Merki

Merki
Merki; qozoqcha: Меркі
	qishloq
	42°52′22″N 73°10′43″E / 42.87278°N 73.17861°E
Mamlakat	Qozogʻiston
tuman	Merki tumani
Aholisi (2019)	11 791
Vaqt mintaqasi	UTC+5:00
Telefon kodi	+772632
Pochta indeks(lar)i	080500 — 080502
Avtomobil kodi	08 (H)
	Merki

Merki (qozoqcha: Меркі) — qishloq, Qozogʻiston Respublikasining Jambul viloyati, Merki tumanidagi qishloq. Merki qishloq okrugining maʼmuriy markazi. KATO kodi — 315430100^[2].

Aholisi

1999-yilda qishloq aholisi 12882 kishini (6157 erkak va 6725 ayol) tashkil qilgan^[3]. 2009-yilgi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, qishloqda 13,467 kishi (6,564 erkak va 6,903 ayol) yashagan^[3]. 2019-yil boshida qishloq aholisi 11791 kishini (6127 erkak va 5664 ayol) tashkil qilgan.

Tarixi

Birinchi marta arab geograflari oʻz asarlarida Merkini eslatib oʻtishgan: „Mirki — oʻrtacha kattalikdagi shahar boʻlib, mustahkam qal’asi bor“. Qishloq nomi forscha „mirki“ — „markaz“ soʻzidan olgan. Tarixiy manbalarda qarluq qabilalari yashagan Mirka yerlari ham qayd etilgan. Hukumat va moliya rahbarlari uchun 945-yilda yozilgan va Bag‘dodda Buvayhidlar saroyida saqlangan maxsus bitikda shunday deyilgan: "Shosh shahridan Go‘zgerdgacha bo‘lgan masofa 7 farsax … Tarozdan oʻngda togʻlar, chap tomonda iliq qumlar, qarluk chorvachilarining qishlogʻi. Bu choʻl kimaklar chegarasigacha choʻzilgan. Togʻlarda koʻplab mevalar, yoncha va togʻ piyozlari oʻsadi. Hammasi boʻlib, Tarazdan Kulangacha choʻl orqali oʻtadigan yoʻl 14 farsax bor. Qulandan Mirki qishlogʻigacha — 4 farsax, Mirkadan As-paragacha choʻl orqali Kulan bilan bir xil — 4 farsax. Oqbeshimdan Qoshg‘ariston bilan chegaradosh boʻlgan Yuqori Barsaxongacha bo‘lgan yaylovlar va suv omborlari orqali 15 kunlik, turklar pochtasi uchun esa uch kunlik yo‘l bo‘ladi. Mirkaning qadimgi aholisi dehqonchilik bilan shugʻullanganligini 1987-yil 9-mayda Komsomolskoye koʻli hududida, 6 metr chuqurlikda qadimiy topilmalar topilganligi ham tasdiqlaydi. Merkida metall buyumlar, shisha ishlab chiqarilgan, chilangarlik va zargarlik, umuman hunarmandchilik rivojlangan. Mirki qal’asidan chiroq va idish-tovoq boʻlaklari topilganligi buning yaqqol dalilidir.

Mahalliy aholi orasidan chiqqan taniqli shaxslar

Nanaev, Kemelbek Qosimqulovich (1945—2013) — qirgʻiz davlat arbobi, diplomat.
Tolendi Garifovich Mustafin (1942—1994) — atoqli matematik, fizika-matematika fanlari doktori, professor, Milliy Fanlar akademiyasi Amaliy matematika instituti va Respublika Taʼlim vazirligi direktori.

Manbalar

↑ „Численность населения Республики Казахстан по полу в разрезе областей, городов, районов, районных центров и поселков на начало 2019 года“. Комитет по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан. 2020-yil 13-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 21-noyabr.
↑ „База КАТО“. Агентство Республики Казахстан по статистике. 2013-yil 27-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 16-fevral.
↑ ^3,0 ^3,1 „Итоги Национальной переписи населения Республики Казахстан 2009 года“. Агентство Республики Казахстан по статистике. 2013-yil 13-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 14-iyun.

Adabiyot

Qazaq mәdenietі. Ensiklopediyaliq aniqtamaliq. Almati: „Aruna Ltd.“ JShS, 2005 ISBN 9965-26-095-8

Qozogʻiston geografiyasiga oid ushbu maqola chaladir. Siz uni boyitib, Vikipediyaga yordam berishingiz mumkin.

[Stat2019-1] „Численность населения Республики Казахстан по полу в разрезе областей, городов, районов, районных центров и поселков на начало 2019 года“. Комитет по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан. 2020-yil 13-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 21-noyabr.

[2] „База КАТО“. Агентство Республики Казахстан по статистике. 2013-yil 27-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 16-fevral.

[stat-3] 3,0 ^3,1 „Итоги Национальной переписи населения Республики Казахстан 2009 года“. Агентство Республики Казахстан по статистике. 2013-yil 13-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 14-iyun.

[1]

[2]

[3]