Pierre de Fermat
| Pierre de Fermat | |
|---|---|
| Tavalludi |
1601[1][2] Beaumont-de-Lomagne |
| Vafoti | 12-yanvar 1665[3] Castres |
| Fuqaroligi |
 Fransiya |
| Millati | Fransuz |
| Sohasi | Matematika, Fizika, Huquq |
| Taʼlimi |
Tuluz universiteti, |
| Mashhur ishlari | Fermaning buyuk teoremasi |
| Dini | Katolitsizm |
Pierre de Ferma (17-avgust 1601, Beaumont-de-Lomagne – 12-yanvar 1665, Castres) – fransuz matematigi. 1631-yildan Tuluzada parlament maslahatchisi. Bir necha asar muallifi boʻlib, ularning koʻpchiligi Ferma vafotidan keyin ugʻli tomonidan „Har xil matematik asarlar“ (1679) nomi bilan nashr ettirilgan. Ferma hayotligida uning ishlari maktublari va shaxsiy aloqalari orqali boshqa olimlarga maʼlum boʻlgan.
Ferma darajalarni differensiallashning umumiy qonunini yaratdi va uni kasrli darajalarga tatbiq etdi. Koordinatalar usulini rivojlantirib, toʻgʻri chiziq va ikkinchi tartibli chiziklar tenglamalarini berdi. Hamma ikkinchi tartibli chiziqlar – konus kesimli egri chiziqlar ekanligini isbotlab, analitik geometriyaga asos soldi. Ekstremumlarni topish qoidasini yaratdi. Sonlar nazariyasida ikkita mashhur teorema, yaʼni Fermaning buyuk teoremasi va Fermaning kichik teoremasi Ferma nomi bilan bogʻliq. Ferma fizikada geometrik optikaga asos soldi. Differensial hisobga integral hisobsh fermatning hissasi katta.
 | Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |
 |