Mixail Pospelov

Mixail Dmitriyevich Pospelov
Tavalludi	19-may 1884-yil; Oryol, Rossiya imperiyasi
Vafoti	10-avgust 1962-yil ; (78 yoshda); Toshkent, Oʻzbekiston SSR
Qoʻshin turlari	Piyoda askarlar, Alohida chegara qoʻriqlash korpusi
Unvoni	Polkovnik
Jang/urush	Rossiya fuqarolar urushi

Mixail Dmitriyevich Pospelov (1884-yil 19-may, Oryol – 1962-yil 10-avgust, Toshkent) – Rossiya imperiyasi chegara qoʻshinlari va SSSR chegara qoʻshinlari ofitseri, „Oq Sun“ filmidagi bojxona xodimi Vereshchaginning prototipi^[1].

Hayoti

Mixail Dmitriyevich Pospelov 1884-yil 19-mayda Oryolda tugʻilgan.

U Tbilisi piyodalar maktabini tamomlagan. Otliq qoʻshinlarni tayyorlagan va otish musobaqalaridagi muvaffaqiyatlari uchun oltita imperator mukofoti bilan taqdirlangan^[2]. 1911-yilda oʻz iltimosiga binoan alohida chegara qoʻriqlash korpusiga oʻtkazilgan. 1913-yildan shtab kapitani hamda 30-Kaspiy chegara brigadasining Germab chegara otryadining boshligʻi boʻlgan.

Kaspiyda chegara qoʻriqlash xizmati

30-Kaspiy chegara brigadasi oʻquv otryadi, 5-chegara boʻlimi va Kaspiy dengizidagi dengiz qoʻriqchilaridan iborat edi. U „Chasovoy“ patrul kemasi va toʻrtta yirik dengiz tipidagi chegara patrul katerlaridan iborat boʻlgan. Germab chegara otryadi chegaraning 100 verst uzunlikdagi qismini nazorat qilgan. Mixail Dmitriyevich Pospelov 4 ta ot qoʻriqlash kordonlarini oʻz ichiga olgan qismlarni boshqargan: Germab, Sulyukli, Mergen-Ulya va Saram-Sakli. Otryadning vazifasi kontrabandachilar faoliyatini bostirish va Buyuk Britaniya, Germaniya va Turkiya razvedka xizmatlariga qarshi kurashish edi. 1917-yil fevral va oktyabr inqiloblaridan soʻng, deyarli barcha chegarachilar, shu jumladan ofitserlar xizmatni tashlab ketishgan. Otryad boshligʻi Pospelov va uning tarjimoni Germab chegara otryadida qolishgan. Chegara aslida 1919-yilning oʻrtalariga qadar qoʻriqlanmagan. Otryad joylashgan joydagi yagona qurolli nuqta boshliqning uyi boʻlib, pulemyotlar, miltiqlar va granatalar bilan taʼminlangan. Garnizon tarkibiga Pospelovning oʻzi, uning rafiqasi Sofya Grigoryevna Pospelova va tarjimon kirgan. Ikki yosh qizi Lena va Vera ham ular bilan qolishgan. Qizil moʻylovi uchun Mixail Pospelov mahalliy aholidan „Qizil Shayton“ laqabini olgan.

Qizil Armiyadagi faoliyati

1919-yil 8-iyulda Qizil Armiya boʻlinmalari Ashxobodni egallab, chegara xavfsizligini tiklash uchun sharoit yaratgan. Bu vaqtga kelib Pospelov mustaqil ravishda chegara chizigʻini qoʻriqlashga turkmanlar orasidan kichik koʻngillilar otryadini tuzgan. 1919-yil 24-dekabrda Turkiston fronti qoʻshinlarining buyrugʻi bilan Pospelov Germab qishlogʻida joylashgan chegara batalyoniga komandir etib tayinlangan. 1921-yil mart oyida esa Ashxobod shahrida joylashgan 1-chegara polkining komandiri boʻlgan. 1923-yil iyul oyida Pospelov Ashxoboddagi chegarachilarni tayyorlash maktabining birinchi boshligʻi etib tayinlangan. Ulugʻ Vatan urushi boshlanishidan oldin Pospelov Toshkent shahar yongʻin xavfsizligi boshqarmasida ishlagan. Ulugʻ Vatan urushi yillarida esa OʻzSSR yongʻin xavfsizligi boshqarmasida ishlagan. Urush yillarida Toshkent shahar yongʻin xavfsizligi boʻlinmalariga rahbarlik qilganligi uchun „1941–1945-yillardagi Ulugʻ Vatan urushidagi jasoratli mehnati uchun“ medali bilan taqdirlangan.

Mixail Dmitriyevich Pospelov 1962-yil 10-avgustda Toshkentda vafot etgan.

Oilasi

Xotini – Sofya Grigoryevna Pospelova (Pokrovskaya).
Qizi – Yelena.
Qizi – Vera.

Xotirasi

M.D.Pospelov – „Choʻlning oq quyoshi“ filmidagi Vereshchaginning prototipi hisoblanadi.
Pospelov haqida „Eski chegarachi haqidagi ertak“ hujjatli filmi suratga olingan^[3].
Pospelov haqidagi materiallar Chegara qoʻshinlari muzeyining „Asr boʻsagʻasida“ stendida joylashtirilgan.
Pospelov haqidagi eksponatlar Oryel viloyati chegara qoʻshinlari faxriylari „Chegara qoʻshinlari“ tashkilotining Chegara qoʻshinlari muzeyida namoyish etilgan.
Pospelov haqidagi materiallar Orel shahridagi 26-sonli maktabning chegara muzeyida taqdim etilgan.

Manbalar

↑ „Поспелов Михаил Дмитриевич“. // Офицеры РИА (2017). 2020-yil 10-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 28-may.
↑ Андрей Сидорчик. „«Мое дело — охранять границу». Настоящая история «таможенника Верещагина»“. // Аргументы и факты (2016-yil 1-may). 2019-yil 18-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 28-may.
↑ Попов Е. Л. „Историческому полку Поспеловых прибыло“. // Фонд «Закон, Справедливость и Милосердие» (2018-yil 1-may). 2018-yil 4-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 28-may.

Havolalar

Фильм «Рассказ о старом пограничнике» // Youtube

[:0-1] „Поспелов Михаил Дмитриевич“. // Офицеры РИА (2017). 2020-yil 10-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 28-may.

[:1-2] Андрей Сидорчик. „«Мое дело — охранять границу». Настоящая история «таможенника Верещагина»“. // Аргументы и факты (2016-yil 1-may). 2019-yil 18-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 28-may.

[3] Попов Е. Л. „Историческому полку Поспеловых прибыло“. // Фонд «Закон, Справедливость и Милосердие» (2018-yil 1-may). 2018-yil 4-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 28-may.

[1]

[2]

[3]