]. Bolalardagi holatlar ogʻirroq boʻladi[2].

Birlashgan Qirollikdagi bir qancha maymunchechak holatlarining kelib chiqishi nomaʼlum. Baʼzi kuzatuvchilar may oyining oʻrtalarida London hududida jamoat uzatish sodir boʻlayotganini koʻrishdi[3]. Virusning keyingi dastlabki holatlari Shimoliy-Sharqiy va Janubi-Sharqiy Angliya, Shotlandiya, Uels va Shimoliy Irlandiyada qayd etilgan[4] Scotland, Wales and Northern Ireland.[5][6][7]. 18-maydan boshlab, asosan Yevropada, shuningdek, Shimoliy va Janubiy Amerika, Yaqin Sharq va Avstraliyada koʻpayib borayotgan mamlakatlar va mintaqalarda kasallanish holatlari qayd etildi[8][9][10][11].

Oʻzbekistonda birorta ham maymunchechak kasalligi qayd etilmagan, SES rahbari oʻrinbosari Nurmat Otabekov xabar qildi. Unga koʻra, Oʻzbekiston aholisining 50 foizi immunitetga ega. Chunki 1980-yilgacha tugʻilganlar kasallikka qarshi emlangan. "Bunday vaziyatda kasallik epidemiya xarakterini olmaydi", dedi Otabekov 23-mayning 2022-yilida[12].

Kasallik

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Maymunchechak - bu baʼzi hayvonlarda, shu jumladan odamlarda paydo boʻlishi mumkin boʻlgan maymunchechak virusi keltirib chiqaradigan yuqumli kasallik. Simptomlar isitma, bosh ogʻrigʻi, mushak ogʻrigʻi, shishgan limfa tugunlari va charchoq hissi bilan boshlanadi. Shundan soʻng pufakchalar va qobiqlar hosil qiluvchi toshma paydo boʻladi. Taʼsir qilishdan boshlab simptomlar paydo boʻlgunga qadar vaqt odatda 7dan 14 kungacha boʻladi. Simptomlarning davomiyligi odatda ikki haftadan toʻrt haftagacha. Kasalliklar, ayniqsa, bolalar, homilador ayollar yoki immuniteti zaif odamlarda ogʻir kechishi mumkin.

Maymunchechak buta goʻshti, hayvonlarning tishlashi yoki tirnalishi, tana suyuqliklari, ifloslangan narsalar yoki kasal odam bilan yaqin aloqada boʻlishi mumkin. Virus odatda ayrim kemiruvchilar orasida tarqaladi. Tashxisni virusning DNKsi uchun lezyonni tekshirish orqali tasdiqlash mumkin. Kasallik suvchechakka oʻxshab koʻrinishi mumkin.

Chechakka qarshi emlash 85% samaradorlik bilan infektsiyani oldini oladi. 2019-yilda Amerika Qoʻshma Shtatlarida kattalar uchun Jynneos maymunchechak vaksinasi tasdiqlangan. Davolashning hozirgi standarti tekovirimat boʻlib, virusga qarshi vosita boʻlib, u chechak va maymunchechak kabi ortopoksvirus infektsiyalarini davolash uchun moʻljallangan. Yevropa Ittifoqi va Qoʻshma Shtatlarda maymunchechakni davolash uchun tasdiqlangan. Sidofovir yoki brincidofovir ham foydali boʻlishi mumkin. Kongo Basseynida (Markaziy Afrikada) maymunchechak kasalligi davolanmasa, oʻlim xavfi 10% dan 11% gacha boʻlishi mumkin.

