Musiqaning hissiy ta`siri
Musiqaning hissiy taʼsiri — musiqa falsafasi, musiqa sotsiologiyasi, musiqa psixologiyasi, musiqa estetikasi va musiqa pedagogikasi sohasidagi oʻziga xos ilmiy tadqiqotlar mavzularidan biridir.
Ilmiy tadqiqotlarning oʻziga xos xususiyatlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Musiqa tinglovchilariga taʼsir qiladigan hissiy taʼsir mutaxassislar tomonidan uzoq vaqt davomida oʻrganilgan.[1]
Ushbu sohadagi tadqiqotlar shuni koʻrsatadiki, musiqaning turli odamlarga hissiy taʼsirining tabiati aniq psixologik qonuniyatlarga ega.[2][3]
Amerikalik musiqa nazariyotchisi Jerald Levinson o‘zining ifodaliligi jihatidan musiqiy til oddiy, kontseptual til bilan bir xil ishorali aloqa tizimidir, deb hisoblaydi. [4]
Shu bilan birga, tegishli tajribalar shuni koʻrsatdiki, musiqiy tilning barcha elementlari hissiy taʼsirning muhim potentsialiga ega: ohang, uygʻunlik, ritm, tembr, tovush, toʻqima, temp va boshqalar. [5]
Zamonaviy musiqa psixologlari ushbu taʼsirni sinash uchun juda samarali usullarni ishlab chiqdilar.[6][7]
Hozirgi vaqtda musiqaning hissiy taʼsirini talqin qilishda ikkita yondashuv mavjud:" kognitiv „va“emotivistik". Kognitivistlarning taʼkidlashicha, musiqa faqat hissiyotlarni sunʼiy ravishda „modellashtirish“ imkoniyatiga ega. Emotivistlarning taʼkidlashicha, musiqa tinglovchilarda paydo boʻladigan hissiy reaktsiyalar tabiiy va haqiqiydir.[2][8]
Yondosh sohalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Musiqiy terapiya
- Yangi musiqiy ifoda interfeyslari
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Dowling W. J. The development of music perception and cognition. Foundations of Cognitive Psychology: Core Reading, 2002. p. 481-502
- ↑ 2,0 2,1 Radford C. Emotions and music: A reply to the cognitivists // The Journal of Aesthestics and Art Criticism. 1989. vol. 47, p. 69-76
- ↑ Gabrielsson, A.; Lindstrom, E. (2001). „The influence of musical structure on emotional expression“. // Music and Emotion: Theory and Research: 223-243.
- ↑ Levinson J. Musical Thinking // Journal of Music and Meaning, Fall 2003, vol. 1, section 2
- ↑ Rigg M. „An experiment to determine how accurately college students can interpret the intended meanings of musical compositions“. // Journal of Experimental Psychology. 1937. Vol. 21: 223-229.
- ↑ Hunter P. G., Schellenburg E. G., Schimmack U. „Feelings and perceptions of happiness and sadness induced by music: Similarities, differences, and mixed emotions“. // Psychology of Aesthetics, Creativity, and the Arts. 2010. Vol. 4: p. 47-56.
- ↑ Larsen, J. T.; Stastny B. J. Itʼs a bittersweet symphony: Simultaneously mixed emotional responses to music with conflicting cues. // Emotion. 2011.
- ↑ Scherer, K. R., Zentner M. R. Emotional effects of music: production rules". // Music and Emotion: Theory and Research. 2001. P. 361-387.
Adabiyotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- S. Omar Ali va Zehra F. Peynircio Lu hissiyotlar intensivligi oilaviy va noaniq musiqa tomonidan qabul qilingan va tanlangan // musiqiy idrok: Interdisciplinary Journal. Vol. 27. №. 3. 2010. pp. 177—182