Norges bank

Norges bank
Norges Bank
	Fayl:Norges Bank Logo.png; ; ; Headquarters
Bosh qarorgohi	Oslo
Tashkil etilgan yili	14-iyun, 1816-yil
Mulkchilik shakli	100% Davlat mulki
Rais	Ida Volden Bakki
Markaziy banki	Norvegiya
Valyutasi	Norvegiya kronasi
Oltin-valyuta zaxiralari	54 580 million AQSh dollari
Veb sayti	www.norges-bank.no

Norges bank - Norvegiyaning markaziy banki. Bank Norvegiyada iqtisodiy barqarorlikka yordam beradi. Norges Bank, shuningdek,Norvegiya davlat pensiya jamgʻarmasini va bankning oʻz valyuta zaxiralarini boshqaradi^[2].

Tarixi

Norvegiya markaziy bankining tarixi 1816-yilga borib taqaladi, oʻshanda Daniyadan ajralib chiqqanidan va Shvetsiya bilan birlashganidan ikki yil oʻtgach, Norges bank 14-iyunda Storting qonuni (Norvegiya parlamenti tomonidan) asosida tashkil etilgan. Keyin bank pul birligi sifatida spetsialerni (riksdollar) taqdim etdi. Riksdollar 120 skillingga yoki har biri 24 skillingga teng boʻlgan 5 ortga (rigsort) boʻlingan^[3].

1875-yil 17-apreldagi Pul toʻgʻrisidagi qonun daler va skilling atamalarini toʻxtatdi va pul birligi 100 ørega boʻlinadigan krona boʻlishi kerakligiga qaror qilindi. Bu Norvegiyaning oʻsha yilning 16-oktabrida Skandinaviya valyuta ittifoqiga kirishiga tayyorgarlik koʻrishi uchun qilingan. Ushbu ittifoq 1873-yilda Daniya va Shvetsiya oʻrtasida oltin bilan himoyalangan umumiy Skandinaviya tangasini yaratish boʻyicha qoʻshma komissiya (Unda Norvegiya ishtirok etgan) tavsiyasiga binoan tashkil etilgan. Bu boshqa mamlakatlar tangalari oʻz tangalari bilan bir xil asosda qonuniy toʻlov vositasi boʻlishi kerakligini anglatadi. Ittifoq 1914-yilgacha faoliyat koʻrsatdi; keyinchalik u barcha amaliy ahamiyatini yoʻqotdi, lekin 1972-yilgacha rasmiy ravishda bekor qilinmadi^[3].

1897-yil 1-yanvarda Norges bankning manzili Trondhaymdan Kristianiyaga (Oslo) koʻchirildi va 1906-yilda Bankplassenda 80 kishilik, shu jumladan banknotlarni bosib chiqarish zavodi ishchilari uchun yangi bosh binosi ochildi^[3].

Ikkinchi Jahon urushi paytida Norges bank 1940-yilda vaqtincha Londonga koʻchirildi, buning natijasida Norvegiya quvgʻindagi hukumat yangi boshqaruv kengashini tuzdi. Bankning oltin zaxiralari Ondalsnes, Molde va Tromsyo orqali Londonga, u yerdan Nyu-York va Ottavaga koʻchirildi. Bu oltin va bankning boshqa valyuta zaxiralari London boshqaruvi nazorati ostida edi. Shu bilan birga, bank Norvegiyada fashistlar koʻrsatmasi ostida oʻz faoliyatini urush tugagunga qadar va London boshqaruvi oʻz lavozimini tark etgunga qadar davom ettirdi. Urushdan keyingi tergov komissiyasi bankning Oslo rahbariyati natsist hukumatiga nisbatan qatʼiy va toʻgʻri munosabatda boʻlgan degan xulosaga keldi^[3]. 1962-yilda zarbxona nazorati organi va qirollik zarbxonasi davlatdan Norges bankiga oʻtkazildi^[3].

Norges bank investitsiya boshqaruvi

Norges bank investitsiya boshqaruvi (NBIM, Norges Bank Investment Management) bankning alohida filiali boʻlib, Hukumat pensiya jamgʻarmasi - Global boshqaruvi uchun javobgardir. NBIM Norges bankning valyuta zaxiralarini ham boshqaradi. NBIM jamgʻarma aktivlari va valyuta zaxiralarini xalqaro qimmatli qogʻozlar va doimiy daromadli vositalar, pul bozori vositalari va derivativlarga investitsiya qiladi.

Markaziy bank rahbarlari roʻyxati ʻ ʼ

Quyida Norges bankning oʻtmishdagi va hozirgi boshqaruvchilari roʻyxati keltirilgan. 1892-yilgi qonun kengashga doimiy raislik qildi. 1985-yilda Ijroiya kengashi atamasi kiritildi va rais Markaziy bank raisi etib tayinlandi, quyidagi shaxslar rais va boshqaruvchi lavozimlarida ishlaganlar^[4].

Karl Geter Bomhoff (1893–1920)
Nikolay Rigg (1920–1946)
Arnold Kristofer Restad (London filiali rahbari 1940 – 1945)
Gunnar Jan (1946–1954)
Erik Brofoss (1954–1970)
Knut Getz Vold (1970–1985)
Hermod Skonland (1985–1993)
Torshteyn Moland (1994–1995)
Kell Storvik (1996–1998)
Svein Yedrem (1999–2010)
Eysteyn Olsen (2011 – 2022)
Ida Volden Bakki (2022 – hozirgi kungacha)

London filiali

Arnold K. Restad (London filiali rahbari 1940 – 1945)

Yana qarang

Norvegiya iqtisodiyoti
Norvegiya kronasi
Norvegiyaning oltin zaxiralari

Manbalar

↑ ^1,0 ^1,1 Weidner, Jan „The Organisation and Structure of Central Banks“ (PDF). Katalog der Deutschen Nationalbibliothek (2017).
↑ „About the Bank“.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Norges Bank. „Norge Bank's History“. Norges Bank. 2012-yil 1-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 22-may.
↑ „Governors of Norges Bank“. norges-bank.no (2022-yil 1-aprel). Qaraldi: 2-aprel 2022-yil.

Havolalar

Rasmiy sayt: Norges bank (norvegcha)
Rasmiy sayt: Norges bank (English)

[dnbinfo-1] 1,0 ^1,1 Weidner, Jan „The Organisation and Structure of Central Banks“ (PDF). Katalog der Deutschen Nationalbibliothek (2017).

[2] „About the Bank“.

[Norge-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Norges Bank. „Norge Bank's History“. Norges Bank. 2012-yil 1-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 22-may.

[Governors-4] „Governors of Norges Bank“. norges-bank.no (2022-yil 1-aprel). Qaraldi: 2-aprel 2022-yil.

[1]

[2]

[3]

[4]