Mudofaa vazirligi shtab-kvartirasi (Tailand)
| Mudofaa vazirligi shtab-kvartirasi | |
|---|---|
 2016-yil | |
| Umumiy maʼlumot | |
| Meʼmoriy uslubi | Neo-Palladian |
| Joylashuvi | Phra Nakhon District, Bangkok |
| Koordinatalar | 13°45′6″N 100°29′40″E / 13.75167°N 100.49444°E |
| Dizayn va konstruksiya | |
| Meʼmor | Joachim Grassi |
| Mudofaa vazirligi shtab-kvartirasi (Tailand) | |
Mudofaa vazirligi shtab-kvartirasi— Bangkokning Phra Nakhon tumanidagi tarixiy binodir. U tarixiy Rattanakosin orolining markazida, Sanam Chay yoʻlidagi Grand saroy qarshisida joylashgan. Neoklassik harakatning neo-Palladian uslubidagi bino 1882—1884-yillarda italiyalik arxitektor Yoaxim Grassi dizayni boʻyicha front askarlari kazarmasi sifatida qurilgan. 1887-yilda vazirlik tashkil etilgandan beri u Mudofaa vazirligining bosh qarorgohi boʻlib xizmat qiladi.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Buyuk saroydan sharqda va Shahar ustunlari ziyoratgohining janubida joylashgan binoda qirol Rama I (1782-1809) davrida qurilgan uchta sobiq knyazlik saroylari oʻrin olgan. Qirol Chulalongkorn davrida (Rama V, 1868-1910) saroylar yaroqsiz holga kelib qolgan, hududning bir qismini don omborlari, otxonalar va ipak qurti boqish uylari egallab olgan[1][2].
Chulalongkorn mamlakatni modernizatsiya qilish, jumladan, korvee mehnat tizimini professional doimiy harbiylar bilan almashtirish boʻyicha koʻp ishladi. 1870-yillarning oxirida poytaxtni qoʻriqlash uchun Taxan Na („old askarlar“) deb nomlanuvchi, taxminan 4400 kishidan iborat polk tashkil etilgan[3]. Kuchlar uchun doimiy yashash joyiga ehtiyoj tez orada koʻplab askarlar halok boʻlgan vabo epidemiyasidan keyin ayon boʻldi. Polk qoʻmondoni Chaomuen Waiworanat (keyinchalik Chaophraya Surasakmontri nomi bilan tanilgan) shunga koʻra kazarma qurishni soʻradi va bu yerda 1882-yildan 1884-yilgacha qurilish ishlari olib borildi. Bino italiyalik arxitektor Yoaxim Grassi tomonidan ishlab chiqilgan, Surasakmontri esa qurilishni boshqargan. Bino 1884-yil 18-iyulda Chulalongkorn tomonidan ochilgan. 1887-yilda Mudofaa vazirligining rasmiy tashkil etilishi bilan bino vazirlikning shtab-kvartirasiga aylandi va u hozirgi kungacha bu vazifani bajarib kelmoqda[4].
Arxitekturasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Bino neo-Palladian uslubida, markaziy hovlisi va yuk koʻtaruvchi devorlari boʻlgan, gʻishtdan qurilgan uch qavatli toʻrtburchaklar zamin rejasiga muvofiq ishlab chiqilgan. Katta saroy tomon gʻarbga qaragan jabha Dorik tartibli ustunlar bilan mustahkamlangan markaziy pediment bilan belgilangan boʻlib, uning yon tomonida hovliga chiqadigan darvozalari boʻlgan ikki qanot joylashgan. Derazalar bino tashqi koʻrinishining uchta sathida joylashgan boʻlib, u pilasterlar bilan bezatilgan tartibda joylashtirilgan[4].
Binoning old qismi mukammal nosimmetrik boʻlsa-da, uchastkaning shakli talab qilganidek, uning qanotlari orqa tomonga torayib boradi. U har tomondan koʻchalar bilan oʻralgan (gʻarbda Sanam Chai, shimolda Lak Mueang, sharqda Rachini va janubda Kanlayana Maytri). Dastlabki rejalarga koʻra, markaziy tuzilmaning yuqori qavatida qurol-yarogʻ va harbiy muzey, oʻrtada ofitserlar yigʻilish xonalari, quyida esa qilichbozlik amaliyoti maydonlari boʻlishi kerak edi. Qanotlarning yuqori qavatida yotoqxonalar, oʻrtada yigʻilish va mashgʻulotlar xonalari, pastki qavatda qurol-yarogʻlarni saqlash joylari joylashgan edi. Shimoliy qanotda artilleriya boʻlinmalari, harbiy gospital va otxonalar, janubiy qanotda esa piyoda va muhandislik boʻlinmalari joylashgan. Janubiy qanotning orqa tomonida soat minorasi (koʻchirilgan) boʻlib, unda suv nasoslari va tanklar joylashgan edi. Bino metall quvurlar bilan qurilgan. Markaziy hovli mashqlar uchun ishlatilgan.
Binoga bir qancha qoʻshimchalar kiritilgan, jumladan, old tomonidagi kengaytirilgan ayvon[4], asl shimoliy qanot yonida joylashgan yangi qism va majmuaning orqa (sharqiy) tomonidagi qoʻshimchalar[5].Bu yerda don ombori, suzish havzalari va hammom mavjud. Bino 1997-yilda ASA meʼmoriy muhofazasi mukofotiga sazovor boʻlgan va 1998- yilda Tasviriy sanʼat boʻlimi tomonidan qadimiy yodgorlik sifatida roʻyxatga olingan[4][5].
