Kontent qismiga oʻtish

Mercedes-Benz T80

Vikipediya, ochiq ensiklopediya


Mercedes-Benz T80

Mercedes-Benz T80 uch o'qli poyga avtomobili bo'lib, 1939-yilda quruqlikda jahon tezligi rekordini o'rnatish uchun bir nusxada yaratilgan ,lekin Ikkinchi Jahon urushi boshlanishi tufayli birorta ham urinish qilmagan[1] . Kashf etish g'oyasi nemis poygachisi Xans Starkga tegishli bo'lib, loyiha Germaniya kansleri Adolf Gitler tomonidan,moliyaviy jihatdan qo'llab-quvvatlashgan, modelning bosh dizayneri Ferdinand Porsche bo'lgan edi. 1939-yilda 3000 ot kuchiga ega samolyot dvigateli bilan jihozlangan avtomashina edi ammo T80 avtobanda sinovdan o'tkazishga tayyor edi, ammo urush boshlanishi bilan loyiha bekor bo'ldi.

Hozirda avtomobil Germaniyaning Shtutgart shahridagi Mercedes-benz muzeyida, kollektsiyasida saqlanmoqda, ammo mashina bilan jihozlangan original dvigatel unga o'rnatilmagan[2].

Tarix

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ikkinchi jahon urushi boshlanishidan 10-yil oldin Germaniyada ikkita avtomobil ishlab chiqaruvchisi uchun kurashdilar - Mercedes-Benz va Auto Union[3].Ular dastlab Gran-pri poygalarida kunning eng zamonaviy,kuchli va tezkor avtomobillari bilan bellashishdi.Mercedes-Benz kompaniyasining W25, W125 va W154 indekslari ostidagi avtomobillari Ferdinand Porche tomonidan ishlab chiqilgan avtomobillar (V12 va V16 Porsche P-Wagens modellari) bilan baxslashishdi.Tasodifan Auto Union modellari Ferdinand hali Daimler-Benzda ishlayotgan avtomobillar 1923-yildagi Benz Tropfenwagen[4]bilan bir xil orqa uchiga ega edi.

Avtomobil ishlab chiqaruvchilar o'rtasidagi raqobat 1933-yilda Adolf Gitler Germaniya kansleri lavozimini egallaganidan so'ng boshlandi va uning mamlakati dunyodagi barcha poyga yo'llarida baxlasha va g'alaba qozonishini va avtomobillarining texnik ustunligini isbotlashini ovoza qildi. Ishlab chiqaruvchilarni rag'batlantirish uchun o'z ustunligini isbotlay oladiganlarga[4]subsidiyalar javob qilingan[5].

Pastki ko'rinish

Mercedes-Benz T80 ning birinchi o'tmishdoshi 1934-yilda ishlab chiqarilgan Mercedes-Benz W25 bo'lib, u 430 ot kuchiga bo'lgan sakkiz silindrli dvigatel bilan jihozlangan. Bilan. va 318 km / soat tezlikni bosip o'tgan[4] . W25ning ikkinchi avlodi 1936 yilda chiqqan. Avtomobilga ikkita super katta zaryadlovchi qo'yilgan va 616 ot kuchiga ega bo'lgan V shaklidagi 12 silindrli dvigatel qo'yilgan,bu esa modelni soatiga 372 km tezlikka harakatlantirishga imkon berdi[4]. Poyga mashinasining uchinchi avlodi 1937-yilgi Gran-pri uchun Rudolf Ulenxout tomonidan W125 asosida ishlab chiqarilgan. U ikkita super zaryadlangan V12ni saqlab qoldi,ammo uning quvvati 736 ot kuchiga chiqqan,va bu tufayli Mercedes-Benz W125 Rekordwagen nomi bilan mashxur avtomobil yopiq avtobanda 433 km / soat tezlikka chiqa oldi[6] [7] .Keyingi avtomobil 1938-yilgi kelib Mercedes-Benz W154 Grand Prix seriyasiga asoslangan bo'lib, xalqaro avtomobil federatsiyasining yangi qoidalariga ko'ra, u bir xil V12 dvigateliga ega bo'lishi kerak edi, lekin kichikroq joy almashishi bilan. Yangi model 468 litr hajmga ega bo'lgan va buning natijasida maksimal tezlik oddiy 400 km /soatgacha kamaydi. Kompaniya bundan xursand emas edi.Lekin bu tajriba bilan to'xtab qolmadi.

Avvalam bor faqat Mercedes-Benz Adolf Gitler tomonidan va'da qilingan subsidiyalarni olishga muvaffaq bo'ldi[4]. Biroq, Ferdinand Porsche ko'chib o'tgan Auto Union konserni mashhur poygachi,shuningdek, Gitlerning yaqin og'aynisi Hans Stak[4][8] bilan birgalikda fyurerni subsidiyani ular bilan bo'lishishga ishontirishga muvaffaq bo'ldi. Bir necha yillar davomida men o'zimning umrboqiy orzuimni amalga oshirish g'oyasini ichimda olib yurdim.Mutlaq dunyoni o'rnatishyer yuzidagi tezlik rekordi. Men bu haqda bir muncha vaqt oldin professor Porsche bilan gaplashgan edim va agar siz unga g'amxo'rlik qilsangiz, u ushbu mashinani ishlab chiqishda yordam berishga tayyorligini bildirdi.

