Ogʻzaki va yozma tarjima instituti
Ogʻzaki va yozma tarjima instituti (inglizcha: Institute of Translation & Interpreting (ITI) Buyuk Britaniyada yozma va ogʻzaki tarjimonlar manfaatlarini ifodalovchi kasbiy uyushmadir.
Ogʻzaki va yozma tarjima instituti Xalqaro tarjimonlar federatsiyasi (FIT) ning aʼzosi hisoblanadi.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ogʻzaki va yozma tarjima instituti 1986-yilda Tilshunoslar instituti (hozirgi Tilshunoslar sertifikatlangan instituti — CIoL) Tarjimonlar ligasidan ajralib chiqqan bir guruh shaxslar tomonidan asos solingan. Buyuk Britaniyaning yetakchi tarjimonlar kasbiy uyushmalaridan biri sifatida u hukumat, sanoat, ommaviy axborot vositalari, shuningdek, umuman olganda jamiyat uchun ogʻzaki va yozma tarjima bo‘yicha asosiy maʼlumot manbalaridan biriga aylandi. Institut tarjima xizmatlari uchun Yevropa sifat standarti EN 15038ni ishlab chiqishda tavsiya etilgan tashkilotlar qatoriga kirgan.
Maqsad va vazifalari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ogʻzaki va yozma tarjima instituti ogʻzaki va yozma tarjima sohasida eng yuqori standartlarni ishlab chiqishga ko‘maklashishni maqsad qilgan. Buning uchun turli usullar qoʻllanadi, jumladan, ikki oyda bir marta chiqariluvchi axborot byulleteni va koʻplab broshyuralarni nashr etish, yillik konferensiya va uzluksiz kasbiy rivojlanish (Uzluksiz kasbiy rivojlanish) boʻyicha koʻplab oʻquv kurslarini tashkil etish va oʻtkazish, ITIga toʻliq aʼzolikning qatʼiy mezonlari, jumladan, imtihonlar oʻtkazish va tashkilotning boshqa aʼzolar tomonidan baholanish, shuningdek, kasbga yangi kelganlar uchun murabbiylik jarayoni. Institut, shuningdek, sertifikatlangan tilshunoslar institutini (Chartered Linguist) tashkil etish uchun CIoL bilan hamkorlik qiladi.
Tashkilotga aʼzolik
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ogʻzaki va yozma tarjima institutining aksariyat aʼzolari Buyuk Britaniyada joylashgan boʻlsa-da, ITI aʼzolariga kontinental Yevropa va ingliz tilida soʻzlashadigan boshqa mamlakatlar vakillari kiradi. Tashkilotga individual aʼzolikning asosiy toifalari quyidagilardir: faol aʼzo (Fellow), malakali aʼzo (Qualified Member), nomzod aʼzo (Associate) va oʻrganuvchi (Student). Shuningdek, u bir qator korporativ aʼzolarni ham oʻz ichiga oladi. 2007-yil noyabr holatiga ko‘ra, Ogʻzaki va yozma tarjima instituti aʼzolari soni mos ravishda 30, 1421, 987, 85 va 77 nafar bo‘lib, ular yana 7 nafar faxriy va 35 nafar imtiyozli aʼzolarni hisobga olgan holda jami 2642 nafarni tashkil qildi.
Barcha ITI aʼzolari institutning Kasbiy faoliyat xulq-atvor kodeksi (Code of Professional Conduct) ga rioya qilishlari shart.
Toʻliq va malakali aʼzolar FITI (Ogʻzaki va yozma tarjima institutining faol aʼzosi) va MITI (Ogʻzaki va yozma tarjima instituti aʼzosi) qisqartmalaridan (postnominals) foydalanish huquqiga ega. 2005-yilda „nomzodlikka aʼzolik“ bir necha marta oʻzgartirilgandan soʻng, AITI qisqartmasidan foydalanishni (Associates) aʼzo nomzodlar rad etishdi.
Byulleten
[tahrir | manbasini tahrirlash]Byulleteni har ikki oyda bir marta nashr etiladi. ITI tomonidan oʻtkaziladigan tadbirlar (konferensiyalar, seminarlar va boshqalar) haqida maʼlumot berishdan tashqari, u yerda tarjimaning barcha jabhalariga oid maqolalar, shuningdek, ko‘ngilochar materiallar chop etiladi. So‘nggi paytlarda nashrda tarjima xatolari, yangi tarjima dasturlariga taqrizlar, soliq muammolari, moliya, bugungi dunyoda tarjima funksiyalariga oid muntazam ruknlar bilan bir qatorda mashhur mualliflar bilan suhbatlar, tarjimonlar uchun muhim masalalarga bag‘ishlangan maqolalar chop etilmoqda.
Mintaqaviy guruhlar va tarmoqlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Eng boshidanoq ITI aʼzolari mintaqa, til va ixtisoslik yoʻnalishi boʻyicha birlashishga harakat qilishdi. ITI hozirda Buyuk Britaniyada joylashgan ITI Shotlandiya tarmogʻi va ITI London mintaqaviy guruhi kabi mintaqaviy guruhlarga ega. Nemis, fransuz va yapon tillari tarmogʻi (J-Net Arxivnaya kopiya) kabi til guruhlari, shuningdek STEP va infotech kabi tarmoqlar Internetdagi muloqotlarni boshqaradi, atamalarni tushuntirish, ilgʻor tajribalarni muhokama qilish, katta hajmli tarjimalar ustida hamkorlik qilish va yagona tartibdagi kasb deb hisoblangan ijtimoiy tadbirlarni tashkil etish maqsadlarini oʻz oldiga qoʻyadi.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ITI veb-sayti Arxivnaya kopiya -da arxivlangan(ingl.) )
- ITI London mintaqaviy guruhi Arxivnaya kopiya (ingl.) )
- ITI Scottish Network Arxivnaya kopiya -da arxivlangan(ingl.) )
- Nemis tarmogʻi ITI Arxivnaya kopiya -da arxivlangan(ingl.) )