Nepal — Turkiya munosabatlari
Nepal — Turkiya munosabatlari Nepal va Turkiya oʻrtasidagi ikki tomonlama diplomatik munosabatlar hisoblanadi. Davlatlar Birlashgan Millatlar Tashkiloti va Jahon Savdo Tashkilotiga aʼzo sanaladi. Diplomatik aloqalar 1962-yilda oʻrnatilgan. Yangi Dehlidagi Turkiyaning Hindistondagi elchisi Nepalda mamlakat manfaatlarini ifodalaydi va Nepalning Islomoboddagi elchixonasi Turkiyadagi faoliyati uchun akkreditatsiyadan oʻtgan[1].
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Nepal dengizga chiqa olmagan davlat sifatida xalqaro savdo va tranzit uchun Hindistonga qaram boʻlgan davlat hisoblanadi. 1950, 1965 va 1978-yillardagi qator kelishuvlarda Hindiston Nepalga qurol sotish monopoliyasi evaziga xalqaro savdo uchun bojsiz tranzit yoʻllaridan foydalanish huquqini Hindiston tan oldi[2]. Hindiston 1988-yilda Nepalning Xitoydan qurol sotib olishiga javoban Nepalni tranzit yo‘llaridan foydalanishni rad etdi. Nepal uchun iqtisodiy oqibatlar yoqilgʻi, tuz, oziq-ovqat va boshqa ehtiyojlar yetishmasligi shaklida halokatli edi[2]. Turkiya Nepaldagi gumanitar inqirozga javoban har yili 2 milliard dollarlik iqtisodiy yordam yuborishni boshladi.
1980-yillar oxirida Nepal-Turkiya munosabatlari Hindiston tomonidan iqtisodiy blokadaga olinganidan keyin diplomatik aloqalar natijasida rivojlandi. Nepal fuqarolari Turkiyada ishlagan va ularning pul oʻtkazmalari Nepalga pul oʻtkazmalari manbasiga aylangan. Turkiya bilan bir qatorda Nepal 1990-yil avgustida Iroqning Quvaytga qarshi tajovuzini qoralagan birinchi Janubiy Osiyo davlatlaridan biri edi.
Savdo
[tahrir | manbasini tahrirlash]2019-yilda davlatlar oʻrtasidagi tovar ayirboshlash hajmi 82,9 million AQSH dollarini (Turkiya eksporti/importi: 56,1/26,8 million AQSh dollari) tashkil etdi[3].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Relations between Turkey and Nepal“. Ministry of Foreign Affairs of Turkey. 2015-yil 29-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 7-yanvar.
- ↑ 2,0 2,1 Koirala, Niranjan. "Nepal in 1989: A Very Difficult Year, „ Asian Survey, 30, No. 2, February 1990, pp. 136-43.
- ↑ „Turkey-Nepal Economic and Trade Relations“. Ministry of Foreign Affairs of Turkey. 2016-yil 16-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 7-yanvar.