Nafs al-Raziya
„Nafs al-Raziya“ (ar.)[1]. „Nafs“ soʻzi „nafs“ yoki „ruh“ maʼnosini anglatadi. „Raziya“ esa „maftun boʻlgan“, „yoqimli“ yoki „yoqimli holatga ega boʻlgan“ degan maʼnoda. Ushbu atama koʻpincha tasavvufda, ruhiy holatlar va insonning ichki dunyosi haqida gapirganda ishlatiladi.
Tasavvufda, nafs oʻz-oʻzini anglash, shuningdek, insonning ichki kurashi va ruhiy taraqqiyot jarayonida muhim rol oʻynaydi. Nafs al-Raziya esa yuqori darajadagi nafsni ifodalaydi. Bu holat, odatda, insonning oʻzini anglashida va ruhiy taraqqiyotida erishgan yuqori holati sifatida qaraladi.
Shuningdek, ayrim tasavvufiy oqimlarda nafsni uchta asosiy darajaga boʻlishadi: nafs al-ammara[2] (yomonlikka buyuruvchi nafs), nafs al-lawwama[3] (oʻzini tanqid qiluvchi nafs) va nafs al-mutmainna[4] (tinchlikka erishgan nafs). Nafs al-Raziya bu soʻnggi darajadagi nafs hisoblanadi va u insonning ichki tinchligini va Allohga yaqinligini ifodalaydi.