Niderlandiya — Janubiy Koreya munosabatlari
 | |
 Niderlandiya |
 Janubiy Koreya |
.jpg)
Niderlandiya — Janubiy Koreya munosabatlari Janubiy Koreya va Niderlandiya oʻrtasidagi tashqi aloqalardir. Niderlandiyaning Seulda elchixonasi[1], Janubiy Koreyaning esa Gaagada elchixonasi bor[2].
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]XX asrgacha
[tahrir | manbasini tahrirlash]Koreya gʻarbliklar, shu jumladan gollandlar uchun nisbatan nomaʼlum bo‘lgan. Xitoy yoki Yaponiya kabi qoʻshni davlatlar bilan solishtirganda, Koreya gʻarb bilan savdo qilishni xohlamasdi[3].
Dastlab, Gollandlar (shuningdek, Xvaran (jángī) deb ataladi)[4] koreyslar tomonidan Nanman xalqining bir qismi deb hisoblangan[5]. Koreya bilan aloqada boʻlgan birinchi gollandiyalik Yan Yansz Weltevri boʻlib, 1627-yilda ichimlik suvi topish uchun kelgan va Koreyada yashab qolgan. Keyinchalik 1653-yilda beixtiyor kelgan Xendrik Hamel oʻz jurnalida Weltevri va Koreya haqida chop etgan[6].
Hamel 1666-yilda Koreyadan ketgan va 1668-yilda Amsterdamga qaytib kelgan. Hamelning jurnallari va Koreya haqidagi taʼriflari Gollandiyaning Ost-Indiya kompaniyasini bu xalqni oʻrganish, resurslar va gullab-yashnayotgan savdo imkoniyatlarini amalga oshirish vazifasini tuzdi. Koreya bilan toʻgʻridan-toʻgʻri savdo qilish va yapon vositachilarini chetlab oʻtishga urinish Yaponiya hukumati tomonidan rad etildi[7][8]. Gollandiyaliklar Koreyaning chinni ishlab chiqarishiga qiziqishdi, chunki Sin imperiyasi channing eksportiga taqiq qoʻygan edi[9]. 1669-yilda Bataviya rasmiylari Makaodagi portugaliyaliklar birinchi boʻlib munosabatlarni yo‘lga qo‘yishidan xavotirlanib, gollandlar Koreya bilan munosabatlarni oʻrnatishga tayyor edilar[8].
XX asr
[tahrir | manbasini tahrirlash]Niderlandiya 1949-yilda Janubiy Koreyani tan oldi va 1961-yilda rasmiy ravishda diplomatik aloqalarni yoʻlga qoʻydi[4].
Koreya urushi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Gollandiyaliklar Koreya urushida Birlashgan Millatlar Tashkiloti tarkibida qatnashgan[10].
Iqtisodiyot
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ikki davlat 1982-yilda iqtisodiy texnologiya sohasida hamkorlik shartnomasini tuzdilar[4].
Sport
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ikki mamlakat 1996-yilgi Yozgi Olimpiada oʻyinlarida beysbol boʻyicha raqobatlashdi. O‘yinda Janubiy Koreya Gollandiyani magʻlub etdi.
2002-yilgi Jahon chempionatida Janubiy Koreya terma jamoasi gollandiyalik futbol menejeri Gus Xiddink qoʻl ostida yarim finalga chiqdi, keyinchalik u 2002-yil 2-iyulda Janubiy Koreyaning birinchi faxriy fuqarosi boʻldi[11][12].
2020-yilgi Yozgi Olimpiya oʻyinlarida ayollar gandbolida mamlakatlar toʻqnash kelishdi. O‘yinlardagi eng ko‘p ochko jamg‘argan o‘yinda Niderlandiya Janubiy Koreyani 43:36 hisobida mag‘lub etdi[13]. Har ikki jamoa chorak finalga yoʻl oldi, ammo magʻlub boʻldi (Gollandiya Fransiyaga (oltin medal sohibi), Janubiy Koreya Shvetsiyaga (toʻrtinchi oʻrin sohibi).
Ikki mamlakat, shuningdek, aralash jamoaviy kamondan otish bo‘yicha finalda to‘qnash kelishdi va janubiy koreyalik Kim Je Deok va An San 5:3 hisobida g‘alaba qozonib, oltin medalni qo‘lga kiritdi[14].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Zaken. „South Korea - netherlandsandyou.nl“. www.netherlandsandyou.nl (2017-yil 6-yanvar).
- ↑ „주소 및 연락처주 네덜란드 대한민국 대사관“.
- ↑ 역사채널ⓔ, E. B. S.. 역사e 3: 세상을 깨우는 시대의 기록. 북하우스, December 9, 2014. ISBN 9788956059303.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 „네덜란드 - 한국민족문화대백과사전“.
- ↑ „하멜 일행 후손이 한국에 있다는데…“. 아틀라스뉴스 (2019-yil 23-iyul).
- ↑ „[이기환의 흔적의 역사하멜이 박연을 만났을 때“]. 경향신문 (2015-yil 16-iyun).
- ↑ „[30일 이프로동인도회사 '코리아'호“]. 경남도민일보 (2010-yil 29-yanvar).
- ↑ 8,0 8,1 Singh, Daljit. ASEAN and Korea: Trends in Economic and Labour Relations. Institute of Southeast Asian Studies, September 28, 1997. ISBN 9789813055940.
- ↑ „네덜란드, 조선 도자기 탐내다“. 아틀라스뉴스 (2019-yil 22-iyul).
- ↑ „[Heroes from afar Dutch troops volunteered on Korean War front line“]. koreajoongangdaily.joins.com.
- ↑ „'4강 신화' 히딩크 감독, 퀴라소 대표팀 떠난다…'은퇴' 의사까지“. 모바일네이트뉴스.
- ↑ „(35) Hiddink: hero from Holland and Korea's football magician“ (en). koreatimes (2012-yil 2-may). Qaraldi: 2021-yil 29-sentyabr.
- ↑ „Olympics-Handball-Dutch sink South Korea in record-breaking clash, Japan bounce back“. Reuters.
- ↑ „Archery - Republic of Korea vs Netherlands - Gold Medal Match Results“. olympics.com. 2021-yil 8-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 29-sentyabr.