Kontent qismiga oʻtish

Nitridlar

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Nitridlar — azotning elektr musbat elementlar, asosan, metallar bilan hosil qilgan birikmalari. Koʻpincha N. deganda tarkibida azot va biror metall boʻlgan birikmalar tushuniladi. N. tuzilishi va xossasiga koʻra 3 guruhga boʻlinadi: ion bogʻli, kovalent bogli va metall bogʻli N. (yoki metallsimon N.). Ishqoriy va ishkrriy-yer metallarning nitridlari, Mas, K3N, CaN2, mis va rux nitridlari ion bogʻli N.ga kiradi. V, Al, Si, Ga, Ge kabi elementlarning nitridlari (BN. A1N, SiN4, GaN, GeN4) kovalent bogli N.ga kiradi. Bular kimyoviy taʼsirlarga chidamli, qiyin suyuqlanadigan va termik barkaror moddalardir. Metall bogʻli N. azotning baʼzi elementlar bilan birikishidan hosil boʻladi. Masalan, TiN, Cr2N, TaN, Ta2N va hokazo. W2N, Ti3N, Mn4N oʻta qattiq, moʻrt, qiyin suyuklanadigan birikmalar. N. tex-nikaning turli sohalarida, jumladan, yarimoʻtkazgichlar ishlab chiqarishda keng qoʻllanadi.[1]

  1. OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil