Kontent qismiga oʻtish

Nurcan Baysal

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Nurcan Baysal

Nurjon Baysal Londondagi PEN xalqaro tadbirida
Tavalludi 1975
Fuqaroligi Turkiya
Kasbi Jurnalist
Dini Turkiya

Nurjon Baysal (1975–yilda tugʻilgan) – Turkiyadagi kurd jurnalisti boʻlib, Diyarbakırda yashaydi[1]. 2018–yilda u 2018-yilda u Front Line Defenders, irlandiyalik inson huquqlari tashkiloti tomonidan „Xavf ostidagi Inson Huquqlari Himoyachilari“ nomi bilan Global Laureate (Global Mukofoti) sifatida tan olingan.

Taʼlimi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Baysal Anqara universiteti siyosatshunoslik fakultetida tahsil olgan va Bilkent universiteti xalqaro munosabatlar boʻlimida magistrlik darajasini olgan[2].

Hayoti

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2010–yilda Baysal ayollar Jahon sammiti jamgʻarmasining (WWSF) qishloq hayotidagi ayollar ijodi uchun mukofotini qoʻlga kiritdi. U Diyarbakir mintaqasidagi ayollarning imkoniyatlarini kengaytirishga intilayotgan „Oʻzyegin jamgʻarmasi Qishloq hayotini taʼminlash dasturi“ni asos solganligi uchun mukofotni oldi[3]. 2012–yilda Baysal qishloqni rivojlantirish borasidagi faoliyati uchun „Turkiyaning oʻzgarganlar“ mukofotiga ham sazovor boʻldi[4].

Baysal Diyarbakir Siyosiy va Ijtimoiy Tadqiqotlar Instituti (DISA) asoschisi[5]. Front Line Defenders tashkilotidan oʻz mukofotini qabul qilib olgan Baysal bolaligida qiynoqqa solingan kurd huquq faoli, Turkiya Inson huquqlari jamiyati Diyarbakir boʻlimi rahbari Vedat Aydinning dafn marosimida turk harbiylari hujumiga guvoh boʻlganini tasvirlab berdi. 1991–yilda oʻldirilgan[6]. Mukofot 2018–yilning may oyida Dublin qasrida BMTning inson huquqlari boʻyicha oliy komissari oʻrinbosari Keyt Gilmor tomonidan topshirildi[7]. 2018–yilning yanvar oyida Baysal Turkiyaning janubi-sharqidagi Diyarbakir shahridagi uyida turk politsiyasi tomonidan hibsga olingan edi. Human Rights Watch tashkiloti uning Turkiyaning Suriyaning Afrindagi harbiy amaliyotini tanqid qilgan tvitlari tufayli hibsga olinganini maʼlum qildi[8]. U The Journalga bergan intervyusida bir kuni kechqurun uning uyiga kalashnikov qurolli xavfsizlik kuchlari bostirib kirganini aytdi va „Avvaliga biz buni zilzila deb oʻylagandik. Ular bizning eshigimizni taqillatishga harakat qilishdi[9].“ Fevral oyida u yozgan maqolasida „Turk xavfsizlik kuchlarini haqorat qilish“da alohida ishda aybdor deb topildi. U oʻn oylik qamoq jazosiga hukm qilingan boʻlsa-da, Front Line Defendersga koʻra, „u besh yil ichida jinoyatni takrorlamaslik sharti bilan ozod qilingan“[10].

Baysal Turkiyada BMT Taraqqiyot dasturida ishlagan va İletişim nashriyoti bilan turk tilida 4 ta kitob chop etgan. U Turkiyaning Ahval axborot sayti uchun ham jurnalist[11]. U, shuningdek, T24 va OpenDemocracy tomonidan nashr etilgan va Geynrix Böll fondi maslahatchisidir[12].

2019–yil iyun oyida Baysal 2012–yilda ishtirok etgan Demokratik Jamiyat Kongressi (DTK) yigʻilishi munosabati bilan qisqa muddatga hibsga olindi va keyin qoʻyib yuborildi[13][14]. 2019–yil oktabr oyida Baysalning uyiga 30–40 nafar turk politsiyasi bostirib kirdi, u chet elda boʻlganida, uning ijtimoiy tarmoqdagi postlari tufayli Turkiyaning Suriyadagi hujumini tanqid qilgan[15].

2020–yilda u Turkiyadagi COVID–19 pandemiyasini yoritgani uchun hibsga olindi, sudga olib kelindi va soʻroq qilindi, ammo ayblov eʼlon qilinmadi[16].

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ „Nurcan Baysal“ (en). Front Line Defenders (2018-yil 1-may). Qaraldi: 2021-yil 22-aprel.
  2. ↑ „Nurcan Baysal“ (de). Heinrich-Böll-Stiftung Türkei. Qaraldi: 2019-yil 26-iyun.
  3. ↑ „Nurcan BAYSAL“. womensection.woman.ch. 2016-yil 24-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 2-dekabr.
  4. ↑ „Turkey's Changemakers: Making change in Turkey's rural development“ (en). Hürriyet Daily News. Qaraldi: 2019-yil 2-dekabr.
  5. ↑ „Nurcan Baysal“ (de). Heinrich-Böll-Stiftung Türkei. Qaraldi: 2019-yil 26-iyun.
  6. ↑ „Kurdish journalist Nurcan Baysal wins international rights prize | Ahval“ (en). Ahval. Qaraldi: 2018-yil 20-may.
  7. ↑ „Denis O'Brien hails human rights defenders in speech to charity“ (en-US). Qaraldi: 2018-yil 20-may.
  8. ↑ „Activist Detained in Turkey for Tweets“ (en). Human Rights Watch (2018-yil 22-yanvar). Qaraldi: 2018-yil 20-may.
  9. ↑ Brennan, Cianan. „'We thought it was an earthquake; it was men with kalashnikovs at the door' - the woman documenting human rights abuses in Turkey“ (en). TheJournal.ie. Qaraldi: 2018-yil 20-may.
  10. ↑ „Profile: Nurcan Baysal“. Frontline Defenders (2018). Qaraldi: 2018-yil 20-may.
  11. ↑ „Nurcan Baysal | Ahval“ (en). Ahval. Qaraldi: 2018-yil 20-may.
  12. ↑ „Nurcan Baysal“ (de). Heinrich-Böll-Stiftung Türkei. Qaraldi: 2019-yil 26-iyun.
  13. ↑ TurkeyPurge „Police briefly detain Kurdish journalist Baysal on accusations of terrorism | Turkey Purge“ (en-US). 2022-yil 12-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 2-dekabr.
  14. ↑ „'How Hard It is to Write the Truth'“. Bianet (2019-yil 3-iyun).
  15. ↑ „Turkish police raids activist and journalist Nurcan Baysal's home in Diyarbakır“ (en). Ahval. Qaraldi: 2019-yil 2-dekabr.
  16. ↑ „There's no trust of this government - Nurcan Baysal“ (en). Ahval. Qaraldi: 2020-yil 7-aprel. 


"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Nurcan_Baysal&oldid=5319928" dan olindi