.jpg)
Kanon muzeyi
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Binoning oldingi maysazorlarida, bogʻ koʻrgazmasida tashkil etilgan, bronza toʻplarning katta toʻplami mavjud. Koʻrgazma qirol Vajiravud (Rama VI, 1910—1925-yillar) tomonidan boshlangan boʻlib, u Sandhurstdagi Qirollik harbiy kollejidagi tajribasidan ilhomlangan boʻlishi mumkin[6]. 1921-yilgi soʻrov natijalariga koʻra, oltmish uchta qurol bir vaqtlar maysazorda namoyish etilgan[7], ammo koʻplari boshqa joyga koʻchirilgan va hozirda qirqtasi qolgan. Deyarli barcha toʻplarda "Phra Sumeruning ถอนพระสุเมรุ " kabi yozuvlar bor[7]. Eng katta va eng mashhuri 1786-yilda Pattani (oʻsha paytda Pattani qirolligining poytaxti)dan qoʻlga olingan Phaya Tanidir[6].
Displey koʻp marta qayta tashkil etilgan. 2004-yilda bir nechta qurollar, shu jumladan Phaya Tani binoga qaratildi, bu vazirlik janubdagi vaziyatni yumshatish uchun ilgari qilganidek, Buyuk Saroy tomon yoʻnaltirilgan qurollar natijasida omadsizlikka yoʻl qoʻymaslikka harakat qilgani haqida mish-mishlarga sabab boʻldi(Tailanddagi qoʻzgʻolon)[8]. Buni vazirlik doimiy bosh kotibi Oud Buangbon inkor etdi, u bu Turizm va sport vazirligining soʻrovi va Tasviriy sanʼat departamentining tavsiyalariga muvofiq amalga oshirilgan qayta obodonlashtirish loyihasining bir qismi ekanligini aytdi[8].
Oʻshandan beri displey qayta tashkil etildi, shuning uchun barcha qurollar yon tomonga qaratiladi. 2014-yilda vazirlik maʼlumot plakatlari va rejalashtirilgan ekskursiyalarni oʻz ichiga olgan „Qadimgi artilleriya muzeyi“ deb nomlangan ochiq muzey sifatida koʻrgazmani ochdi. Bogʻda ikkita katta gajasiha haykallari va musiqali favvoralar ham mavjud[9].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ ชนสรณ์ บุญจำนงค์. „ที่ทำการกระทรวงกลาโหม / Ministry of Denfence Head Office“ (th,en). asaconservationaward.com. Association of Siamese Architects (2016-yil 7-sentyabr). Qaraldi: 2018-yil 23-noyabr.
- ↑ „กระทรวงกลาโหม“. ศูนย์ข้อมูลเกาะรัตนโกสินทร์. Silpakorn University. 2019-yil 8-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 24-noyabr.
- ↑ Baker, Chris. A History of Thailand. Cambridge University Press, 2005 — 53–54-bet. ISBN 9780521016476.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 ชนสรณ์ บุญจำนงค์. „ที่ทำการกระทรวงกลาโหม / Ministry of Denfence Head Office“ (th,en). asaconservationaward.com. Association of Siamese Architects (2016-yil 7-sentyabr). Qaraldi: 2018-yil 23-noyabr.ชนสรณ์ บุญจำนงค์ (7 September 2016). „ที่ทำการกระทรวงกลาโหม / Ministry of Denfence Head Office“. asaconservationaward.com (in Thai and English). Association of Siamese Architects. Retrieved 23 November 2018.
- ↑ 5,0 5,1 „ประกาศกรมศิลปการ เรื่อง ขึ้นทะเบียนโบราณสถานและกำหนดเขตที่ดินโบราณสถาน“ (PDF). Royal Thai Government Gazette. 115-jild, № Special 3 D. 13 January 1998. 3-bet. Qaraldi: 24 November 2018.
- ↑ 6,0 6,1 เกสรา จาติกวณิช. „รีวิวของพิพิธภัณฑ์ปืนใหญ่โบราณ“ (th). ฐานข้อมูลพิพิธภัณฑ์ในประเทศไทย : Thai Museums Database. Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre (2012-yil 10-fevral). 2018-yil 25-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 25-noyabr.
- ↑ 7,0 7,1 Sewell, C. A. Seymour (May 1922). „Notes on some old Siamese guns“ (PDF). Journal of the Siam Society. 15-jild, № 1. 1–43-bet. 2016-05-05da asl nusxadan (PDF) arxivlandi. Qaraldi: 25 November 2018.
- ↑ 8,0 8,1 „หันปืนใหญ่'พญาตาณี'กลับหลัง ลือหึ่งแก้เคล็ดดับไฟใต้-'อู้ด'ยันไม่เกี่ยว“ (th). Manager Daily (2004-yil 3-iyun). Qaraldi: 2018-yil 25-noyabr.
- ↑ หนุ่มลูกทุ่ง. „ยลปืนใหญ่ "พญาตาณี" และเหล่าราชาแห่งสนามรบ พร้อมชมน้ำพุดนตรี ที่ "พิพิธภัณฑ์ปืนใหญ่โบราณ" กระทรวงกลาโหม“. Manager Online (2014-yil 29-avgust). Qaraldi: 2018-yil 24-noyabr.