Kontent qismiga oʻtish

Oy (vaqt birligi)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Oy — kalendarlarda foydalaniladigan vaqt oʻlchov birligi hisoblanib, u Oy tabiiy yoʻldoshining Yer sayyorasi atrofida aylanish davriga teng. Bir yil — Grigoriy taqvimida 12 oydan iborat.

Oy (vaqt) — Oyning Yer atrofida bir marta aylanishi davriga yaqin vaqt oraligʻi; oʻlchov birligi. Quyidagi turlari farq qilinadi: 1) sinodik O. — Oyning ketma-ket kelgan ikki bir xil fazasi orasidagi (O. kalendariga asos qilib olingan) vaqt, 29 kun 12 soat 44 min. 2,28 sek.; 2) siderik O. — Oyning yulduzlarga nisbatan ikki ketma-ket kelgan bir xil vaziyati ora-sida oʻtgan vaqt, 27 kun 7 soat 43 min. 11,51 sek.; 3) tropik O. — Oyning bir xil astronomik uzunlamalardan utishi orasida oʻtgan vaqt, 27 kun 7 soat 43 min. 4,68 sek.; 4) anomalistik O. — Oyning perigeydan ikki marta ketma-ket oʻtishi orasidagi vaqt, 27 kun 13 soat 18 min 33,16 sek; 5) ajdar O. — Oyning koʻtarilish tugunidan ikki marta ketma-ket oʻtishi orasidagi vaqt, 27 kun 5 soat 5 min. 35,81 sek. Grigoriy kalendarika bir yil 12 oyga boʻlinadi; bunda O.lar 28 (29), 30, 31 kundan iborat boʻladi. Quyosh kalendaridagi (qarang Kalendar) kalendar O. Oy fazalariga bogʻliq boʻlmaydi. Kalendar O. uzunligi ham 28—31 kunga teng boʻladi.[1]


Grigoriy taqvimidagi oylar:

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Oylardagi kunlar sonini mushtumlarga qarab aniqlash mumkin. Suratda sariq rangda 31 kunlik oylar;
koʻk rangda 30 kunlik oylar;
qizil rangda 28 yoki 29 kunlik fevral oyi koʻrsatilgan.
  1. Yanvar — 31 kun
  2. Fevral — 28 yoki 29 kun, Kabisa yili boʻyicha
  3. Mart — 31 kun
  4. Aprel — 30 kun
  5. May — 31 kun
  6. Iyun — 30 kun
  7. Iyul — 31 kun
  8. Avgust — 31 kun
  9. Sentabr — 30 kun
  10. Oktabr — 31 kun
  11. Noyabr — 30 kun
  12. Dekabr — 31 kun
  1. OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil