Piers Sellers

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Piers Sellers
Tavalludi
Piers John Sellers

11-aprel 1955-yil
Vafoti 23-dekabr 2016-yil(2016-12-23)
(61 yoshda)
Houston, Texas, AQSH
Fuqaroligi Birlashgan Qirollik va AQSh[1]
Kasbi Tadqiqotchi olim
Millati Britaniya, Amerika
Kosmik karyera
Kosmosdagi vaqt
35 kun 9 saoat 2 daqiqa
Tanlash 1996-yil NASA guruhi
Jami EVAs
6
Jami EVA vaqti
41 soat, 10 daqiqa
Missiyalar STS-112, STS-121, STS-132
Missiya belgisi

Piers Sellers (talaffuzi: Pier Sales 1955-yil 11-aprel - 2016-yil 23-dekabr) meteorolog, NASA astronavti[2] va NASA/GSFCda Yer fanlari boʻlimi direktori. U uchta Space Shuttle missiyasining faxriysi hisoblanadi. Piers 1973-yilgacha, Buyuk Britaniyadagi Cranbrook maktabida o'qigan. 1976-yilda Edinburg universitetida ekologiya fanlari bo'yicha bakalavr darajasini qo'lga kiritgan. Piers 1981-yilda Leeds universitetida biometeorologiya bo'yicha doktorlik darajasini oldi. 2011-yilda Piers NASA astronavtlar korpusidan nafaqaga chiqdi[3].

Astronavtlar korpusiga qo'shilishdan oldin Piers NASA Goddard kosmik parvozlar markazida Yer biosferasi va atmosferasining o'zaro ta'sirini o'rganish bo'yicha ishlagan.

Shaxsiy hayot[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sellers Sussexning Crowborough shahrida tug'ilgan. Uning ta'limi Sharqiy Sussexdagi Seaford shahridagi Tyttenhanger Lodge tayyorgarlik maktabida boshlangan. Maktabni 1973-yilda tugatgan va qirollik havo kuchlari kursanti sifatida planerlar va motorli samolyotlarni boshqarish uchun o'qitilgan[2][4][5]. U Edinburg universitetida ekologiya fanlari bo'yicha bakalavr darajasini va Leeds universitetida biometeorologiya bo'yicha doktorlik darajasini oldi[6]. Sellers Hebden Bridge, Yorkshire shahridagi hamshira Amanda Lomasga uylangan.

2016-yil yanvar oyida unga oshqozon osti bezi saratonining 4-bosqichi tashxisi qo'yilganligini ma'lum qilindi[7]. Sellers 2016-yil 23-dekabrda 61 yoshida vafot etdi[8].

Karyera[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sellers va uning rafiqasi 1982-yilda Buyuk Britaniyani tark etib, Qo'shma Shtatlarga ko'chib o'tdi. U o'zining NASAdagi faoliyatini Merilend shtati Greenbelt shahridagi Goddard kosmik parvozlar markazida tadqiqotchi meteorolog sifatida boshladi[2][4]. Sellersning meteorologiya sohasidagi ishi, birinchi navbatda, iqlim tizimlarini modellashtirishga qaratilgan edi[9]. Sellers 1984-yildan har yili astronavt bo'lish uchun ariza berishni boshladi, ammo unda AQSh fuqaroligi yo'qligi, bunga to'sqinlik qildi. 1991-yilda u Amerika Qo'shma Shtatlarining fuqaroligini oldi.

NASA karyerasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

STS-121 paytida Sellers kosmik sayohatni amalga oshirmoqda

Sellers 1996-yil aprel oyida NASA tomonidan astronavt nomzodi sifatida tanlandi. U 1996-yil avgust oyida NASA Jonson kosmik markaziga kelib qo'shildi[2]. U ikki yillik o'qitish va baholashni tugatdi va dastlab Astronavtlar ofisining kompyuterni qo'llab-quvvatlash bo'limida texnik vazifalarni bajarish uchun tayinladi. Sellers kosmosda 559 soatdan ortiq vaqt bo'lib, shu jumladan 6 ta kosmik yurishda deyarli 41 EVA soatni o'tkazdi. U 2011-yilda astronavt sifatida nafaqaga chiqdi[10].