Hans Stak Vilgelm Kisselga yozgan maktubida(1930 yildan 1942 yilgacha Daimler-Benz boshqaruvi raisi)1936 yil»

Xansning rejasiga ko'ra, Ferdinand Porsche loyihaning bosh muhandisi bo'lishi kerak edi , aerodinamik jihatdan soddalashtirilgan mashina kuzovi Heinkel Flugzeugwerke kompaniyasining aviatsiya muhandisi Yozef Mikl bilan birgalikda ishlab chiqilishi kerak edi, Ernst Judet (Germaniya harbiy-havo kuchlari muhandislik korpusi boshlig'i) avtomobilni ikkita Daimler-Benz DB 601 samolyot dvigatellari yetqizip berar edi[4]. Buning ustiga, Stakning ikki og'ayni,baron de Blonay (inglizcha: Baron de Blonay ) va Maks Klinger (inglizcha: Max Klinger ishlab chiqarish xarajatlarining ko'p qismini qo'llab-quvvatlashga tayyor bo'lgan edi, chunki loyiha shaxsiy edi va Mercedes-Benz o'sha paytdagi boshqa nemis kompaniyalari kabi moddiy jihatdan bog'langan edi[4]va juda tez rivojlanyoygan kompaniyalardan bo'lgan.

Tepadan ko'rinish

1939-yilda mashina ustida ish boshlandi..Dizayn va boshqa ishlar davomida uning xususiyatlari sezilarli darajada o'zgardi. Kelajakdagi modelning rasmiy nomi Mercedes-Benz T80 edi. Adolf Gitler ishlab chiqish bilan shaxsan tanishib chiqdi va mashinaga " Schwarzer Vogel "[9] nomini berdi,bu nemis tilida "qora qush"[10] degan ma'noni bildiradi.Fuhrer modelni millatchilik ranglariga nemis burguti va svastika bilan raaang berish rejalashtirgan.

Dastlabki rejaga ko'ra, avtomobilni 550 km / soatgacha tezlashtirish rejalashtirilgan edi, ammo qattiq baxs tufayli tezlikni soatiga 600 km ga ko'tarish kerak edi. Musobaqaning o'zi esa ikki iqtidorli uchuvchi - 1938 yil 16 sentyabrda soatiga 575,336 km tezlikka erisha olgan Thunderbolt 73L-da Jorj Ayston va 1939 yil 22 avgustda Jon Kobbning rekord poygalari natijasida chiqardi. O'zining Railton Mobil Special 26,9L ni 592,094 km/soat tezlikka chiqarishga kuchi yetgan, avvalgi rekordni yangiladi qo'ydi . Ammo,1939-yil oxirida loyiha muvaffaqiyatli tugatildi. Xans Stukning aytishicha, avtomobil 750 km/soat tezlik bilan jahon rekordini o‘rnatadi va xozirdayam xali yangilangani yo'q.Yangi modelning jami qiymati 600 000 reyxmarkdan oshdi[4].

Sinovlar Hans Stak tomonidan 1940-yil yanvariga belgilangan va Dessau avtobanining (hozirgi zamonaviy A9 avtobanining bir qismi) maxsus qismida, kengligi 25 metr bo'lgan va 10 km uzunligi bo'lgan maxsus qismida o'tkazilishi kerak edi.U Avstriyaning Karintiya shahriga evakuatsiya qilindi va dvigatel olib tashlandi va samolyotga o'rnatildi[11] . O'ylangan 750 km/soat tezlik chegarasi faqat 1964-yilda " Зелёным монстром[en] " tomonidan buzilgan, ammo Lockheed F-104 Starfighter ning turbojetli dvigateli bilan aniq 875 km/soat tezlikka erisha olgan. . Xuddi shu sxemadagi avtomobil uchun rekord - haydovchi g'ildiraklari bo'lgan pistonli ICE 1965-yildan beri to'rt dvigatelli Goldenrod ga tegishli - 658 km / soat[12][13], g'ildirakli g'ildirakli sxema bo'yicha rekord bu edi. Don Vesco tomonidan 2001-yilda Турбинаторе[en] turbinasiga o'rnatilgan - 738 km / soat[14].2017-yilning noyabr oyidan keyin umumiy foydalanishdagi yo'llardagi tezlik rekordi Koenigsegg Agera shvetsiya kompaniyasiga tegishli o'lgan. U 445 km/soat[15] tezlikda xarakatlanip rekord qo'ygan.

Bugungi kunga qadar Mercedes-Benz T80 Germaniyaning Shtutgart shahridagi Mercedes-Benz muzeyida tomoshaga qo'yilgan.