Mamlakatlarda qayd qilingan hodisalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Davlatlarda qayd qilingan maymunchechak kasalligi hodisalari
Mamlakat Qayd qilinganlar Shubha qilinganlar Jami Maʼlumotning yangilashi Birinchi qayd qilingani
 Birlashgan Qirollik 90 — 90 26 May 2022 6 May 2022[13]
 Ispaniya 84 — 84 26 May 2022[14] 18 May 2022[15]
 Portugaliya 58 — 58 26 May 2022[16] 18 May 2022
 Kanada 26 5 31 26 May 2022[17][18] 19 May 2022[19]
 Italiya 12 2 14 26 May 2022[20][21][22] 19 May 2022[23]
 Niderlandlar 12 — 12 25 May 2022[24] 20 May 2022
 Germaniya 10 — 10 25 May 2022[25] 20 May 2022
 AQSh 10 — 10 26 May 2022[26] 18 May 2022[27][28]
 Fransiya 7 — 7 25 May 2022[29] 20 May 2022
 Belgiya 6 1 7 25 May 2022[30] 19 May 2022<
 Chexiya 5 — 5 26 May 2022[31] 24 May 2022[32]
  Shveysariya 3 — 3 26 May 2022[33] 21 May 2022[34]
 Avstraliya 2 — 2 20 May 2022[11] 20 May 2022
 Daniya 2 — 2 25 May 2022[35][36] 23 May 2022[37]
 Sloveniya 2 — 2 25 May 2022[38] 24 May 2022[39][40]
 Shvetsiya 2 — 2 25 May 2022[41] 19 May 2022[42][43]
 Argentina 1 — 1 26 May 2022[8] 26 May 2022[8]
 Avstriya 1 — 1 22 May 2022[44] 22 May 2022
 Finlandiya 1 — 1 27 May 2022 27 May 2022
 Isroil 1 — 1 22 May 2022[45] 21 May 2022[10]
 BAA 1 — 1 24 May 2022[9] 24 May 2022[9][46]
 Boliviya — 1 1 26 May 2022[47] —
 Morokko — 1 1 26 May 2022[48] —
 Sudan — 1 1 26 May 2022[48] —
 Jami 336 12 348 —


Havolalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
 Vikiomborda Maymunchechak epidemiyasi (2022)
haqida turkum mavjud

