Norvegiya — Turkiya munosabatlari
Norvegiya — Turkiya munosabatlari Norvegiya va Turkiya oʻrtasidagi tashqi aloqalardir. Ikki tomonlama munosabatlar 1926-yilda oʻrnatilgan[1].
Diplomatik munosabatlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Turkiya va Norvegiya oʻrtasida diplomatik aloqalar ilk bor 1926-yilda oʻrnatilgan. O‘shandan beri ikki tomonlama munosabatlar o‘zaro tinchlik va do‘stlik doirasida davom etib kelmoqda. NATOga aʼzo boʻlganliklari sababli bu ikki davlat harbiy jihatdan ham ittifoqdosh hisoblanadi. Turkiya va Norvegiya elchixonalari oʻzaro faoliyat yuritadi. Bundan tashqari, Norvegiyaning Istanbul, Antaliya, Izmir, Alaniya va Iskenderun shaharlarida faxriy konsulliklari mavjud. Mamlakatlar oʻrtasidagi rasmiy aloqalar asosan vazirliklar darajasida davom ettiriladi[1].
Iqtisodiy munosabatlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Turkiya va Norvegiya oʻrtasidagi savdo aloqalari 2000-yillarda jadal rivojlandi va oʻzaro tashqi savdo hajmi birinchi marta 2008-yilda 1 milliard dollar darajasidan oshdi. Tashqi savdo hajmi 1,27 milliard dollar, 2018-yilda 513 million dollar Turkiyadan Norvegiyaga, 765 million dollar Norvegiyadan Turkiyaga eksport qilingan. Turkiyadan Norvegiyaga eksport qilinadigan asosiy mahsulotlar yoʻlovchi va baliq ovlash kemalari, avtomobillar, motorli transport vositalari va toʻqimachilik mahsulotlari hisoblanadi. Norvegiyadan import qilinadigan asosiy mahsulotlar neft mahsulotlari, baliq, ferroqotishmalar, polimerlar, gazeta qogʻozi va baliq yogʻidir[2].
Norvegiyaning Turkiyaga kiritgan sarmoyalarining asosiy qismi energetika va dengiz transporti sohalariga to‘g‘ri keladi. 2002-yildan 2018-yilgacha Norvegiya 862 million AQSh dollarini tashkil qildi toʻgʻridan-toʻgʻri investitsiyalar Turkiyaga kiritildi[3].
EFTAning birinchi erkin savdo shartnomasi 1991-yilda Turkiya bilan tuzilgan. 2017-yilda Norvegiya va Yevropa erkin savdo uyushmasi (EFTA) Turkiya bilan erkin savdo shartnomasini yangilashga kelishib olingan. Endi shartnoma xizmatlar savdosi, atrof-muhitni muhofaza qilish va mehnat huquqlarini oʻz ichiga oladi[4]. 2018-yilda ikki davlat soliqqa oid masalalarda moliyaviy hisob maʼlumotlarini almashish to‘g‘risida bitim imzoladi[5].
Yuqori darajadagi tashriflar
[tahrir | manbasini tahrirlash]| Mehmon | Xost | Tashrif joyi | Tashrif sanasi |
|---|---|---|---|
 Bosh vazir Rajab Toyyib Erdoʻgʻan
|
 Bosh vazir Kjell Magne Bondevik
|
Oslo va Stavanger, Norvegiya | 2005-yil 11-12 aprel[6] |
| Norvegiya qiroli Xarald V
|
Prezident Abdulla Gul
|
Anqara va Istanbul, Turkiya | 2013-yil 5-6 noyabr[7] |
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1,0 1,1 „Relations between Turkey and Norway“. Republic of Türkiye Ministry of Foreign Affairs. Qaraldi: 2022-yil 2-aprel.
- ↑ „Norveç“ (tr). insamer.com (2022-yil 2-aprel). Qaraldi: 2022-yil 2-aprel.
- ↑ „Commercial and Economic Relations between Turkey and Norway“. Republic of Türkiye Ministry of Foreign Affairs. Qaraldi: 2022-yil 2-aprel.
- ↑ „New Agreement With Turkey Ensures Norwegian Trade“ (en). Norgesportalen (2017-yil 28-noyabr). Qaraldi: 2022-yil 2-aprel.
- ↑ „Agreement between the competent authorities of the Kingdom of Norway and the Republic of Turkey on the automatic exchange of financial account information to improve international tax compliance“. Regjeringen.no. Qaraldi: 2022-yil 3-aprel.
- ↑ „Başbakan Erdoğan Norveç'e gitti“ (tr). Haber7 (2005-yil 10-aprel). Qaraldi: 2022-yil 4-aprel.
- ↑ „Norway’s king in Turkey for first head of state visit - Turkey News“ (en). Hürriyet Daily News (2013-yil 5-noyabr). Qaraldi: 2022-yil 4-aprel.