Oʻzbekistonda sogʻliqni saqlash
Oʻzbekistonda sogʻliqni saqlash
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Sovet davridan keyingi davrda Oʻzbekistonda sogʻliqni saqlash sifati yomonlashgan. 1992-yildan 2003-yilgacha boʻlgan davrda sogʻliqni saqlash xarajatlari va shifoxona yotoqlarining aholiga nisbati deyarli 50 foizga kamaygan va bu oʻn yil ichida rus emigratsiyasi xodimlarning sogʻliqni saqlash tizimidan mahrum boʻlgan. 2004-yilda Oʻzbekistonda 10 000 kishi uchun 53 ta shifoxona yotoqlari mavjud boʻlgan. Bir martali ishlatiladigan ignalar, anesteziya va antibiotiklar kabi asosiy tibbiy asboblar noyob mahsulot boʻlgan edi. Barcha fuqarolar nominal ravishda bepul tibbiy yordam olish huquqiga ega boʻlishsa-da, postsovet davrida poraxoʻrlik davlat tizimining sekin va cheklangan xizmatlarini chetlab oʻtishning odatiy usuli boʻlgan. 2000-yillarning boshida siyosat birlamchi tibbiy yordam muassasalarini yaxshilash va statsionar muassasalarning narxini kamaytirishga qaratilgan edi. 2006-yil davlat byudjetidan sogʻliqni saqlash xarajatlariga 2005-yilda 10,9 foizga nisbatan 11,1 foiz ajratilgan[1].
Aholi salomatligi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Eng keng tarqalgan kasalliklar orasida ifloslangan ichimlik suvi bilan bogʻliq boʻlganlar: ich terlama, gepatit, dizenteriya va turli xil saraton turlari mavjud. Oʻlimning asosiy sabablari yurak-qon tomir, nafas olish va ovqat hazm qilish tizimlarining buzilishi, shuningdek, yuqumli va parazitar kasalliklardir. 2019-yilda Lancet jurnalida chop etilgan bir tadqiqotda: dunyoda yiliga 100 000 kishiga 892 oʻlim holatlari toʻgʻri keladi, deb koʻrsatilgan[2][3].
Inson immunitet tanqisligi virusi (OIV) bilan kasallanganligi 2002-yildan buyon sezilarli darajada oshgan, qisman hukumatning yangi hisobot siyosati tufaylidir. 2005-yilda 5600 OIV holatlari maʼlum boʻlgan, 2004-yilda esa 2000 ta yangi holatlar qayd etilgan. OIV infeksiyasi holatlarining geografik markazlari – Toshkent va Surxondaryo viloyati Afgʻoniston bilan chegarada. OIV bilan bogʻliq davolash va maslahat markazlari mavjud. 10 000 kishi uchun 27,4 shifokor yoki 2,74 1000 aholiga toʻgʻri keladi[1][4].
Sogʻliqni saqlash muassasalari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Oʻzbekistonda 16 ta ruhiy kasalxona mavjud. Shuningdek, mamlakatda 2834 ta birlamchi va qishloq tibbiyot muassasalari faoliyat yuritmoqda. Baʼzi taniqli kasalxonalarga quyidagilar kiradi[5]:
- 2019-yilda ochilgan Buxoro Himchan kasalxonasi[6]
- 2019-yilda qurilgan 2000 oʻringa ega Toshkentdagi COVID-19 kasalxonasi[7]
- Toshkent shahrida joylashgan Markaziy harbiy tibbiyot shifoxonasi[8]
- Toshkent shahridagi Xorev tibbiyot markazi[9]
- Toshkent shahridagi Bolalar milliy tibbiyot markazi[9]
- Respublika shoshilinch tibbiy yordam ilmiy markazi (sobiq 16-sonli shifoxona)[10]
- Samarqand shahridagi Samarqand markaziy shahar shifoxonasi[10]
- Toshkent shahridagi Toshkent xalqaro klinikasi[10]
- Toshkent shahar tez tibbiy yordam shifoxonasi[10]
Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1,0 1,1 Uzbekistan country profile. Library of Congress Federal Research Division (February 2007). This article incorporates text from this source, which is in the public domain.
- ↑ „The diets cutting one in five lives short every year“. BBC (2019-yil 4-aprel). Qaraldi: 2019-yil 4-aprel.
- ↑ „Health effects of dietary risks in 195 countries, 1990–2017: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2017“. Lancet (2019-yil 11-may). Qaraldi: 2019-yil 13-may.
- ↑ „Countries Compared by Health > Physicians > Per 1,000 people. International Statistics at NationMaster.com“. www.nationmaster.com. Qaraldi: 2018-yil 25-iyul.
- ↑ World Health Organization. „WHO-Aims Report, Mental Health System in Uzbekistan“ (2007).
- ↑ „Himchan hospital opens Uzbekistan branch“. Korea Biomedical Review (2019-yil 25-noyabr). Qaraldi: 2021-yil 2-yanvar.
- ↑ „Turkish doctors help Uzbekistan's fight against COVID-19“. Daily Sabah (2020-yil 10-sentyabr). Qaraldi: 2020-yil 2-yanvar.
- ↑ „AMEDDCS participates at Uzbekistan preventive medicine exchange“. Joint Base San Antonio (2019-yil 29-yanvar). Qaraldi: 2020-yil 2-yanvar.
- ↑ 9,0 9,1 „Best hospitals in Uzbekistan“. GHealth 121. Qaraldi: 2021-yil 2-yanvar.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 British Embassy, Tashkent. „List of Medical Facilities/Practitioners in Uzbekistan“. Qaraldi: 2021-yil 2-yanvar.