Tavsif

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tashqi ko'rinish

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yon ko'rinish

Avtomobilning og'irligi deyarli 2900 kg bo'lgan.Yon tomonlardagi orqa qanotlar qo'yilgan va keyinchalik patentlagan Yozef Mikl kokpit va vilkali dum qismini loyihalashtirgan Ferdinand Porsche silliq va tezkor tana silueti aerodinamikasida ishladilar.Avtomobilni uzunligi 8,24 m, kengligi 3,20 m va balandligi 1,74 m.Dizaynerlarning sa’y-harakatlari natijasida qulay qo'yilgan kabina, past nishabli kapot, vertikal dum qanoti , yumaloq qanotlari va yopiq g‘ildiraklari, tortish koeffitsienti faqat 0,18 edi.

Orqa ko'rinish

Avtomobil uchun dvigatel Messerschmitt Bf 109[8] qiruvchi samolyotidan olingan. Uning asosida yaratilgan 12 silindrli V shaklidagi Daimler-Benz DB 603 quvvat bloki to'g'ridan-to'g'ri yonilg'i quyish tizimiga ega bo'lgan ish hajmi 44,5 litr[6][11] (44,500 sm³) va quvvati 3000 litrni tashkil etdi. Bilan.[1] metil spirti (63%), benzol (16%), etil spirti (12%), aseton (4,4%), nitrobenzol (2,2%), aviatsiya kerosini (2%) va efir (0,4%) aralashmasida ) [11][16] . Dvigatel qo'yilgan mashinaning taxminiy tezligi 750 km/soatni tashkil qiladi[9] .Sovutish tizimi suv-metanoldir. Dvigatel momentni ikkita orqa o'qga uzatdi.

Shassi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Avtomobil 7 × 31 sm o'lchamdagi oltita g'ildirakka ega.Mashinaning tormozlash masofasi 1 km dan oshmasligi uchun (Porsche hisob-kitoblariga ko'ra) Mercedes-Benz T80 diametri 500 mm bo'lgan oltita tormoz barabanlari bilan jihozlangan[8].

  • Paul Clifton. Die schnellsten Männer am Lenkrad. Die Geschichte der Geschwindigkeits-Weltrekorde im Automobil. Motorbuch Verlag, 1968. — C. 193-195-304 c. • Thomas Schütz. Hucho - Aerodynamik des Automobils: Strömungsmechanik, Wärmetechnik, Fahrdynamik, Komfort (ATZ/MTZ-Fachbuch). — Springer Vieweg, 2013. 1150 c. -
  1. ↑ 1,0 1,1 „Mercedes-Benz T 80 world record car.“ (en). Mercedes-Benz. 2016-yil 29-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 29-dekabr.
  2. ↑ Samohýl Ladislav, Vacek Zdeněk. Fenomén Mercedes-Benz & Čechy, Morava a Slezsko. Grada Publishing a.s., 015 — 96-bet. ISBN 9788027109845. 
  3. ↑ . 
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 Alex Oagana. „Mercedes-Benz T80 – The Record Car That Never Was“ (en). Auto Evolution (2010-yil 23-oktyabr). 2016-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 29-dekabr.
  5. ↑ Hitler's Motor Racing Battles: The Silver Arrows Under the Swastika. 
  6. ↑ 6,0 6,1 Mercedes Benz. 
  7. ↑ Pressetext Hersteller. „Der ewige Weltrekord: Caracciola erzielt 432,7 km/h auf der Autobahn“ (de). Prova (2004-yil 18-mart). 2013-yil 11-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 29-dekabr.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 Illustrated Encyclopedia of Extraordinary Automobiles, 2009.  Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "illustrated89" defined multiple times with different content
  9. ↑ 9,0 9,1 „Хроника: Порше — все еще только начинается“. За рулём (2011-yil 23-aprel). 2016-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 29-dekabr.
  10. ↑ Mike Hanlon. „Fangio's 1954 Mercedes-Benz Silver Arrow becomes world's most expensive car“ (en). New Atlas (2013-yil 24-iyul). 2016-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 29-dekabr.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 Jalopnik's Book Of Car Facts And History Even Gearheads Don't Know.  „Архивированная копия“. 2016-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 30-dekabr.
  12. ↑ Northey, Tom. «Land Speed Record: The Fastest Men on Earth», in Northey, Tom, ed. World of Automobiles (London: Orbis, 1974), Volume 10, p. 1166.
  13. ↑ „Список рекордов категории А“. 2021-yil 22-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 22-may.
  14. ↑ „Дон Веско в Зале Славы Мотоспорта“. 2021-yil 8-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 22-may.
  15. ↑ „Рекорды Koenigsegg Agera“. 2019-yil 26-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 14-iyun.
  16. ↑ Renewable Methanol: An analysis of technological potentials in light of the EU biofuels policy objectives of Greenhouse Gas Savings, Security of Supply and Employment.  
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Mercedes-Benz_T80&oldid=3875864" dan olindi