Kontent qismiga oʻtish

NFC

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Xavfsiz oʻtkazish uchun maʼlumotlardan tashkil topgan NFC chipi. Bu chip odatda smartfonlar yoki boshqa NFC qurilmalarida boʻladi.

ʻʻʻNFCʻʻʻ (inglizcha: near-field communication – ʻʻyaqin masofa aloqasiʻʻ) – 4 santimetr yoki undan kichikroq masofada ikkita elektron qurilma oʻrtasida aloqa oʻrnatish imkonini beruvchi aloqa protokollari toʻplami[1]. NFC qulay simsiz ulanishlarni yuklash uchun ishlatilishi mumkin boʻlgan oddiy sozlash orqali past tezlikda ulanishni taklif qiladi. Boshqa karta texnologiyalari singari, NFC ham smartfon kabi NFC`ni qoʻllab-quvvatlaydigan qurilmada mavjud boʻlgan ikkita elektromagnit halqa oʻrtasidagi induktiv ulanishga asoslangan. Bir yoki ikkala yoʻnalishda aloqa qiladigan NFC 106 dan 848 kbit/s gacha boʻlgan maʼlumot uzatish tezligida ISO/IEC 18000-3 havo interfeysi standartiga mos keladigan, global mavjud boʻlgan litsenziyasiz radiochastota ISM diapazonida 13,56 MGts chastotadan foydalanadi.

NFC Forumi texnologiyani aniqlash va qoʻllab-quvvatlash, qurilma muvofiqligini sertifikatlash standartlarini belgilashga yordam berdi[2][3]. Aloqa kredit kartalari[4] uchun qilinganidek shifrlash algoritmlarini qoʻllash orqali va agar ular shaxsiy tarmoq hisoblanish mezonlariga javob bersa, xavfsizlikni taʼminlash mumkin[5].

NFC standartlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

NFC standartlari aloqa protokollari va maʼlumotlar almashish formatlarini oʻz ichiga oladi va mavjud radiochastotali identifikasiya (RFID) standartlariga, jumladan ISO/IEC 14443 va FeliCaga asoslanadi[6]. Standartlarga ISO/IEC 18092[7] va NFC Forumi tomonidan belgilangan standartlar kiradi. NFC Forumiga qoʻshimcha ravishda, GSMA guruhi mobil telefonlarda GSMA NFC standartlarini[8] joylashtirish uchun platformani aniqladi. GSMA saʼy-harakatlari orasida Ishonchli xizmatlar menejeri[9][10], Yagona simli protokol, sinovdan oʻtkazish/sertifikat berish va xavfsizlik element mavjud[11]. NFC`ni qoʻllab-quvvatlaydigan portativ qurilmalar dasturlar bilan taʼminlanishi mumkin, masalan, NFC`ga mos keladigan tizimga ulanganda elektron teglarni oʻqish yoki toʻlovlarni amalga oshirish.

NFC uchun patent litsenziyalash dasturi 2011-yilda yaratilgan patent fondi France Brevets tomonidan joriy qilinmoqda. Ushbu dastur Dolby Laboratoriesning mustaqil shoʻba korxonasi Via Licensing Corporation tomonidan ishlab chiqilayotgan edi va 2012-yil may oyida tugatildi[12].

NFC simsiz quvvatlash

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Near Field Communication (NFC) texnologiyasi nafaqat maʼlumotlar uzatishni taʼminlaydi, balki simsiz quvvatlashni ham taqdim etadi va bu kichik, olib yursa boʻladigan qurilmalar uchun foydali boʻlgan ikki tomonlama funksiyani taʼminlaydi. NFC Forumi qurilmalarni 2 sm gacha boʻlgan masofalarda 1 Vt quvvat bilan zaryadlash imkonini beruvchi NFC Wireless Charging (WLC) deb nomlanuvchi maxsus simsiz quvvatlash turini ishlab chiqdi[13]. Bu funksiya, minigarnituralar, olib yuriladigan qurilmalar va boshqa kichik qurilmalar uchun mos keladi[13].

