Mir Haydar Mirbadalev
| Mir Haydar Qosimovich Mirbadalev | |
|---|---|
| Tavalludi |
1860-yil Orenburg, Rossiya imperiyasi |
| Vafoti |
22-yanvar 1938-yil Eron |
| Unvoni | General-mayor |
| Mukofotlari |
  |
Mir Haydar Qosimovich Mirbadalev (1860, Orenburg —22-yanvar 1938, Mashhad, Eron) — birinchi oʻzbek generallaridan biri.
Orenburgda buxoroliklar oilasida tugʻilgan. Shu shaharda tuman maktabini tamomlagan.
1880-yildan Samarqand devoni boʻlim boshligʻi, Zaravshon okrugi devoni boshligʻi, Kataqoʻrgʻon devoni boʻlimi boshligʻi va Zaravshon okrugi boshligʻi huzurida tarjimon boʻlib ishlagan.
1886-yil avgust oyida Buxoro amirligida Rossiya imperatorlik siyosiy idorasi ochilganidan beri katta tarjimon boʻlib ishlagan Mirbadalev rus tilidagi hujjatlarni Oʻrta Osiyo xalqlari tillariga tarjima qilish bilan shugʻullangan. Keyinchalik harbiy xizmatni afzal koʻrgan Mirbadalev Rossiya armiyasida mansabdor ofitserga aylangan.
Buxoro amirligida Mir Haydar Qosimovich Mirbadalev hech qachon sotqin deb hisoblanmagan, natijada u oʻz fuqaroligini Rossiya fuqaroligiga almashtirgan. Mir Haydar Qosimovich Mirbadalev amir va amirlikdagi oliy mansabdor shaxslarning mutlaq ishonchini qozongan. Mir Haydar Qosimovich amir Seyyid Olimxonning Rossiya imperiyasidagi hujjatlar boʻlimi rahbari boʻlgan.
U jadidlar tomonidan nashr etiladigan,,Buxoro-i sharif” (Muqaddas Buxoro) gazetasining ilgʻor, mas’uliyatli muharriri boʻlgan.
1890-yilda 3-darajali Muqaddas Stanislav, 1897-yilda 3-darajali Muqaddas Anna, 1904-yilda 2-darajali Muqaddas Stanislav ordeni bilan taqdirlangan. ,,Islomning ikki mazhabi, Buxorodagi sunniy va shia mazhabi tarafdorlari orasida yuzaga kelgan nizoni bartaraf etish borasidagi xizmatlari uchun 1910-yilda 2-darajali Muqaddas Anna ordeni bilan taqdirlangan. Mir Haydar Qosimovichning mamlakat tinchligini saqlash yoʻlidagi xizmatlari rus hukumati tomonidan munosib baholanib, mahalliy buxoroliklar, oliy ruhoniy va savdogarlar hamda shaharliklar timsolida unga minnatdorchilik bildirilgan. Mirbadalev rus armiyasida general-mayor unvonigacha koʻtarilgan.
1917-yil bahorida amir Seyid Olimxon tomonidan vazifasidan ozod etilgan. 1918-yilda Turkistondagi ingliz siyosiy emissari leytenant F. Beylining qutqarilishida muhim rol oʻynagan[1].
Buxoro Qizil Armiya tomonidan bosib olingach, Mirbadalev mamlakatni tark etishga majbur boʻlgan.
Surgunda Mir Haydar Qosimovich Mirbadalevning sa’y-harakatlari bilan yotoqxona tashkil etilib, mavjud yillar davomida minglab nochor odamlar boshpana, oziq-ovqat va ish bilan ta’minlangan. Mir Haydar Qosimovich Mirbadalev Millatlar Ligasi Nansen qoʻmitasining Mashhaddagi vakili boʻlgan.
Mir Haydar Qosimovich 1938-yil 22-yanvarda Eronning Mashhad shahrida vafot etgan.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ The British Library, OIOC/L/PS/12/3426/Encl. 2 in No 1: Major Humber to Consul-General Gastrell, Meshed, September 27, 1934.