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ 1,0 1,1 „Monkeypox – United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland“. World Health Organization (16-may 2022-yil). 17-may 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-may 2022-yil.
  2. ↑ „Multi-country monkeypox outbreak in non-endemic countries“. World Health Organization (21-may 2022-yil). Qaraldi: 25-may 2022-yil.
  3. ↑ Pinkstone, Joe „Monkeypox 'spreading in sexual networks'“. The Telegraph (17-may 2022-yil). 17-may 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-may 2022-yil.
  4. ↑ „We've detected 2 additional cases of #Monkeypox, one in London and one in the South East of England“ (en). Twitter. 18-may 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20-may 2022-yil.
  5. ↑ „First case of monkeypox confirmed in Scotland“. 24-may 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-may 2022-yil.
  6. ↑ „Monkeypox spread continues with first case reported in Wales“. Metro. Qaraldi: 26-may 2022-yil.
  7. ↑ „Monkeypox: First case identified in NI“. BBC News. Qaraldi: 26-may 2022-yil.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 „Viruela del mono: confirmaron el primer caso del virus en el país“ (es) (26-may 2022-yil). Qaraldi: 26-may 2022-yil.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 „UAE reports first case of monkeypox in the country“. Al Arabiya (24-may 2022-yil). 24-may 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-may 2022-yil.
  10. ↑ 10,0 10,1 Efrati, Ido. „Israel Confirms First Case of Monkeypox Virus“ (en). Haaretz. 20-may 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-may 2022-yil.
  11. ↑ 11,0 11,1 „Monkeypox confirmed in Melbourne and Sydney“. Australian Broadcasting Corporation (20-may 2022-yil). 20-may 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20-may 2022-yil.
  12. ↑ https://www.gazeta.uz/ru/2022/05/23/monkeypox/
  13. ↑ „Monkeypox - United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland“ (en). World Health Organization. 19-may 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-may 2022-yil.
  14. ↑ „Spain already confirms 84 cases of monkeypox“ (en). ABC Spain. Qaraldi: 26-may 2022-yil.
  15. ↑ „Monkeypox cases investigated in Europe, US and Canada“ (en). BBC News (19-may 2022-yil). 19-may 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-may 2022-yil.
  16. ↑ „Sobe para 58 o número de casos de varíola-dos-macacos em Portugal“ (pt). Diário de Notícias. Qaraldi: 26-may 2022-yil.
  17. ↑ „Update on monkeypox in Canada“. Qaraldi: 26-may 2022-yil.
  18. ↑ „Monkeypox in Toronto: 1st case of confirmed; 4 others under investigation“ (26-may 2022-yil). Qaraldi: 26-may 2022-yil.
  19. ↑ Phil Tsekouras Toronto investigating first suspected case of monkeypox (Wayback Machine saytida 24-may 2022-yil sanasida arxivlangan) 21 May 2022 www.cp24.com, accessed 23 May 2022
  20. ↑ „Italian monkeypox cases rise to ten“. The Local. Qaraldi: 26-may 2022-yil.
  21. ↑ „Vaiolo delle scimmie, due nuovi casi in Lombardia“. Qaraldi: 27-may 2022-yil.
  22. ↑ „Vaiolo scimmie: due casi sospetti in Sicilia“ (24-may 2022-yil). Qaraldi: 24-may 2022-yil.
  23. ↑ „Italy reports first case of monkeypox infection, two more suspected“ (19-may 2022-yil). Qaraldi: 24-may 2022-yil.
  24. ↑ „Monkeypox (apenpokken)“ (nl). National Institute for Public Health and the Environment (23-may 2022-yil). Qaraldi: 25-may 2022-yil.
  25. ↑ „Internationaler Affenpocken-Ausbruch: Einschätzung der Situation in Deutschland“ (de) (25-may 2022-yil). 24-may 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25-may 2022-yil.
  26. ↑ „2022 United States Monkeypox Response and Recommendations“.
  27. ↑ „Massachusetts confirms rare monkeypox case, the first in the US this year“. Boston Herald (18-may 2022-yil). 20-may 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-may 2022-yil.
  28. ↑ Stelloh, Tim „NBC News: Second person tests positive for monkeypox in United States“ (en). NBC News (20-may 2022-yil). 21-may 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-may 2022-yil.
  29. ↑ „Cas de Monkeypox : point de situation au 25 mai 2022“ [Monkeypox case: update as of May 25, 2022] (French). Qaraldi: 25-may 2022-yil.
  30. ↑ „IN KAART. Nu al 6 bevestigde gevallen van apenpokken in België: ook in deze 20 landen werden ze al ontdekt“ (Dutch). Het Laatste Nieuws. Qaraldi: 25-may 2022-yil.
  31. ↑ „Three new cases of Mokeypox detected in Czechia“ (en). radio.cz. Qaraldi: 26-may 2022-yil.
  32. ↑ „Czech Republic detects its first case of monkeypox“. Reuters (24-may 2022-yil). 24-may 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-may 2022-yil.
  33. ↑ „Dritter Affenpocken-Fall der Schweiz in Zürich gemeldet“ (de). watson.ch. Qaraldi: 27-may 2022-yil.
  34. ↑ „Affenpocken: erster Fall im Kanton Bern“ [Monkeypox: first case in the canton of Bern]. 24-may 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-may 2022-yil.
  35. ↑ „Danmark modtager 200 doser af vaccinen Imvanex mod abekopper“ (Danish) (25-may 2022-yil). Qaraldi: 25-may 2022-yil.
  36. ↑ „To tilfælde af abekopper i Danmark“ (Danish). Ministry of Health (Denmark) (24-may 2022-yil). 24-may 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-may 2022-yil.
  37. ↑ „Denmark registers first case of monkeypox infection“ (en). Reuters (23-may 2022-yil). 24-may 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-may 2022-yil.
  38. ↑ „Okužbe z virusom opičjih koz v Sloveniji“ (Slovenian). 2022-yil 24-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25-may 2022-yil.
  39. ↑ „V Sloveniji potrjen prvi primer opičjih koz. Bolezen ne predstavlja večje nevarnosti“ [The first case of monkey goats (pox?) confirmed in Slovenia. The disease does not pose a major risk] (Slovenian). Radiotelevizija Slovenija. 24-may 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-may 2022-yil.
  40. ↑ „Okužbe z virusom opičjih koz v Sloveniji“ [Infections with the monkey goat (pox?) virus in Slovenia] (Slovenian). 24-may 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-may 2022-yil.
  41. ↑ „Ytterligare ett fall av apkoppor i Sverige“ (25-may 2022-yil). 2022-yil 26-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 27-may.
  42. ↑ „Ett fall av apkoppor rapporterat i Sverige“ [A case of monkeypox reported in Sweden]. 19-may 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-may 2022-yil.
  43. ↑ „Sweden reports first case of monkeypox“ (en). The News International. 19-may 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-may 2022-yil.
  44. ↑ „Affenpocken: Fall in Wien bestätigt“ [Monkeypox: Case confirmed in Vienna] (de) (22-may 2022-yil). 24-may 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 22-may 2022-yil.
  45. ↑ „Israel Detects Second Suspected Monkeypox Case“ (en) (22-may 2022-yil). Qaraldi: 22-may 2022-yil.
  46. ↑ „MoHAP announces first case of monkeypox in UAE“. 24-may 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-may 2022-yil.
  47. ↑ Ijurko, Juan Manuel. „Registran el primer caso sospechoso de la viruela del mono en Santa Cruz“ (es). eldeber.com.bo (26-may 2022-yil). 2022-yil 26-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-may 2022-yil.
  48. ↑ 48,0 48,1 „Suspected monkeypox probed in Morocco and Sudan“. BBC News. Qaraldi: 26-may 2022-yil. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Maymunchechak_epidemiyasi_(2022)&oldid=5198466" dan olindi