4 sm gacha boʻlgan masofalarda 15 Vtgacha quvvatni taklif qiluvchi Wireless Power Consortsium tomonidan ishlab chiqilgan Qi simsiz zaryadlash standarti bilan solishtirganda, NFC WLC kamroq quvvat chiqishini taʼminlaydi, lekin antenna hajmining sezilarli darajada kichikligidan foyda oladi.[13] Bu imkoniyat NFC WLC`ni yuqori quvvatli quvvatlash unchalik muhim boʻlmagan qurilmalar uchun ideal yechimga aylantiradi[13].

Tarixi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

NFC radiochastotani identifikatsiya qilish texnologiyasiga (RFID) asoslanadi, bu texnologiya mos keluvchi qurilmaga radiotoʻlqinlar yordamida quvvatlanmaydigan va passiv elektron tegni quvvat bilan taʼminlash va ular bilan bogʻlanish imkonini beradi. Bu texnologiya identifikatsiya, autentifikatsiya va kuzatish uchun ishlatiladi.

  • 1983-yil, 17-may : „RFID“ qisqartmasi bilan bogʻliq boʻlgan birinchi patent Charlz Uoltonga berilgan.
  • 1997-yil:Patent dastlab Innovision Research and Technology kompaniyasida Endryu Uayt va Mark Borretga tegishli edi. Qurilma bir-biriga yaqin joylashgan ikkita uskuna oʻrtasida maʼlumot almashish imkonini berdi[14].
  • 2002-yil, 25-mart: Philips va Sony texnologiya xususiyatlarini yaratishga kelishib oldilar va texnik sxemani yaratdilar[15].
  • 2003-yil, 8-dekabr: NFC ISO/IEC standarti va keyinchalik ECMA standarti sifatida tasdiqlangan.
  • 2004-yil: Nokia, Philips va Sony NFC forumini tashkil etdilar[16].
  • 2004-yil: Nokia Nokia 5140 va keyinroq Nokia 3220 modellari uchun 2005-yilda NFC qobiq qoʻshimchasini ishga tushirdi[17][18].
  • 2006-yil: NFC teglari uchun dastlabki texnik xususiyatlar[19].
  • 2007-yil: Innovision NFC teglari Buyuk Britaniyadagi birinchi isteʼmolchi sinovida Nokia 6131 telefonida ishlatilgan[20]
  • 2008-yil: AirTag birinchi NFC SDK`ni ishga tushirdi[21]
  • 2009-yil: Yanvar oyida NFC Forumi kontaktlarni, URL manzillarini uzatish, Bluetooth`ni ishga tushirish va hokazolar uchun Peer-to-Peer standartlarini chiqardi[22].
  • 2010-yil: Innovision arzon narxlardagi, ommaviy bozordagi mobil telefonlar va boshqa qurilmalar uchun dizaynlar va patentlar toʻplamini chiqardi[23].
  • 2011-yil: Google I/O oʻyinni boshlash va kontakt, URL, ilova yoki videoni almashish uchun NFC`ni namoyish etadi[24]
  • 2012-yil: Sony oʻsha yili chiqarilgan Sony Xperia P smartfoniga kiritilgan Sony smartfonida rejimlar va profillarni yaqin masofadan oʻzgartirish uchun NFC „Smart Tags“ni taqdim etdi[25].
  • 2015-yil, sentabr: Apple Pay`ga toʻgʻridan-toʻgʻri raqib boʻlgan Googleʼning Android Pay funksiyasi ishga tushirildi va uning AQSh boʻylab chiqarilishi boshlandi[26].

