Moskovskie vedomosti

"Moskovskie vedomosti" - Rossiya imperiyasidagi gazeta, rasmiy ravishda 1909-yilgacha Moskva universitetiga tegishli boʻlgan. 1756-1917-yillarda Moskvada nashr etilgan.

Gazeta imperator Yelizaveta Petrovnaning farmoni bilan (1756) Moskva universitetida nashr etila boshladi. Birinchi soni 1756-yil 26-aprel, juma kuni chop etilgan va universitet ochilishining bir yilligi hamda Yelizaveta toj kiyish marosimining 14 yilligiga to'g'ri kelgan. Birinchi sahifada ikki boshli burgut tasvirlangan, bu yagona grafik tasvir edi. "Moskovskiye vedomosti" uzoq vaqt davomida Moskvadagi yagona davriy gazeta bo'lib qoldi.

XVIII-asr

Birinchi muharrirlar adabiyot professori A. A. Barsov va adabiyot professori N. N. Popovskiy edi; keyin professor S. P. Shevyryov, tibbiyot professori P. D. Veniaminov hamda notiqlik va tarix kafedrasi professori X. A. Chebotarev. Gazetada Rim, Brest, Vena, Londondan ko'plab xorijiy yangiliklar mavjud bo'lib, ularni zamonaviylik nuqtai nazaridan "eslatma" sarlavhasi bilan eslash mumkin boʻlgan. Katta hajmdagi materiallar "Peterburgskiye vedomosti"dan qayta nashr etilgan, masalan imperator farmonlari, rasmiy xabarlar, harbiy yangiliklar chop etilgan. Tez orada gazetaning katta rasmiy bo'limi uning pasayishiga olib keldi. O'sha paytda gazetaning tiraji 600 nusxaga yaqin edi.

1779-1789 yillarda Moskva universitetining bosmaxonasi va gazetani taniqli noshir va o'qituvchi N. I. Novikov ijaraga olgan, u gazetaga tom ma'noda yangi hayot nafasini beradi. Hayotning turli sohalariga oid maqolalar chop etila boshlaydi. Gazetada viloyatlardan olingan materiallarni, adabiy sohadagi barcha yangiliklarni uchratish mumkin edi. Muxbirlar tarmog‘i ham kengaydi, mamlakat bo‘ylab ichki aloqalar mustahkamlandi. Gazetaning tiraji 4000 nusxaga ko'tariladi (o'sha vaqt uchun misli ko'rilmagan daraja).

Gazetaning ilovalari

• "Iqtisodiy do'kon" (1780-1789)
• "Shahar va qishloq kutubxonasi" (1782-1786)
• "Moskva vedomosti"ga ilovalar (1783-1784)
• "Yurak va ong uchun bolalar o'qishi" - birinchi rus bolalar jurnali (1785-1789)
• "Tabiiy tarix, fizika va kimyo do'koni" (1788-1792)
• "Tarixiy lug'at" (1790-1793)
• "Siyosiy jurnal" (1790-1810)
• "Ta'm, aql va his-tuyg'ular uchun o'qish" (1791-1793)
• "Yoqimli va foydali vaqt" (1794-1798)
• "Gippokrena yoki sevgi muvaffaqiyatlari" (1799-1801)

XIX-asr

1825-yildan nashr P. I. Shalikovga o'tdi. 1842-1847 yillarda (boshqa manbalarga ko'ra, 1848-yilda) E.F.Korsh (1842-1848) muharrir boʻlgan. Uning davrida gazeta haftada uch marta chiqa boshladi, madaniy xronikalar va adabiy nashrlar hajmi oshdi. 1847-1849 yillarda Dmitriev gazeta muharriri bo'ldi, 1849-1851 yillarda esa V. Xlopov. Keyinchalik muharrirlar V. F. Korsh (1856), M. P. Shchepkin (1862), 1863-yildan ijarachi muharrirlar M. N. Katkov va P. M. Leontiev, keyinchalik gazetaga V. A. Gringmut, L. A. Tixomirov (1909-1913) va boshqalar rahbarlik qilgan.

Ilovalar

• "Rus adabiyoti yangiliklari" (1802-1805)
• "Zamonaviy xronika" (1863-1871)

Taniqli mualliflar

• Анке, Николай Богданович
• Покровский, Василий Иванович
• Райковский, Сергей Андреевич
• Ромазанов, Николай Александрович
• Скалдин, Фёдор Павлович
• Соколов, Дмитрий Васильевич
• Толстой, Николай Сергеевич
• Юшенов, Павел Николаевич.

Havolalar

• Электронные копии «Московских ведомостей» в путеводителе РНБ «Газеты в сети и вне её»
• Электронные копии «Общего указателя передовых статей „Московских ведомостей“, 1863—1887» в путеводителе РНБ «Газеты в сети и вне её»
• Московские Ведомости // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
• Московские ведомости // www.hrono.info
• Редакторы «Московских ведомостей» (Wayback Machine saytida 2017-08-16 sanasida arxivlangan).