Kontent qismiga oʻtish

PSR B1257+12 A (ekzosayyora)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
PSR B1257+12 b
Kashf etilishi
Kashf etilgan
Kashfiyot sayti  AQSh[1]
Kashf etilgan sanasi 1994-yil, 22-aprel
Aniqlash usuli
Pulsar timing
Mehvar tasnifi
Katta yarim oʻqi 0.19 AU (28,000,000 km)[2]
Ekssentrisiteti 0.0[2]
Orbital davri 25.262 ± 0.003[2] d
Chekinish 50[2][note 1]
Perigeliy vaqti 2,449,765.6 ± 0.2[2]
Yulduz PSR B1257+12
Fizik tasnifi
Harorat 266 K (−7 °C; 19 °F)[3]
  1. The value of the inclination is assumed to be 50° based on the inclinations of the other two planets in the system, which have inclinations of 53° and 47° respectively. The quoted mass value is based on this assumed inclination.

 

PSR B1257+12 b, muqobil ravishda PSR B1257+12 A, Draugr deb ham ataladi, taxminan 2300 yorug'lik yili (710 pc) uzoqlikda boʻlgan va quyosh tizimidan tashqaridagi sayyoradir. U Sunbula yulduzlar turkumida joylashgan. Sayyora PSR B1257+12 pulsarini aylanib yuradigan eng ichki ob’ekt boʻlib, uni oʻlik yulduzlar tizimidagi pulsar sayyorasiga aylantiradi. U Oydan qariyb ikki baravar kattaroqdir va maʼlum boʻlgan eng kam massali sayyora (massasi aniq aniqlangan), shu jumladan Quyosh tizimidagi sayyoralar roʻyxatiga kiritilgan.[1]

Pulsarlarni belgilashda paydo boʻlgan konventsiya PSR (Radioning pulsatsiyalanuvchi manbai) harflaridan foydalanish, keyin pulsarning oʻngga koʻtarilishi va egilish darajalari edi. Zamonaviy konventsiyada eski raqamlarga B harfi qoʻyilgan, yaʼni koordinatalar 1950.0 davriga tegishli boʻlgan. Barcha yangi pulsarlar 2000.0 koordinatasini koʻrsatuvchi J belgisiga ega, shuningdek, daqiqalarni oʻz ichiga olgan holda egilishga ega. 1993-yilgacha kashf etilgan pulsarlar odatda J nomlarini ishlatishdan koʻra oʻzlarining B nomlarini saqlab qolishgan. Ammo barcha pulsarlar osmondagi joylashuvining aniqroq koordinatalarini taʼminlaydigan J nomiga ega.[4]

Oʻz kashfiyoti chogʻida sayyora PSR 1257+12 A va keyinchalik PSR B1257+12 A deb belgilandi. Konventsiyadan oldin quyosh tizimidan tashqaridagi sayyoralar yulduz nomidan keyin „b“ dan boshlanadigan kichik rim harflaridan iborat belgilarni olishga kelishilgan.[5] Biroq, u SIMBAD va Extrasolar Planets Encyclopedia kabi astronomik maʼlumotlar bazalari boʻyicha oxirgi konventsiya ostida roʻyxatga olingan. Demak, PSR B1257+12 b belgisi qoʻllanadi.

2014-yil iyul oyida Xalqaro Astronomiya Ittifoqi NameExoWorlds dasturini ishga tushirdi. Bu bizga maʼlum ekzosayyoralar va ularning yulduzlariga tegishli nomlar berish jarayoni. Jarayon yangi nomlar uchun jamoatchilik tomonidan takliflar ilgari surish va munosiblariga ovoz berishdan iborat jarayon.[6][7] 2015-yil dekabr oyida IAU ushbu sayyora uchun taklif etilgan eng yaxshi nom Draugr ekanligini eʼlon qildi.[8] Ushbu nomni Italiyaning Karneid shahridagi Planetarium Südtirol Alto Adige tomonidan taqdim etilgan. Draugr — Skandinaviya mifologiyasidagi oʻlmaydigan mavjudotlardan biri.[9]

Foydalanilgan adabiyotlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. 1,0 1,1 Dumé. „Astronomers find smallest exoplanet“. PhysicsWeb (2005-yil 11-fevral). Qaraldi: 2012-yil 20-iyul.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Konacki, M.; Wolszczan, A. (2003). "Masses and Orbital Inclinations of Planets in the PSR B1257+12 System". The Astrophysical Journal 591 (2): L147–L150. doi:10.1086/377093. 
  3. Extrasolar Visions — PSR 1257+12 A (Wayback Machine saytida December 26, 2010, sanasida arxivlangan)
  4. Lyne, Andrew G.; Graham-Smith, Francis. Pulsar Astronomy. Cambridge University Press, 1998.
  5. Hessman, F. V.; Dhillon, V. S.; Winget, D. E.; Schreiber, M. R.; Horne, K.; Marsh, T. R.; Guenther, E.; Schwope, A. et al. (2010). "On the naming convention used for multiple star systems and extrasolar planets". arXiv:1012.0707 [astro-ph.SR]. 
  6. NameExoWorlds: An IAU Worldwide Contest to Name Exoplanets and their Host Stars. IAU.org. 9 July 2014
  7. „NameExoWorlds The Process“. 2015-yil 15-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 4-avgust.
  8. Final Results of NameExoWorlds Public Vote Released, International Astronomical Union, 15 December 2015.
  9. „NameExoWorlds The Approved Names“. 2018-yil 1-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 4-avgust.
Manba xatosi: <ref> tag with name "Yan2013" defined in <references> is not used in prior text.