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ Faulkner, Cameron „What is NFC? Everything you need to know“ (2017-yil 9-may). 2017-yil 7-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 30-noyabr.
  2. ↑ Foresman, Chris „Near Field Communications: a technology primer“. Ars Technica (2011-yil 9-fevral). Qaraldi: 2023-yil 3-sentyabr.
  3. ↑ „Home - NFC Forum“ (en-US). NFC Forum. 2015-yil 26-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 1-yanvar.
  4. ↑ „About the Forum“. NFC Forum. 2012-yil 11-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 7-may.
  5. ↑ „Understanding Tokenization“. 2020-yil 19-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 22-aprel.
  6. ↑ „Technical Specifications“. NFC Forum. 2012-yil 4-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 11-dekabr.
  7. ↑ „ISO/IEC 18092:2004 Information technology -- Telecommunications and information exchange between systems -- Near Field Communication -- Interface and Protocol (NFCIP-1)“. ISO. 2012-yil 12-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 11-dekabr.
  8. ↑ „GSMA NFC Standards“. 2014-yil 23-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 23-fevral.
  9. ↑ „The Role of the Trusted Service Manager in Mobile“. NanoPDF (2018-yil 29-aprel). 2022-yil 22-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 24-mart.
  10. ↑ „The Role of the Trusted Service Manager in Mobile Commerce“. Digital Commerce. GSM Association (2013-yil dekabr). 2014-yil 1-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 23-fevral.
  11. ↑ „Mobile NFC Infrastructure“. Digital Commerce. GSM Association (2012-yil 30-iyul). 2019-yil 12-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 23-fevral.
  12. ↑ Eskil, Hacı Süleyman. Public Transportation Smart Pass with NFC Card Project (en). Süleyman. Qaraldi: 2020-yil 18-noyabr. 
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 „Wireless Charging with NFC, NFC Forum“. Qaraldi: 2024-yil 20-aprel.
  14. ↑ „Apparatus for bidirectional data and unidirectional power transmission between master and slave units using inductive coupling“ (1997-yil 26-iyun). 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 1-may.
  15. ↑ „Philips and Sony announce strategic cooperation to define next generation near field radio-frequency communications“. Sony Global (2002-yil 5-sentyabr). 2013-yil 20-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 17-sentyabr.
  16. ↑ „Nokia, Philips and Sony established the Near Field Communication (NFC) Forum“. NFC Forum (2004-yil 18-mart). 2011-yil 28-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 14-iyun.
  17. ↑ „RFID: Nokia NFC shell for Nokia 3220 Phone“ (en). I4U News. 2019-yil 3-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 24-oktyabr.
  18. ↑ „Nokia's NFC phone history“ (en-US). Microsoft Devices Blog (2012-yil 11-aprel). 2021-yil 8-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 24-oktyabr.
  19. ↑ „NFC Forum Unveils Technology Architecture And Announces Initial Specifications And Mandatory Tag Format Support“ (2006-yil 5-iyun). 2011-yil 27-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 14-iyun.
  20. ↑ „Nokia 6131 NFC“ (2007-yil 28-noyabr). 2015-yil 27-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 1-may.
  21. ↑ „NFC Kit Launched to Spur Application Development“ (en). RFID Update. RFID Journal (2008-yil 1-oktyabr). 2021-yil 28-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 25-aprel. „AIRTAG claims it's kit is the first, but Nokia and Turkish firm Alvin Systems are also known to have released NFC SDKs“.
  22. ↑ „NFC Forum Announces Two New Specifications to Foster Device Interoperability and Peer-to-Peer Device Communication“ (2009-yil 19-may). 2011-yil 27-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 14-iyun.
  23. ↑ Sarah Clark.. „InnovisionNFC“. www.nfcworld.com (2010-yil 4-iyun). 2015-yil 14-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 1-may.
  24. ↑ Pelly, Nick. „How to NFC“ (2011-yil 10-may). 2013-yil 3-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 14-iyun.
  25. ↑ „Sony's SmartTags could change phone habits“. cnet.com (2012-yil 16-yanvar). 2013-yil 22-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 13-iyun.
  26. ↑ „Android Pay, Google's Apple Pay Rival, Arrives Today“. TechCrunch (2015-yil 10-sentyabr). Qaraldi: 2023-yil 5-oktyabr. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=NFC&oldid=5317812" dan olindi