Mintimer Shaymiyev

Mintimer Sharipovich Shaimiev Минтимер Шәрип улы Шәймиев Минтимер Шарипович Шаймиев
Tataristonning 1-prezidenti
Mansab davri 1991-yil 12-iyun – 2010-yil 25-mart
Hukumat boshligʻi	Muhammat Sabirov Farid Muxammedshin Oʻzi Rustam Minnixanov
Avvalgisi	Lavozimga asos solingan
Keyingisi	Rustam Minnixanov
Tatariston Respublikasi Bosh vaziri
Mansab davri 1998-yil 27-may – 1998-yil 10-iyul
Avvalgisi	Farid Muxammetshin
Keyingisi	Rustam Minnixanov
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi	20-yanvar 1937-yil (1937-01-20) Anyakovo, Aktanyshsky District, Tatar ASSR, RSFSR, Soviet Union
Millati	Tatar
Siyosiy partiyasi	Yagona Rossiya
Turmush oʻrtogʻi	Sakina Shakirovna Shaimieva
Bolalari	2

1994-yilda Prezident Boris Yeltsin bilan

Mintimer Sharipovich Shaymiyev (tatarcha: Минтимер Шәрип улы Шәймиев; ruscha: Минтиме́р Шари́пович Шайми́ев; 1937-yil 20-yanvarda tugʻilgan) — rossiyalik sobiq siyosatchi, 1991—2010-yillarda Rossiya tarkibidagi Tatariston respublikasi prezidenti lavozimida ishlagan. 1996, 2001 va 2005-yillarda prezident etib qayta saylangan.

Biografiya

Shaymiyev Tatar ASSRning Aktanishskiy tumanidagi Anyakovo qishlogʻida tugʻilgan. 1959-yilda Qozon qishloq xoʻjaligi institutini tamomlagan, qishloq xoʻjaligi muhandisi boʻlib ishlagan. 1963-yilda u Kommunistik partiyaga qoʻshildi. 1967-yilda Tatariston viloyat partiya tashkilotida instruktor va qishloq xoʻjaligi boʻlimi boshligʻining oʻrinbosari lavozimlarida faoliyat koʻrsatgan. 1969-yilda Shaymiyev oʻz respublikasining melioratsiya va suv xoʻjaligi vaziri etib tayinlandi. 1983-yilda Tatar Vazirlar Kengashi raisining birinchi oʻrinbosari boʻldi. 1989-yil sentabr oyida Shaymiyev Tatariston Kommunistik partiyasi tashkilotining birinchi kotibi boʻldi. O'sha yili u Xalq deputatlari qurultoyiga saylandi. 1990-yil aprel oyida Tatariston Oliy Kengashining spikeri etib saylandi. 1990-yil 31-avgustda Oliy Kengash Tatariston suverenitetini e'lon qildi.

Tatariston prezidenti

1991-yil 12-iyunda Shaymiyev Tatar Sovet Sotsialistik Respublikasi Prezidenti etib saylandi va 1991-yil avgust oyida Moskvada davlat toʻntarishiga urinish paytida Prezident sifatida Favqulodda Holat Davlat qoʻmitasi pozitsiyasini qoʻllab-quvvatlovchi deklaratsiyani e'lon qildi. 1992-yil mart oyida u Tatariston suvereniteti boʻyicha referendum oʻtkazdi, unda saylovchilarning 62 foizi suverenitetni yoqlab ovoz berdi. O'sha yili uning mamlakatdan tashqaridagi birinchi davlat tashrifi Qozogʻistonga boʻlib, u yerda Prezident Nursulton Nazarboyev tomonidan sharaf bilan qabul qilindi.

Prezident Dmitriy Medvedevning chaqirigʻiga koʻra, rahbariyatning yangi avlodiga yoʻl ochmoqchi ekanligini aytgan Shaymiyev 2010-yil yanvarida Medvedevga Tatariston prezidenti lavozimiga yana bir muddatga nomzod boʻlishni istamasligini ma'lum qildi. Uning soʻzlariga koʻra, Tatariston bosh vaziri Rustam Minnixanov uning vorisi boʻlgan. Shundan soʻng Medvedev 2010-yil 27-yanvarda Shaymiyevning oʻrniga Minnixanovni nomzod qilib koʻrsatdi.

Boshqa tashabbuslar

2001-yilda u Moskva meri Yuriy Lujkov bilan birgalikda “Yagona Rossiya” partiyasiga asos solgan. U iste'foga chiqqanidan koʻp oʻtmay Tatariston Respublikasi Davlat maslahatchisi boʻldi. Shuningdek, “Yanarish” jamgʻarmasi raisi sifatida ham faoliyat koʻrsatmoqda.

Mukofotlar

• Lenin ordeni (1966)
• Oktabr inqilobi ordeni (1976)
• Mehnat Qizil Bayroq ordeni (1971)
• Xalqlar doʻstligi ordeni (1987)
• "Vatanga xizmatlari uchun" ordeni ;
  • 1-darajali (2007-yil 20-yanvar) - Rossiya davlatchiligini mustahkamlash va ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishga qoʻshgan ulkan hissasi uchun
  • 2-darajali (1997-yil 17-yanvar) - Rossiya davlatchiligini, xalqlar oʻrtasidagi doʻstlik va hamkorlikni mustahkamlash va rivojlantirishga qoʻshgan katta shaxsiy hissasi uchun.
  • 3-darajali (2010-yil 6-fevral) - uzoq muddatli va mashaqqatli mehnati uchun ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishga qoʻshgan ulkan hissasi uchun
  • 4-darajali (2014-yil 14-yanvar)
• PM toʻpponcha mukofoti (2002-yil 20-yanvar)
• "Sharq" deb yozilgan qilich (XVI asrga oid Eron "Shamshir" qilichining nusxasi)
• Rossiya Federatsiyasi Prezidentining diplomi (2008-yil 12-dekabr) - Konstitutsiyani ishlab chiqishdagi faol ishtiroki va Rossiya Federatsiyasining demokratik asoslariga qoʻshgan katta hissasi uchun
• "Tatariston Respublikasi oldidagi xizmatlari uchun" ordeni (2010)
• 2-darajali "Shon-sharaf va shon-shuhrat" ordeni (Abxaziya, 2003) - Kavkazda tinchlik va doʻstona munosabatlarni mustahkamlashga qoʻshgan katta hissasi, Abxaziyaga faol yordami uchun
• Moskva shahzodasi Muqaddas Daniel ordeni, 1-darajali (Rus pravoslav cherkovi, 1997)
• 1-darajali Avliyo Sergius ordeni (Rus pravoslav cherkovi, 2005-yil)
• Rossiya Tashqi ishlar vazirligining "xalqaro hamkorlikka qoʻshgan hissasi uchun" koʻkrak nishoni (2007)
• Rossiya Federatsiyasi Hukumatining diplomi (1997)
• Qozogʻiston Respublikasi Birinchi Prezidentining tinchlik va taraqqiyot uchun Davlat mukofoti (2005)
• Qozonning faxriy fuqarosi (2005)
• 1-darajali "Al-Fahr" faxriy ordeni (2005-yil iyun)
• Qirol Faysal xalqaro mukofoti (Saudiya Arabistoni) - "Islom madaniyatini tiklashga qoʻshgan hissasi uchun" (2007)
• Rossiya Badiiy akademiyasining faxriy a'zosi
• Olimpiya ordeni (2008) - "Olimpiya harakatini rivojlantirishga qoʻshgan ulkan hissasi uchun".
• 1-darajali "Doʻstlik" ordeni (Qozogʻiston, 2010)