Miya pardasi

Miya pardasi — umurtqali hayvonlar va odamning bosh miyasi hamda orqa miyasini oʻrab turadigan membrana. Biriktiruvchi toʻqimadan iborat. Miya pardasi ustma-ust joylashgan uchta pardadan iborat; qattiq parda — kalla suyagining ichki yuzasiga, umurtqa kanali devoriga (orqa miyada) yopishib turadi va tomirlarga boy; toʻrparda — yupqa va juda koʻp teshikli boʻlib, uning ostidagi boʻshliqlarda tiniq miya suyuqligi (likvor) turadi; tomirl i parda —kontomir va nervlarga boy yupqa parda boʻlib, poʻstloq egatlarining orasiga kirib joylashgan. Parda tomirlari miya suyuqligini chiqarishda qatnashadi.

Miyya pardasi yoki miyyalik pardasi (meninges) — bu miyaning himoya qiluvchi qavatlaridir. Ular miyaning va umurtqa miya (spinal cord)ning ustida joylashgan uchta asosiy qatlamdan iborat:

Dura mater (qattiq pardasi): Bu qatlam eng tashqi va qalin bo‘lib, miyaning himoya qilishda birinchi darajali rol o‘ynaydi. U juda kuchli va zarbalarga chidamli. Bosh suyagiga va umurtqa kanaliga zich birikkan bo’lib, miya va orqa miyaning tashqi ta’sirlaridan himoya qiladi.

Arachnoid mater (pichoq pardasi): Dura materning ostida joylashgan nozik va suyuqlikka to‘la qavatdir. Ushbu pardaning ichida ko‘plab mayda tomirlar va miyaning suyukligi (likvor) joylashgan bo‘lib, u miyaning o‘rta himoyasi hisoblanadi.

Pia mater (miyaga yaqin pardasi): Bu qatlam miyaning yuzasiga bevosita tutashadi  qatlam eng ichki qismda joylashgan bo’lib, miya va orqa miya bilan bevosita birikib turadi. Uning vazifasi asab to’qimalariga qon aylanishini ta’minlash va ularni oziqlantirishdir.va miyaning kichik tomirlarini o‘z ichiga oladi. Pia mater miyaning ozuqa bilan ta’minlanishini va zararlanishdan himoya qilishini ta’minlaydi.

Miyyalik pardalari asosan miyani jismoniy zarbalardan, infeksiyalardan va boshqa shikastlanishlardan himoya qiladi. Miyya suyuqligi (likvor) ushbu qatlamlar orasida joylashgan bo‘lib, miyaning himoyasini mustahkamlash va uning to‘g‘ri ishlashini ta’minlashda muhim ahamiyatga ega.