STS-132 missiyasi plakati

STS-132 Space Shuttle Atlantis (2010-yil 14-26 may) Xalqaro kosmik stansiyani yig'ish missiyasi edi. Asosiy yuk rossiya mini-tadqiqot moduli va integratsiyalangan yuk tashuvchisi-vertikal yorug'lik (ICC-VLD) bo'lgan. Bu Atlantisning oxirgi rejalashtirilgan missiyasi edi.

Faxr va mukofotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • 1994-yil NASAning ajoyib ilmiy yutuqlar medali[11]
  • 1995-yil Artur Fleming mukofoti[11]
  • 1996-yil Amerika Geofizika Ittifoqi a'zosi[11]
  • 1997-yil Amerika meteorologiya jamiyati Houghton mukofoti va Amerika meteorologiya jamiyati a'zosi[11]

Sellers 2011-yilda fanga xizmatlari uchun Britaniya Imperiyasi ordeni (OBE) ofitseri etib tayinlangan[12]. U 2016-yil iyun oyida NASAning “Hizmat koʻrsatgan” medali bilan taqdirlangan[13].

2017-yil aprel oyida AQSh harbiy-dengiz kuchlarining iste’fodagi admirali va Koinot fondi direktorlar kengashi raisi James Ellis Sellersni o‘limidan so‘ng General Jeyms E. Xillning umr bo‘yi kosmik muvaffaqiyat mukofoti bilan taqdirladi[14].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. — С. 28.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 „Piers J. Sellers Biography“. NASA (2011-yil iyun). Qaraldi: 2021-yil 24-may.
  3. „Astronaut revisits experience of space“. University of Edinburgh (2012-yil 20-noyabr). 2015-yil 22-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 15-dekabr.
  4. 4,0 4,1 Ernie J. Shannon. „Piers Sellers Picked for Astronaut Corps“. Goddard News (1996-yil iyun). 2013-yil 3-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 15-noyabr.
  5. „2006 Preflight Interview: Piers Sellers“. NASA (2006-yil 23-fevral). 2011-yil 26-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 21-oktyabr.
  6. Jacqui Goddard. „Lifelong dream come true for British astronaut“. The Times (2006-yil 30-iyun). Qaraldi: 2010-yil 31-dekabr.
  7. Piers J. Sellers. „Cancer and Climate Change“. The New York Times (2016-yil 16-yanvar). Qaraldi: 2016-yil 17-yanvar.
  8. NASA. „NASA Administrator Remembers NASA Scientist, Astronaut Piers Sellers“ (2016-yil 23-dekabr). Qaraldi: 2016-yil 23-dekabr.
  9. „NASA astronaut's early career in WCRP“. World Climate News (2007-yil yanvar). 2012-yil 8-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 15-noyabr.
  10. „Astronaut revisits experience of space“. The University of Edinburgh (2012-yil 8-noyabr). Qaraldi: 2016-yil 25-dekabr.
  11. 11,0 11,1 11,2 11,3 „Astronaut bio: P. Sellers“. NASA (2015-yil 11-fevral). Qaraldi: 2016-yil 25-dekabr.
  12. Jonathan Amos and Paul Rincon. „New Year Honours: Astronaut Piers Sellers becomes OBE“. BBC (2010-yil 31-dekabr). Qaraldi: 2010-yil 31-dekabr.
  13. „Reaching the Summit at NASA: Piers Sellers Receives Distinguished Service Medal“. NASA (2016-yil 29-iyun). 2022-yil 21-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 21-oktyabr.
  14. Werners. „Award honors former astronaut Piers Sellers for climate change work“ (2017-yil 6-aprel).